اسراف همان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد

رهبر معظم انقلاب در طول این سالها پیوسته در مناسبات مختلف به اهمیت پرهیز از اسراف و زیاده روی و حفظ منابع عمومی تأکید کردند. اینک به بخشی از تأکیدات ایشان در اهمیت این موضوع اشاره می‌کنیم:

ایشان در یازدهم اردیبهشت ماه سال 87 در دیدار با مردم شریاز فرمود: امروز دشمن، چشمش به نقطة حساس اقتصادی است؛ تا بلکه بتوانند این کشور را از لحاظ اقتصادی، دچار اختلال کنند؛ هرچه می توانند، اختلال ایجاد کنند و هرچه هم نمی توانند، در تبلیغاتشان وانمود کنند که اختلال هست! این کاری است که امروز در تبلیغاتِ دشمنان ما، با قدرت و به شکل های مختلف، انجام می گیرد. راه مقابله هم انضباط مالی و صرفه جویی و نگاه پرهیزگرانة به مصرف‌گرایی است. من این را می خواهم به مردم عزیزمان تأکید کنم [که] مصرف گرایی به صورت اسراف، یکی از بیماری های خطرناک هر ملتی است. ما یک خرده به این مصرف گرایی افراطی دچار هستیم؛ پس به مسئلة اسراف - هم در مسأله آب و هم در مسائل دیگر - باید با اهمیت نگاه کنند.

اجتناب از اسراف هم یک سرفصل دیگر]درباره اقتصاد کشور[ است؛ اجتناب از اسراف، تضییع مال، هدر دادن منابع عمومی، هدر دادن آب، هدر دادن نان، از بین بردن خاک. خاک یک ثروت است، آب یک ثروت است، نان یک محصول ذی‌قیمت است؛ مراقب باشند، همه مراقب باشند، احساس مسئولیّت کنند، اینها را از بین نبرند. (در دیدار با مردم آذربایجان 29/11/93)

* اسرافیک عیب ملّی ماست

ما مردم مسرفی هستیم؛ ما اسراف می‌کنیم؛ اسراف در آب، اسراف در نان، اسراف در وسائل گوناگون و تنقلات، اسراف در بنزین. کشوری که تولیدکننده‌ نفت است، واردکننده‌‌ی فرآورده‌‌ی نفت- بنزین- است! این تعجب‌‌آور نیست؟! هر سال میلیاردها بدهیم بنزین وارد کنیم یا چیزهای دیگری وارد کنیم برای اینکه بخشی از جمعیت و ملت ما دلشان می‌خواهد ریخت‌وپاش کنند! این درست است؟! ما ملت، به عنوان یک عیب ملی به این نگاه کنیم. اسراف بد است؛ حتی در انفاق راه خدا هم می‌گویند. خدای متعال در قرآن به پیغمبرش می‌فرماید: «لا تجعل یدک مغلوله الی عنقک و لا تبسطها کل البسط»؛ در انفاق برای خدا هم این‌جوری عمل کن. افراط و تفریط نکنید. میانه‌روی؛ میانه‌روی در خرج کردن. این را باید ما به صورت یک فرهنگ ملی در بیاوریم. قرآن می‌فرماید: «و الذین اذا انفقوا»؛ کسانی که وقتی می‌خواهند خرج کنند، «لم یسرفوا و لم یقتروا»؛ نه اسرافمی‌کنند- زیاده‌‌روی می‌کنند- نه تنگ می‌گیرند و با فشار بر خودشان، زندگی می‌کنند؛ نه، اسلام این را هم توصیه نمی‌کند. (بیانات در ‌خطبه‌‌های نماز عید سعید فطر 21/7/86)

* اسرافهمان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد

ببینید اسراف چه کار می‌کند! اسراف در نان، اسراف در آب، اسراف در برق، اسراف در مصالح ساختمانی، اسراف در انواع و اقسام کالاهای گوناگون، اسراف در اسباب بازی بچه و در وسایل تجملاتی! عزیزان من! این اسراف همان کاری را با کشور می‌کند که دشمن می‌خواهد! او از آن طرف به وسیله‌ی نفت، به‌وسیله‌ی تحریم اقتصادی و انواع و اقسام ضربه‌ها بر ملت ایران ضربه وارد می‌کند؛ از این طرف هم خود ما با اسراف و صرفه‌جویی نکردن، ضربه‌ی او را تکمیل می‌کنیم! حرف من این است. من در پیام گفتم که مردم را به ریاضت اقتصادی دعوت نمی‌کنم؛ ابدا! چه ریاضتی؟ بحمدالله ملت ما احتیاج به ریاضت ندارد. من آنها را به قناعت، به صرفه‌جویی و به اسراف نکردن دعوت می‌کنم. اسراف، حرام است. این هم نمی‌شود که من و شما، مرتب دیگران را نصیحت کنیم. همه باید سعی کنند که اسراف را از زندگی شخصی و از زندگی کاری خودشان دور کنند. (بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی 1/1/77)

در روایات ما هست که از دانه‌ی خرما استفاده کنید. تا این حد! خرده‌های نان را استفاده کنید. آن وقت در هتلها میهمانی درست کنند و به یک عده‌ای میهمانی بدهند؛ بعد هرچه که غذا ماند، به بهانه‌ی اینکه بهداشتی نیست، توی سطل آشغال بریزند! این مناسب یک جامعه‌ی اسلامی است؟ اینجوری میشود به عدالت رسید؟ باید خودمان را اصلاح کنیم. باید الگوی مصرف جامعه و کشور اصلاح شود. ما الگوی مصرفمان غلط است(1/1/88)