عقیق:پرسش
آیا احتمال نزدیک بودن اسم اعظم خداوند در «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ»، از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیکتر است؟

پاسخ اجمالی
روایاتی با مضمون مشابه وجود دارد که «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» را نزدیک‌ترین چیز به اسم اعظم[1] معرفی کرده است:
امام علی(ع) فرمود: به خدا سوگند، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» به اسم اعظم خدا نزدیک‌تر از سیاهى چشم به سفیدى آن است.[2] مشابه این روایت از امام رضا(ع)[3] و امام عسکرى(ع)[4] نیز وارد شده است.
این روایات در صدد بیان آن است که نام «الله» به همراه صفت‌های «رحمان» و «رحیم»، تقریباً ویژگی‌های اسم اعظم را دارد؛ زیرا اگر پروردگار در شأن رحمانیت و رحیمیت خود قرار گیرد، بیشترین لطف و مرحمت خود را نصیب انسان‌ها کرده و هر امر خیری را که بخواهند، استجابت خواهد کرد. و از نگاه دیگر با توجه به این‌که «سبقت رحمته غضبه»؛ چون صفت رحمت از والاترین اوصاف خدا است، بهتر از هر اسم دیگر خدا می‌تواند نشانگر ویژگی‌های حضرت حق باشد.

پی نوشت:

[1]. ر. ک: «مقصود از «اسم» در «بسم الله الرحمن الرحیم»، 33626؛ «دعای اسم اعظم»، 50546؛ «آگاهان به اسم اعظم»، 3218
[2]. عده ای از علماء، الأصول الستة عشر، ص 28، قم، دار الشبستری للمطبوعات، چاپ اول، 1363ش.
[3]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، محقق، مصحح، لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 5، تهران، نشر جهان، چاپ اول، 1378ق.
[4]. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 250، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1384ش.