۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۰ : ۰۶
عقیق:متن زیر یادداشتی است از حجت الاسلام علیرضا ربانی منش در مورد بیانیه گام دوم انقلاب و رسالت هیأت که در ادامه می خوانید؛
بخشی از فوقالعادگی این بیانیه به جهت نظام اندیشهای عمیق آن است. از جمله نکات قابل توجه بیانیه گام دوم انقلاب، نگاه مجاهدانه در همه راهبردها و راهکارها عملی است که محوریت تحقق آن با جوانان است. یعنی مخاطب اصلی این بیانیه را به نوعی میتوان «جوان مجاهد» نامید.
در نظام اندیشهای مقام معظم رهبری؛ تعبیر جهاد بار معنایی متفاوتی دارد. ایشان جهاد را جهد و تلاشی میدانند که در برابر جبهه دشمن صورت میگیرد. بنابراین در تمامی راهبردهای این بیانیه نگاه مجاهدانه را نباید فراموش کرد. اگر بناست اقدامی را در حوزه عدالت، مبارزه با محرومیت، استکبار ستیزی و... انجام دهیم باید با رصد کافی و لازم جبهه دشمن صورت بپذیرد.
«جوان مجاهد» هم خود سرشار از امید است و هم برای جامعه امید به ارمغان میآورد. تزریق روحیه ی امید در مردم به جهتِ حرکتِ فزایندهیِ به سمت آینده است. آنچه که اکثر خوانندگان این بیانیه بر آن اذعان دارند و معترفاند در این بیانیه مورد توجه فراوان قرار گرفته است؛ ایجاد امید و باور عمومی مردم برای حل مشکلات کشور است. البته قرار نیست به بهانه تزریق امید در جامعه، چشمانمان را به روی مشکلات اساسی و بنیادین کشور ببندیم و بگوییم همه امورات بی عیب و نقص است. اما حرف آن است که مشکلات بوجود آمده در طول این سالها مسیر را بن بست نکرده است و با همّت مضاعف آحاد جامعه از جمله "جوانان مجاهد" قابل حل خواهد بود.
در این بین ذکر توسل و ایجاد ارتباط عاطفی و قلبی مردم با اهلبیت (ع) بهخوبی میتواند زمینهساز تزریق روحیه امید و باور به توانستن در مردم شود. اعتقاد راسخ داریم که محبت اهلبیت (ع) برای مومنان باورساز است و در سخنرانیها و مداحیهایمان باید به این عنصر کلیدی و مهم بیش از پیش توجه کنیم. چرا که اگر مجاهد در برابر دشمن، لایه ی باور و اعتقادتش مورد حمله قرار بگیرد و از قضا آسیب جدی هم ببیند، حرکت و رفتار وی نیز دچار آسیب خواهد شد و ممکن است حتی با وجود سلاحهای گوناگون اطراف خویش، قدرت رویارویی با دشمن را نداشته باشد.
ذکر توسل و ایجاد ارتباط قلبی و عاطفی با امام (ع) نیز هم به صورت فردی امکانپذیر است و هم به صورت جمعی. اما آنچه زمینه رشد و تعالی همگانی را برای یک جامعه بوجود میآورد، یقیناً ارتباط مستمر و همگانی با امام معصوم علیهالسلام است. روح برخواسته از این «جمع هیأتی»؛ همان است که باعث تربیت جامعهای وارسته و متعالی خواهد شد.
محصول هیأتهای هفتگی ما باید تربیت «جوان مجاهد» برای فتح قلّههای گوناگون این نظام و انقلاب باشد. علمداران هیآت بسمالله...
بیانیه گام دوم انقلاب خودش هدف نیست بلکه وسیله رسیدن به مقصد است. این بیانیه همچون یک نقشه راه کوتاهترین و کم مخاطرهترین مسیر برای دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی را به ما نشان می دهد.
تسلط و دقت همه جانبه در این بیانیه، بصیرت و روشن بینی در مسیر رسیدن به تمدن اسلامی را برای خواننده آن محقق میکند. لذا تعیین نقش و جایگاه گروهها و صاحبان پدیدههای مختلف انقلاب با گام دوم، امری لازم و ضروری بهنظر میرسد.
پرداختن به این بیانیه در محافل و مجالس مختلف از آن جهت اهمیت دارد که اولاً باعث جریانسازی و برجستهشدن آن بین آحاد ملت و جامعه خواهد شد و نتیجه آن گفتمانسازی و ایجاد باور عمومی است. ثانیاً میزان تسلط بر این نقشه راه، با سرعت پیشرفت جامعه رابطه مستقیم دارد. یعنی هرچه تسلط بر این بیانیه و راهبردهای آن بین یکایک مردم بیشتر باشد، سرعت پیشرفت و حرکت جامعه هم بیشتر خواهد شد. چرا که مطالبهگریها از مسئولین و اصناف مختلف و حتی خود مردم بر اساس این نقشه راه خواهد بود.
