۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۰۰ : ۱۲
عقیق:برنامه «مثل ماه» شبکه سه سیما غروب پنجشنبه اول خردادماه با حضور حجتالاسلام مهدی دانشمند روی آنتن رفت. این سخنران مذهبی در ابتدای این برنامه با بیان اینکه تمام انبیاء خوشگل، خوشتیپ، خوشمنظر و خوشاستیل بودند و تنها به خاطر علم بالا نبود که جذب میکردند، اظهار داشت: شأن روحانیت به تمیز و منظم بودن است. زمانی که انسان لباس تمیز میپوشد و در جامعه حاضر میشود، به جامعه احترام میگذارد؛ یعنی اینقدر مردم را دوست دارد، میخواهد او را زشت نبیند و این سفارش پیامبر (ص) است.
آخوند باید شیکپوش باشد
دانشمند در پاسخ به این سوال که روحانیون قدیمی همچون امام خمینی (ره)، مرحوم مرعشی، شیخ صدوق و شیخ مفید گونهای دیگر بودند و وضعیت روحانیون امروزی در مقایسه با آنان چگونه است، گفت: در روایت داریم که فردی به امام صادق (ع) خرده گرفت که شما اینقدر شیکپوش هستید، اما جد شما امیرالمومنین لباسش به گونهای دیگر بود. حضرت پاسخ دادند من اگر زمان ایشان بودم، همان گونه لباس میپوشیدم و اگر ایشان امروز در زمان ما بود، همین مدل من لباس میپوشید. این به روز بودن و احترام گذاشتن دلیل پویایی شیعه است.
این سخنران مذهبی با بیان اینکه در اسلام ژندهپوشی و تظاهر به فقر تائید نشده است، بلکه هر فردی باید شأن خود را نگه دارد، افزود: اگر فرد بناست خرجی کنید، باید به ظاهر خود هم بپردازید. سیدالشهدا (ع) زمانی که کنار پیکر علی اکبر (ع) آمدند ایشان را از برون به درون تعریف کردند و فرمودند: «اَشبهُ الناس خَلقاً و خُلقاً و منطقاً برسول الله» یعنی ظاهر علی اکبر به رسول الله شبیه بود و این تنها از لحاظ چشم و ابرو نبود؛ بلکه لباس او نیز شبیه بود. لذا به روحانیون توصیه میکنم که نسبت به لباس و پوشش دقت کنند و حتی در عمامه پیچیدن دقت داشته باشند؛ زیرا عمامه باید به صورت و لباس بیاید.
وی با بیان اینکه کتابی با عنوان «محراب و منبر» نوشته است، افزود: ۱۳۴ تکتیک و نکته را منبری از لحظهای که با او تماس میگیرند تا برمیگردد، باید رعایت کند؛ وگرنه نمره و تاثیر منبر او کاهش مییابد. یکی از این موارد نداشتن چیزی است که حواس مستمع را برهم بزند. برای همین منبریها بهتر است از لباده به جای قبا استفاده کنند.
تفاوت من با یک زندانی
دانشمند با اشاره به نامهای که سال ۷۸ یک زندانی برای او نوشت، افزود: آن نامه برای من بسیار تاثیرگذار بود. ما باید از مستمعین استفاده علمی داشته باشیم؛ زیرا آنان نکاتی را نسبت به شغل و مسئولیت ما میگویند که ما شاید نبینیم. در تهران در خصوص توبه و شهوت منبر میرفتم و تصورم این بود که منبر خیلی هم گرفته است. از منبر که پایین آمدم، یک جوان دبیرستانی نزد من آمد و گفت نکتهای را بگویم ناراحت نمیشوید؟ گفتم: نه بگو. او گفت: چرا شما آخوندها به گونهای صحبت میکنید که انگار از بهشت آمدهاید، نه شهوت دارید، نه تحریک میشوید و شیطان نزدیک شما میشود؟ شما از جنس ما هستید. طوری صحبت کنید که این را حس کنیم. او نکته صحیحی را گفت. ما نباید به گونهای صحبت کنیم که مستمع تصور کند ما زمانه و سن او را نمیفهمیم.
