«روزه وصال» چیست و چه حکمی دارد؟
عقیق:پرسش
یکی از انواع روزههای حرام،[1] «روزه وصال» است[2] که به دو صورت قابل تفسیر است:
1. در وقت نیّت روزه، قصد تأخیر افطار تا سحر روز بعد را داشته باشد؛ یعنی شام و سحر را یکی کند.[3] امام صادق(ع) فرمودند: «الْوِصَالُ فِی الصِّیَامِ أَنْ یَجْعَلَ عَشَاءَهُ سَحُورَه»؛[4] وصال در روزه یعنی غذایش را تنها در سحر بخورد.
2. در وقت نیّت، قصد روزه گرفتن دو روز پشت سر هم راداشته باشد، بدون آنکه در شب روزه خود را افطار کند.[5] پیامبر(ص) فرمود: «لَا وِصَالَ فِی صِیَامٍ یَعْنِی لَا یَصُومُ الرَّجُلُ یَوْمَیْنِ مُتَوَالِیَیْنِ مِنْ غَیْرِ إِفْطَارٍ»؛[6] وصال در روزه نباید باشد، یعنی نباید دو روز پشت سر هم و بدون افطار روزه بگیرد.
اما اگر از ابتدا قصد وصل کردن نداشته باشد، حرام نیست.[7]
روزه وصال به دلایلی حرام است:
الف) روایات ناظر به حرمت این نوع از روزه؛ مانند «صَوْمُ الْوِصَالِ حَرَامٌ»؛[8] روزه وصال حرام است. و «لَا وِصَالَ فِی صِیَامٍ ...»؛[9] وصل در روزه وجود ندارد.
ب) بدعت بودن روزه وصال؛ زیرا خدا روزه از اذان صبح تا شب واجب کرده؛ لذا کسی بیشتر از این مقدار روزه بگیرد، بدعت در دین گذاشته که حرام است.[10]
ج) اجماع فقها بر حرمت روزه وصال.[11]
پی نوشت:
[1]. «تاریخ وجوب روزه در اسلام»، 40982؛ «قرآن و منع خوردن و آشامیدن در حال روزه»، 41116؛ «معنای «خیط الابیض» و «خیط الاسود» در مسئله روزه»، 43388؛ «روزههای حرام»، 61496.
[2]. علامه حلّی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج 9، ص 400، مشهد، مجمع البحوث الإسلامیة، چاپ اول، 1412ق.
[3]. علامه حلّی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، ج 3، ص 507، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[4]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 95 – 96، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[5]. مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، ج3، ص: 507
[6]. کافی، ج 4، ص 92.
[7]. عاملی(شهید اول)، محمد بن مکی، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد، محقق، مصحح، مختاری، رضا، ج 1، ص 351، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1414ق.
[8]. کافی، ج 4، ص 85.
[9]. همان، ص 92.
[10]. غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد، ج 1، ص 351.
[11]. میرزای قمّی، ابو القاسم بن محمد حسن، غنائم الأیام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 6، ص 113، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1417ق.