محورهای اساسی این بیانیه که به تعبیری روح حاکم بر آن است عبارت است از امید بخشی نسبت به آینده، استفاده از ظرفیت مستعد جوانان و مجاهدت راسخ برای پیشبرد اهداف انقلاب. و هر وجدان آگاهی درک میکند که هیآت مذهبی پر است از جوانان مجاهدی که آماده فتح قلّههای این انقلاب هستند.
در جای جای این بیانیه میتوان ریشههای مهمی از ارتباط این توصیهها و راهبردها با هیآت مذهبی پیدا کرد که بسیار جای کار دارد. استکبارستیزی و نهضت ایستادگی در برابر ظلم، خدمات اجتماعی و مبارزه با محرومیت و فقر، روحیه انقلابی و جهادی، برجسته شدن ارزشهای دینی و رواج اخلاق و معنویت و عدالت و مبارزه با فساد؛ تنها بخشی از نکات این بیانیه است که گره عمیقی با موضوع هیأت خوردهاند و میتوان از ارتباط این پدیدهها گفت و برای آنها قلم زد.
صرف تحلیل کردن این بیانیه کار مطلوبی به نظر نمیرسد و آنچه که به عنوان یک اصل اساسی باید به آن توجه کرد؛ استخراج راهکارهایی برای هیآت مذهبی با محوریت این بیانیه است. به عبارت دیگر فرمایشات این بیانیه باید برای هیآت تبدیل به راهبرد و راهکار عملی در چهلسال دوم انقلاب شود.
راهبرد و توصیه هفتم بیانیه گام دوم انقلاب مربوط به سبک زندگی اسلامی است. سبک زندگی یک جامعه را با مسامحه میتوان همان فرهنگ جامعه دانست؛ فرهنگی که اقتصاد و سیاست هم در خدمت آن است. دقیق که بشویم میتوان گفت مفاهیمی همچون استکبارستیزی، عدالت، فضیلتهای اخلاقی جامعه و.. به خاطر وجود همین سبک زندگی اسلامی ایرانی در جامعه ما پررنگ است. بنابراین پر واضح است که با تغییر این سبک زندگی بقیّه ی لوازم آن هم دستخوش تغییر خواهد شد.
بهنظر میرسد مهمترین جلوه مقاومت قبل از اقتصاد باید در برابر تغییرات ناشایست فرهنگی صورت بپذیرد. جامعه ما با وجود سبک زندگی و فرهنگ قوی، علاوه بر اینکه نباید دستخوش تغییرات فرهنگی نابجا شود، باید صادرکننده چنین سبک زیستنی هم به جهان اسلام و غیر آن باشد. این سخن به معنای یکسانسازی فرهنگهای مختلف مسلمین در سراسر جهان اسلام نیست بلکه اشاره به الگوبرداری صحیح از فرهنگ ایرانی اسلامی دارد.
اگر بگوئیم یکی از کلیدیترین نهادهای حفظ و حراست از سبک زندگی اسلامی در جامعه هیآت مذهبی است، سخن گزافهای نگفتهایم. مهمترین خصوصیت این نهاد نسبت به نهادهای دیگر وجود جامعه مخاطب فراوان آن است. جوانان گوناگونی که با محوریت محبت اهلبیت (ع) گرد هم جمع میشوند و مشق عشق میکنند.
اگر در طول این چهل سال و قبل از آن نیز چنین محافل و مجالس هیأتی وجود نداشت، شاید این مقدار از معارف و فرهنگ دینی صحیح و غنی را امروز در جامعه شاهد نبودیم.
البته هنوز با نقطهی مطلوب فاصلهها داریم و باید نسبت به راهکارهای عملی تحقق این سرفصل، اندیشه کرد اما اصل برگزاری مداوم جلسات آلالله(ع) و بیان معارف اهلبیت (ع) فینفسه تا حد زیادی جلوی تغییرات سبک زندگی اسلامی را میگیرد.
در گام دوم انقلاب هیآت برای تقویت سبک زندگی اسلامی باید بهدنبال نقش و جایگاه خودشان در زندگی روزمره مردم باشند. ارزشهای معنوی و فضیلتهای اخلاقی زمانی در جوانان برجسته میشود، که در روح و جانشان نهادینه شود و این مهم جز با کار عملی محقق نمیشود.
به عنوان نمونه؛ توحید، ایثار، اخلاص و... را یک جوان هیأتی به راحتی میتواند در یک اردوی چند روزه جهادی هیأت لمس کند. و چه زیبا اهلبیت به ما آموختهاند که «کُونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِالْخَیْرِ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ لِیَرَوْا مِنْکُمُ اَلاِجْتِهَادَ وَ اَلصِّدْقَ وَ اَلْوَرَعَ.»
تمرکز اساسی آخرین توصیه بیانیه گام دوم انقلاب بر «جهاد فرهنگی جوانان» است که انشاالله به دست محبین اهلبیت (ع) و علمداران هیآت مذهبی اتفاق خواهد افتاد.