پیامبر طبیب الدوار بود، مبلغان طبیب الدوار باشند

آنچه در ادامه می آید بخش دوم و پایانی گفتگوی خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین یحیی جهانگیری سهروردی، مبلغ بین المللی اسلام و مولف کتاب فقه المصلحه به زبان انگلیسی است.

آنچه که در هجرت پیامبر (ص) برای بنده بسیار زیبا و شوق انگیز است این است که در این واقعه به همان معنا که ما شاهد یک هجرت بیرونی هستیم هجرت درونی هم اتفاق می افتد یا این طور بگوییم هیچ هجرت بیرونی بدون هجرت درونی امکان پذیر نیست و این که پیامبر (ص) تعصبی به یک سرزمین خاص ندارد و عملا هم این را نشان می دهد. در این باره چه می توان گفت؟

همان طور که اشاره کردید و پیشتر هم عرض کردم هجرت در واقع به ما یاد می دهد که اسلام دین یک سرزمین و جغرافیا و قوم نیست.  هر کجا وقتی نیاز باشد اسلام آن جاست و همان جا حاضر می شود.  در حالی که هنوز برخی ها تحت تاثیر گمان ها و پندارهایی که دارند تصور می کنند هر عرب، مسلمان است و هر مسلمانی عرب است.  در حالی که اسلام حقیقی یعنی آن چه که از رسول خدا (ص) به ما رسیده بر این باور نیست. اسلام دین انسان است نه یک نژاد و مرز و جغرافیای خاص و هجرت به بهترین شکل ممکن این معنا را در دل خود دارد.  از همین جاست که اگرچه مکه نقطه پیدایش اسلام است اما در همان جا متوقف نمی ماند وگرنه اگر پیامبر (ص) جغرافیا و قومی می اندیشید تحت هر شرایطی ترجیح می داد که در همان مکه بماند در حالی که مساله اسلام و پیامبر یک جغرافیا و مرز خاص نیست.  اگر از اسلام در نقطه پیدایش آن استقبال نشد قرار نیست که اسلام در آن جا بماند  بلکه در نقطه ای دیگر به باروری و پویایی می رسد و هجرت در واقع به ما نشان می دهد که انسان مسلمان در برابر حق تسلیم است نه در برابر محدودیت های سرزمینی و جغرافیایی و انسان مسلمان در محدودیت های سرزمینی و قومی و ... متوقف نمی ماند. شما امروز می بینید که اگرچه سرزمین عربستان و به یک معنا خاورمیانه، مهد و زایشگاه اسلام بوده اما در سرزمین های دیگر از آن استقبال می شود چون وقتی پیامی فطری است وقتی از برابری  انسان ها سخن می گوید و همه آن امتیازهای ظالمانه و قراردادی و طبقاتی را نفی می کند این پیام می تواند همه مرزها را درنوردد همچنان که این اتفاق افتاد. 

در واقع شما می گویید که انسان ها فطرتا حق جو هستند و وقتی پیامی منطبق بر این حق جویی باشد می تواند آن مرزها و قومیت گرایی ها را پشت سر بگذارد؟

بله چون دینی که پیامبر (ص) می آورد دین جغرافیا و قوم و بوم نیست. این طور نیست که پیامبر (ص) بخواهد یک نژاد خاص را برتر بداند یا اسلام را به عرب نسبت بدهد چون شمول نگاه گسترده است و معطوف به یک مرزبندی خاص نیست طبیعتا این اتفاق هم می افتد و اتفاقا بهترین شاهد در این میان هجرت پیامبر (ص) است.

شما در آغاز سخن در بخش اول گفتگو به درستی از هجرت پیامبر (ص) برای  مبلغان دینی اشاره  کردید. امام علی (ع) درباره پیامبر تعبیر زیبایی دارند و می فرمایند: "وَ مِنْهَا طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ قَدْ أَحْکَمَ مَرَاهِمَهُ وَ أَحْمَی مَوَاسِمَهُ یَضَعُ ذَلِکَ حَیْثُ الْحَاجَةُ إِلَیْهِ مِنْ قُلُوبٍ عُمْیٍ وَ آذَانٍ صُمٍّ وَ أَلْسِنَةٍ بُکْمٍ مُتَتَبِّعٌ بِدَوَائِهِ مَوَاضِعَ الْغَفْلَةِ وَ مَوَاطِنَ الْحَیْرَةِ /  پیامبر پزشکی است که با طب خویش پیوسته در گردش است، داروها و مرهم‌های خود را به‌خوبی آماده ساخته و ابزار داغ کردن را (برای سوزاندن‌ زخم‌ها) تفتیده و گداخته کرده است، تا بر هرجا که نیاز داشته باشد، بگذارد؛ بر دل‌‌های کور، بر گوش‌های کر، بر زبان‌های گنگ، او با داروهای خویش بیماران غفلت‌زده و سرگشته را رسیدگی و درمان می‌کند، همان‌هایی که از فروغ حکمت بهره نگرفته و اندیشه خود را به انوار دانش‌‌هایی که اعماق جان را روشنی بخشد، تابان و فروزان نکرده‌اند." از آن جایی که جنابعالی تجریه تبلیغ در بیرون از مرزهای کشور را داشته اید از این نظر هجرت پیامبر (ص) حاوی چه درس هایی در این باره برای مبلغان دینی است؟

اشاره به جا و درستی است و همچنان که گفتید پیامبر (ص) حقیقتا با هجرت خود نشان دادند که طبیب الدوار یا پزشکی دوره گرد است.  پیامبر (ص)  منتظر بیمار نبود که بیمار با پای خود به سراغ حضرت بروند بلکه پزشک یا طبیبی بودند که با پای خود سراغ بیمار می رفتند. هجرت پیامبر (ص) به ما یاد می دهد که ما باید اسلام را به سمت مشتاقان ببریم. این طور نیست که من مبلغ منتظر بنشینم تا مشتاقان و طالبان یا کسانی که دردی در درون خود دارند سراغ ما بیایند بلکه وظیفه مبلغ است که مطابق با سیره و رفتار پیامبر (ص) حتی از وطن خود بکوچد تا دل های مشتاق هدایت را با حقایق و معارف اشنا کند، همچنان که پیامبر (ص) از زادگاه و وطن خود کوچ کردند و این یک پرسش جدی است که  ما امروز متوجه این امر باشیم که چقدر مبلغ در عرصه بین المللی تربیت کرده ایم که از سرزمین و خانواده خود دل برکنند و به عشق اسلام و پیامبر، حقایق ناب را در جهان برای مشتاقان تبیین کنند.  همچنانکه ما در اسلام به مجاهد نیاز داریم به مهاجر هم نیاز داریم و مجاهدین و مهاجرین در کنار هم می توانند حقایق اسلام در اقصی نقاط جهان را تبیین کنند و نکته جالب توجه این است که کسی می تواند حقایق هجرت را به درستی تببین کند که خود مهاجر باشد.

هجرت پیامبر (ص) به ما یاد می دهد که در کنار هجر زمینی و سرزمینی باید هجرت معنایی و آسمانی را هم تجربه کرد.  با این هجرت بود که جان پیامبر آماده عروج آسمانی شد و به معراج رفت و مبلغی می تواند در مسیر این هجرت قرار بگیرد که به سمت دل های نیازمندی که تشنه معارف هستند هجرت کند چون خداوند همان جاست در آن دل های نیازمند و مشتاق و همچنان که پیامبر این هجرت بیرونی و درونی را انجام دادند بر ما مسلمان هاست که ما هم در این مسیر قدم برداریم.

منبع:شبستان