این سخنران مذهبی با بیان اینکه زمانی که در زندان برای سخنرانی رفتم، در روز مبعث تصمیم گرفتم براساس درک مخاطبان صحبت کنم، افزود: در این روز، حدیث پیامبر (ص) در خصوص آخرالزمان را انتخاب کردم و خروجی بحثم این بود که انسان یک دوست بیشتر ندارد و آن هم دانایی است. تنها دشمن او هم نادانی است و هرچه ما ضربه خوردیم از نادانی بوده است.
وی با بیان اینکه در آن سخنرانی گفتم: اهل بیت (ع) این روزها را هم برای ما مطرح کردهاند، حتی در خصوص از بین رفتن دنیا هم گفتهاند، اما ما مطالعه نمیکنیم، تصریح کرد: مقام معظم رهبری به این دلیل روی مطالعه اصرار دارند. مطالعه ما را رشد میدهد و اشتباهات را محو و نصف میکند. بسیاری از اشتباهات ما تکراری است؛ زیرا از گذشته و آینده خبر نداریم؛ در حالی که ما در مذهب شیعه ۱۴ ائمه اطهار (س) را که عقل کل بودند، داریم. برای زندانیان گفتم پیامبر (ص) ۱۴۰۰ سال پیش برای ما گفتند که روزی خواهد آمد که زنان مانند مردان میشوند و مردان مانند زنان خواهند شد.
دانشمند با بیان اینکه این تغییر تنها برای آدمیان است و حیواناتی مثل کلاغ میآیند و همانگونه میروند، افزود: چرا انسان باید معصوم به دنیا بیاید و گناهکار برود؟ چرا عصایی مثل قرآن و روایات در اختیار داشته باشد؟ برای مثال گفتم زنده باد خروس که هیچگاه به مرغ نمیگوید اجازه بده من مثل تو تخم بگذارم!
این سخنران مذهبی اضافه کرد: هر زمان برای سخنرانی به زندان میروم به افراد میگویم: تفاوت من و شما در این است که شما لو رفتید اما من هنوز لو نرفتهام! در سخنرانی اصلا به سمت نصحیت نمیروم؛ زیرا آنان از نصیحت خسته هستند و آن نامهای که گفتم، بعد از آن سخنرانی نوشته شد.
از سه سالگی با روسری و چادر مادرم، منبر میرفتم
وی با بیان اینکه ورودش را به عرصه روحانیت، اشتباه نمیداند زیرا عاشق شغلش است، تصریح کرد: من از ۳ سالگی سخنرانی میکردم و اصلا مجروح منبر و سخنرانی هستم. زمانی که بچه بودم، آیتالله سیداحمد مومنی در محل ما اصفهان منبر میرفتند و بسیار شیکپوش، خوش اخلاق، زیبا و خوشصدا بودند. روزی ایشان سوال کردند اصول دین چندتاست، من پاسخ دادم. فردایش یک بسته مداد رنگی به من هدیه دادند. ایشان موجب علاقه من به روحانیت شدند و الگوی من بودند. من روسری مادرم را به سر میبستم و چادرش را روی دوش میانداختم. بعد روی رختخوابها مینشستم تا پدر بیاید. او نیز مرا بسیار تشویق میکرد و دوست داشت که من حرف بزنم. امروز بسیاری از خانوادهها مانع از حرف زدن بچهها میشوند؛ در حالی که پدر، من را وادار به صحبت کردن میکرد.
دانشمند افزود: در سال ۶۷، زمانی که ۱۷ سالم بود، برای سخنرانی به شهرهای مختلف دعوت میشدم و به قول اصفهانیها «یخم گرفت». استادم به ما گفت دو راه دارید: یا باید دست خود را دراز و زبان خود را کوتاه کنید یا باید زبان خود را دراز کنید و دست خود را کوتاه. یعنی وامدار کسی نباشید.
