شورای توسعه فرهنگ قرآنی در انتظار تحول

شورای توسعه فرهنگ قرآنی در سال 1388 و در پی تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تأسیس شد و نخستین جلسه آن با حضور رییس جمهور وقت در 28 مهرماه همان سال تشکیل و طی آن آیین‌نامه شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی به تصویب درآمد.

شورای توسعه فرهنگ قرآنی، شورایی متشکل از مدیران عالی دستگاه‌های فرهنگی و قرآنی دولتی و عمومی و صاحب‌نظران مؤسسات قرآنی مردمی است. کمیسیون‌های تخصصی و کارگروه‌های علمی شورا نیز ترکیبی از همین سه بخش است. این ترکیب علاوه بر رسمیت بخشیدن به فعالیت‌های بخش‌های مختلف، زمینه‌های لازم برای جلب مشارکت بخش‌های فعال در حوزه‌های قرآنی را در فرآیند تدوین و تصویب مصوبات شورا و کمیسیون‌ها فراهم می‌آورد.

از سوی دیگر، استقرار شورای توسعه فرهنگ قرآنی در مجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی تأمین‌کننده مشروعیت و در عین حال مقبولیت فعالیت این شورا است. شورایی که دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی رئیس آن، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نایب‌رئیس، وزیر آموزش و پرورش، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر ورزش و جوانان، رئیس نهادهای قرآنی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری، نماینده شورای عالی حوزه‌های علمیه، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نماینده رئیس سازمان صدا و سیما، نماینده کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، نماینده کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، سه نفر از صاحب‌نظران مؤسسات قرآنی مردمی و همچنین دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی از اعضای آن هستند.

طبعا هر سازمان یا نهادی باید بتواند از عهده پاسخ به سؤالات بنیادی و کاربردی درباره خود براید وگرنه بقا و ماندگاری‌اش تهدید می‌شود. این قاعده درباره شورای توسعه فرهنگ قرآنی هم صادق است، به‌ویژه اینکه شورای توسعه دارای چنین ترکیب وزین و سنگینی است. سال‌های اخیر وجاهت شورای توسعه فرهنگ قرآنی به‌شدت مورد بحث قرار گرفته است. این شورا قرار بوده به اصطلاح «پارلمان قرآنی» و اتاق فرمان قرآنی کشور یا ستاد سیاست‌گذاری جریانات قرآنی کشور عمل کند.

شورای توسعه فرهنگ قرآنی سال‌های اخیر سعی کرده است با تصویب مصوبات مربوط به فعالیت‌های قرآنی، مأموریتش را که همان هدایت کلی نهادهای قرآنی است، به انجام برساند؛ امّا عدم اجرای برخی از مصوبات انتقاداتی را برانگیخته است.

اکنون 10 سال تمام از تشکیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی می‌گذرد و بسیاری از افراد حتی در سطح وزیران مرتبط، معتقدند که باید بازنگری جدی در عملکرد این شورا، دبیرخانه و کمیسیون‌هایش در تحقق اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی و سامان بخشیدن به فعالیت‌های قرآنی کشور صورت گیرد.

اجرای قابل تامل طرح ملی حفظ قرآن کریم، حواشی مسابقات سراسری قرآن کریم، تعویق افتادن بیمه فعالان قرآنی، کاهش بودجه قرآنی به‌ویژه در سال جاری، تشکیل نشدن و به رسمیت نرسیدن جلسات شورای توسعه ، از جمله انتقاداتی است که  به عملکرد شورای توسعه فرهنگ قرآنی مطرح می شود.

در این مدت جلسات شورا که قرار است ماهی دو بار تشکیل شود، کمتر از حد معمول برگزار می‌شود؛ برخی از وزیران و مسئولان عالی رتبه عضو این شورا همچون سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر سابق بهداشت، حجت‌الاسلام اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، ابوذر ابراهیمی ترکمان رییس سازمان ارتباطات اسلامی در 10 جلسه اخیر این شورا یک بار هم حضور نیافتند.

این نارضایتی‌ها و انتقادات کار را به آنجا رسانده که صدای اعتراض از میان خود اعضای شورا، مسئولان قرآنی و جامعه قرآنی نیز به گوش می‌رسد. محمدحسین فریدونی مشاور ارشد دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی چندی پیش در خصوص ادغام اتحادیه‌های قرآنی انتقادات شدیدی به عملکرد شورای توسعه فرهنگ قرآنی وارد کرد و گفت: «دوستان و حتی دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در زمان تشکیل هیئت رسیدگی به امور موسسات در بحث ادغام یک بی‌توجهی حقوقی جدی داشته‌اند. اینکه تعمدی در کار بوده است، مشخص نیست، امّا این بی‌توجهی با اطلاع یا بی‌اطلاع منشأ اختلافات شده است.»

فریدونی سال گذشته نیز در برنامه تلویزیونی رصد شبکه قرآن با انتقاد از چند شغله بودن اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفته بود: «روزی که منشور توسعه فرهنگ قرآنی را تدوین می‌کردیم قرار بر این بود که اعضا در جا‌های دیگر مسئولیت نداشته باشند.»

حال با تغییر دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی شاید تغییراتی در سازوکار اجرایی دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسون‌های تخصصی این شورا بوجود آید.

منبع:تسنیم