۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۵ : ۰۰
عقیق:حجت الاسلام والمسلمین وحید واحدجوان مدیرگروه اخلاق و منابع اسلامی دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران در یادداشتی با عنوان فرصت بی نظیر شب به ظرفیت استفاده از فرصت شب برای بهره گیری در عرصه های مختلف خصوصا بهره برداری معنوی پرداخته است:
بخش مهمّی از فیوضات معنوی و الهی، طبق بیان قرآن کریم، در شب افاضه شده است. نزول قرآن کریم در شب قدر بود. (سوره قدر، آیه ۱) إسراء و معراج رسول اکرم (انسان کامل) صلی الله علیه و آله در شب بود. (سوره اسراء/آیه ۱)
حضرت موسی علیه السلام شبانه در محضر خداوند به ضیافت و مهمانی رفت. (سوره اعراف/ آیه ۱۴۲) چهل شب، مهمان خداوند بود و از فیوضات الهی بهره مند شد.
حضور و توجّه و تمرکز انسان در شب، زیاد است و همین سبب قوّت و ازدیاد فیض می شود. خداوند به رسول خود دستور تهجد در شب می دهد؛ «من اللیل فتهجد به نافلة لَکَ عسی أنْ یبْعثک ربک مقاماً محموداً».(سوره إسراء/آیه ۷۹)
یکی از بیانات امام حسن عسکری (علیه السلام) که علاّمه طباطبایی (رضوان الله علیه) آن را بسیار پرفروغ و روشن و از غُرَر احادیث می دانستند این است که فرمودند: «إن الوصول إلی الله عزوجلّ سفر لایدرک إلا بامتطاء اللیل»؛ سیر به سوی الله، وصول به خداوند، سفری است که جز با زنده داشتن شب میسر نیست.
در یکی از ایام، توفیق تشرف خدمت عارف برجسته معاصر، حضرت آیت الله شیخ یحیی انصاری شیرازی (رضوان الله علیه) را پیدا کردیم. در بستر بیماری بودند و قدرت تکلم به صورت روان نداشتند. به فرزندشان نکاتی می فرمودند و ایشان به ما توضیح می داد. از ایشان تقاضای موعظه و نصیحت کردیم. گریه کردند و سپس مطالبی فرمودند که ما متوجه نشدیم. فرزند محترمشان توضیح دادند که این روایت امام عسکری (علیه السلام) را خواندند.
جناب خواجه حافظ هم می گوید: هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ/ از یمن دعای شب و ورد سحری بود.
افسوس که سبک زندگی ها تغییر پیدا کرده و غلبه فرهنگ های بیگانه و غیر الهی، با هزاران بهانه، بهره مندی از معنویت شب های پر برکت را از دست ما گرفته است. به جای اینکه زود بخوابیم و زود بیدار شویم، خیلی دیر می خوابیم و برکات سحر و اذان صبح و بین الطلوعین و طلوع آفتاب را از دست می دهیم.
مرحوم استاد مهندسی (ضوان الله علیه) می فرمودند: انسان (در شرایط و شب های عادی نه موارد ضروری و استثنایی و ...) زود بخوابد و ساعت ۳ و ۴ صبح بلند شود و تا طلوع بیدار باشد و به عبادت و تفکر و تأمل و مطالعه و تلاوت قرآن مشغول باشد، نه اینکه شب ساعت ۲ و ۳ بخوابد و صبح ساعت ۹ و ۱۰ بیدار شود و همه برکات شب و سحر و صبح را از دست بدهد.
منبع:مهر