وی ادامه داد: ما در چارچوب نظام و حمایت از آن، هر وظیفهای داشته باشیم با افتخار انجام میدهیم. من نظام را مثلثی میدانم که اضلاع آن ولیفقیه، شهدا و مردم هستند. مجلس، ریاست جمهوری و قوه قضاییه را به شرطی جز آن میدانم که در این مسیر حرکت کنند و برخلاف منویات رهبری، شهدا و به ضرر مردم حرکت کنند قداستی ندارند. من برای این نظام سه ضلعی حاضرم جان هم بدهم. استادم میگفت خود را برای نماینده شدن یک فرد یا ریاست جمهوری خرج نکنید. شاید در جلسات سخنرانی افراد رفتم، برای اینکه نگویند قبول ندارم.
این سخنران مذهبی با بیان اینکه اینجا تنها ممکلت شیعه است و باید از آن حمایت کرد و کمکاری کردن جواب دارد، گفت: حضور من در سخنرانی فلانی به معنای رای به او نیست. من رفتم که ببینم چه میگوید و بعد تصمیم بگیرم.
خدا به سردار حاجیزاده جایگاهی میدهد که شهدا به حالش غبطه بخورند
وی با اشاره به اینکه «یک روحانی نباید سیاسی باشد» را قبول ندارد، چرا که مقام معظم رهبری چندسال پیش اشاره کردند ما سیاسیبازی و سیاستزدگی را قبول نداریم، تصریح کرد: برخی از روحانیون و تمام اصناف بازیگر هستند. در این زمینهها نان میخورند و این کار خوب نیست. سیاست به معنای مدیریت صحیح و بدون عیب است و همه باید سیاستمدار باشیم. سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ما. یعنی براساس سیاست ما نباید راضی باشیم که هیچ حلالی حرام شود و هیچ حرامی حلال. باید مراقب باشیم هیچ صدمهای به آبروی اسلام و مکتب شیعه و مملکت بخورد و اگر این سیاست است، همه سیاسی هستم، اما اگر قرار شد این نردبانی باشد که ما خود را بالا بکشیم و چپ و راست یا اصولگرا و اصلاح طلب باشیم، این را قبول ندارم. مقام معظم رهبری بارها فرمودند من انقلابی هستم که اگر این انقلابی دانشآموز باشد، میشود شهید فهمیده و اگر دانشجو باشد میشود شهید احمدی روشن، اگر فرهیخته و دانشمند باشد میشود شهدای هستهای و اگر سپاهی باشد، شهید سلیمانی، سردار حاجیزاده و سردار قاآنی میشود.
دانشمند با بیان اینکه روز قیامت خداوند به سردار حاجیزاده جایگاهی خواهد داد که شهدا غبطه بخورند، زیرا شهدا جانشان را دادند، اما ایشان آبرویش را داد، تصریح کرد: من انقلابی بودن را از سردار حاجیزاده یاد میگیرم.
تقبیح رفتار آقامیری در برنامه لایو اینستاگرامی
این استاد حوزه علمیه در پاسخ به این سوال که «برخی روحانیون برای نزدیک شدن به تودهها و جذب مخاطب کارهای غیرعرف انجام میدهند، بیلیارد بازی میکنند یا در لایو اینستاگرام با خواننده خارج از کشور گفتوگو میکند. آیا این روشها صحیح است؟» تصریح کرد: استاد ما میگفت باید خواستههای مردم را منطبق بر شرع کنیم؛ نه شرع را منطبق بر خواستههای مردم. ما در حوزه روحانیت، دو راه بیشتر نداریم؛ اول هدایت مردم و نسل جوان و دوم جذب نسل جوان. اگر ما بخواهیم هدایت کنیم، یک راه بیشتر نداریم و آن همان راه پیامبر و انبیاست. برای جذب جوانان نیز راه این است که جوان خوشش بیاید؛ یعنی تابلو ما جذب باشد، اما باید بدانیم بنا نیست به هر قیمتی زندگی کنیم؛ بلکه بناست قیمتی زندگی کنیم. ما به هر قیمتی نمیتوانیم فالوور را بالا ببریم، منبر خود را شلوغ کنیم و براساس روش تربیت شده من در حوزه، اگر از دل حرف بزنیم، موجب جذب میشود.
رسالت بوذری، مجری برنامه «مثل ماه» آنگاه از حجتالاسلام دانشمند پرسید: اما یکی از روشهای شما هم شوخی کردن روی منبر است. در این باره چه پاسخی دارید؟ که مهمان برنامه تصریح کرد: شوخی کردن و هر چیزی اصول دارد. انبیا هم شوخی میکردند و لطیف و مردمی حرف میزدند. برخی از روحانیون به زبان قم حرف میزنند؛ در حالی که باید به زبان قوم حرف بزنیم.
دانشمند با بیان اینکه به روحانیون توصیه میکنم اگر بنا دارند در این زمینه عملکرد خوبی داشته باشند، حتما بخش روحانیت وصیتنامه امام خمینی (ره) را دقیق بخوانند، تصریح کرد: دومین منبع در این زمینه سخنرانیهای مقام معظم رهبری است. چند سال پیش مقام معظم رهبری قبل از ماه رمضان برای طلاب مبلغ در این ماه سخنرانی کردند و فرمودند یک روحانی باید به دو زبان مسلط باشد؛ اول زبان جوان و دوم زبان زمان.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه برای موفقیت در این دو حوزه نیز باید بدانیم ما مقلد هستیم و باید به مراجع تقلید در این زمینه نگاه کنیم، گفت: شنیدن صدای خوانندگی یک زن براساس فقه برای مرد حرام است. این بزرگوار [سیدحسن آقامیری] خودش میخواند و درخواست میکند تا آن خانم هم بخواند. این جذب نیست؛ زیرا حق نداریم از مرز شرع عدول کنیم. ما بنا نیست چیزهایی را از دست دهیم تا چیزهایی را به دست آوریم. بنا نیست فقه را از دست دهیم که خونها برایش ریخته شده است. بنا نیست حلال و حرام را که امام حسین (ع) و حضرت زهرا (س) برایش جان دادند و شهید شدند را از دست دهیم تا چیزی به دست آوردیم.
خونهای زیادی پای فقه شیعه ریخته شده است
وی اضافه کرد: متاسفم که برخی از هملباسیهای ما زحمات گذشته را نمیبینند. ما باید قائل به تفکیک باشیم. اسلام را از مسلمانان، مکتب تشیع را از شیعه، چهارده معصوم را از روحانیون، امام حسین را از مداح، سیدالشهدا را از هیأت، مسجدی را از مسجد، قاری را از قرآن و مسئولین را از اسلام جدا کنیم. اگر منِ روحانی درست عمل کردم، شیفته و شیعه مکتب تشیع و آبروی اسلام میشوم. اسلام ثقلین است و شامل قرآن و چهارده مصعوم. اگر منِ روحانی پایم را کج گذاشتم، من اشتباه کردهام، نه امیرالمومنین. گاهی فردی در مسجد و هیأت رفتاری میبیند و قاتی میکند و از هیأت و مسجد زده میشود.
دانشمند افزود: مسئولین براساس ماهیت مسئولیت باید جواب دهند؛ در حالی که بیحوصله شدهاند. مردم این روزها از دست مسئولین ناراحت هستند و نمیدانند براساس کدام حرف مسئولین میتوانند زندگی خود را مدیریت کنند. مردم چه گناهی کردهاند که مسئول ما فردی بیسلیقه و بیسواد است که با رانت بر سر کار آمده است؟ البته منظور من همه مسئولین نیستند. مردم حق دارند ناراحت شوند، اما مقصر هم هستند؛ زیرا اگر پراید ۱۰۰ میلیون شود باز هم میخرند و کمک به گرانی و ظلم میکنند.
فیشهای منبرم را به دایرةالمعارف ۸۰ جلدی تبلیغ تبدیل میکنم
این سخنران مذهبی با بیان اینکه در قضیه کرونا بخشی از ماسک و دستکش توسط آقازادهها و پولدارها احتکار شد، اما بخشی هم مردم بودند، گفت: من از مردم هم ناراحت هستم. مردم باید خود را اصلاح کنند و نباید تمام مشکلات را سر مسئولین خراب کنیم. مشکلات ۸۰ به ۲۰ است و مردم هم مقصر هستند؛ زیرا ما به این افراد رای دادیم.
وی با اشاره به اینکه منبر موثرترین رسانههاست، تصریح کرد: اگر ما برای مردم ارزش قائل شدیم برای کار هم ارزش قائل میشویم و بهترین کار را ارائه میدهیم. سال ۶۲ جلسهای تشکیل شد تا سخنرانی را یاد بگیریم و فرد آموزشدهنده برای اینکه به ما بگوید استرس و اضطراب نداشته باشید، مخاطبان را قوری و استکان فرض کنید و من در همان گام اول او بحثم شد و با عدهای کارمان را از او جدا کردیم. استادم دلیل را از من پرسید و من گفتم اگر مخاطب اینها باشد نیاز به مطالعه و حدیث ندارد. استاد من تشویق کردند. ما باید برای مردم ارزش قائل شویم. به این طریق که آنان احساس کنند من برای این سخنرانی مطالعه کردهام. من تاکنون روی منبر بدون کاغذ و فیش نرفتهام و شاید به اندازه انگشتان دو دست این اتفاق افتاده باشد. هماکنون فیش سخنرانی ۱۲ هزار موضوع را دارم که بناست دایرةالمعارف تبلیغ ۸۰ جلدی از آنان آماده کنیم.
دانشمند گفت: برای یک منبر خوب، نمیتوان کیلویی صحبت کرد و یک روحانی برای موفق بودن در منبر در انتخاب موضوع، نحوه بیان، آداب لباس پوشیدن، سبک صحبت و تبیین سخن باید دقت کرد. اینکه همین را بلد هستم، موجب حذف ما میشود. باید با موضوعات مورد نیاز جوانان صحبت کرد. برخی منبر را فقط سیاسی میکنند؛ در حالی که مردم خسته شدهاند و باید راهکار و کلیدواژه به آنها بدهیم.
سیدمهدی طباطبایی مانند سیدمهدی قوام بود
وی در پاسخ به این سوال که عامل بودن یک منبری چقدر تاثیرگذار است، تصریح کرد: سیدمهدی قوام بعد از مرگش شناخته شد و امروز نیز بسیاری همچون او نمیخواهند شناخته شوند. سیدمهدی قوام خود را نمیدید. زمانی که بنده خدایی آمد از او ذکری برای جور شدن جهیزیه دخترش خواست، گفت: ۴۰ شب چهارشنبه به جمکران برو و پول رفتنت را هم خودم میدهم. و داد. زمانی هم که آن مرد رفت، مرحوم قوام با کمک دوستانش جهیزیه را جور کرد. بعد میگوید جمعه برایش ببرید بگذارید. اولین شب چهارشنبه را برود و جمعه مشکلش حل شود تا هرکجا نشست بگوید امام زمان (عج) مشکل من را حل کرد. اگر سیدمهدی قوام، شیخ احمد کافی و سیدرضا سراج به اینجا رسیدند، نیت و عملشان با ما فرق میکرد.
وقتی مجری از او پرسید که نمونه سیدمهدی قوام در زمانه ما آیا هست، پاسخ داد: بله، کسی مثل مرحوم سیدمهدی طباطبایی، مانند سیدمهدی قوام بود که البته او هم نمیخواست شناخته شود.
بغض و عذرخواهی حجتالاسلام دانشمند روی آنتن زنده
دانشمند در پایان این برنامه از مردم بابت خوب حرف نزدن و یا خوب عمل نکردن عذرخواهی کرد و در حالی که بغض کرده بود، گفت: از مردم عذرخواهی میکنم اگر خوب حرف نزدیم. یک جوان اگر از مسجد زده میشود، تماماً به دلیل اینترنت و ماهواره نیست، بلکه ما بلد نبودیم جذب کنیم و ما نیز باید در دادگاه محاکمه شویم؛ لذا عذرخواهی میکنم.
فیلم کامل این سخنرانی را اینجا ببینید:
یا علی