این درد بی‌نهایت جغرافیا ندارد؛ گزارشی از ارادت غیرمسلمانان به امام حسین(ع)

مراسم اربعین حسینی در هند

برگزاری مراسم عزاداری برای سالار شهیدان و یارانشان از دوره گورکانیان در هند بنا گذاشته و رایج شد. پیش از این بغداد و سپس ایران دایه‌دار برگزاری مراسم عزای حسینی بودند. در دوره صفویه به دلیل مراودات فرهنگی و حتی سیاسی بسیار میان ایران و هند، این سنت نیز همانند دیگر فرهنگ‌های ایرانی اسلامی به درون آیین‌های این ملت راه یافت. از آن زمان تاکنون، با وجود اینکه هندوستان و نواحی مختلف آن، فراز و فرودهای سیاسی و اجتماعی متعددی را پشت سر گذاشته است، سنت عزای حسینی هنوز رایج بوده و بسیاری بر آن التزام دارند.

با وجود آنکه غالب مذهب مردم این کشور هندو است و در کنار این رشد تبلیغات وهابیت در نیم قرن اخیر، منجر نشده که این آیین به فراموشی گذاشته شود. هر چند در سال‌های اخیر در برخی از ولایات هندوستان مخالفت‌هایی برای برگزاری مراسم عزای حسینی به ویژه در اربعین از جانب وهابیت صورت گرفته، اما به اصرار خود مردم برگزاری این مراسم به قوت خود باقی است. روز عاشورا در هند تعطیل رسمی است و علاوه بر آن بسیاری از مردم از جمله شیعیان این کشور طی روزهای عاشورا تا اربعین به مناسک مختلفی پایبند هستند که از جمله آنها می‌توان به پرهیز از برگزاری مراسمات جشن و شادی و پوشیدن لباس‌های رنگ روشن اشاره کرد.

امام حسین(ع) در میان هندوها بیش از دیگر ائمه(ع) معروف است. شاید زندگی و تأثیر قیام حضرت بر پایداری اسلام و بعد از آن مظلومیت خاندان نبی مکرم اسلام(ص) در واقعه کربلا منجر شده تا با شنیدن نام حسین(ع) بسیاری اشک بریزند و حتی آن را مایه برکت عمر خود بدانند. از این جهت این باور و سنت اربعین و عزای حسینی در آثار بسیاری از اهالی قلم هندوستان، به تأثیر از جامعه، نمود یافته است. در خلال آثار بسیاری از شاعران و ادیبان هند، آثار پرشماری در قالب‌های مختلف شعر، نثر و حتی پژوهش راجع به امام حسین(ع) می‌بینیم.

شاعر هندو: خون حسین(ع) مانع از گسترش تاریکی شد

بلرام شکلا از جمله اساتید و شاعران هندو است که ترجمه ترکیب‌بند محتشم به زبان هندی را از جمله افتخارات خود می‌داند. او دلیل این ارادت شاعران به حسین(ع) را چنین توصیف می‌کند: اندوه برای حسین (ع) عشق و شوری جدید در من ایجاد کرد. همین باعث شد تا به سراغ ترجمه اشعار این دسته از شاعران بروم. خون حسین(ع) مانع از گسترش تاریکی شد و همین پرچمی برای تمامی بیداران جهان شده است.

دین است حسین، فخر دین است حسین

دهر مندرات، یکی دیگر از شاعران هندوستان و غیر مسلمان است که با این سروده در میان ایرانی‌ها شناخته می‌شود:

دین است حسین، فخر دین است حسین
دین است امامت و امین است حسین

چون خاتم‌الانبیا محمد بوده
بر خاتم‌الانبیا نگین است حسین

اسقف گرجستان: حسین(ع) نشانه‌ای است از عدالت و عشق

ارادت به امام حسین(ع) در میان ادیان آسمانی نیز قابل توجه است. اسقف گرجستان که امسال در راهپیمایی اربعین حسینی شرکت کرده است، درباره این رویداد و عزاداری برای امام حسین(ع) می‌گوید: هرچه به کربلا نزدیک‌تر می‌شویم، شور و اشتیاق ما بیشتر می‌شود. بسیار خوشحالم که بخشی از این پیاده‌روی پرشور هستیم. اربعین مردم را از اقصی نقاط جهان کنار هم جمع می‌کند؛ مسیحیان، مسلمانان و مخصوصاً خیل عظیمی از شیعیان و حتی مردمی با عقاید مختلف را.

وی ادامه می‌دهد: البته که عزادار شهادت امام حسین(ع) هستیم، اما در پس این شهادت، پیروزی نهفته است. این نکته که همه ما اینجا هستیم، نشانه پیروزی ایشان است. ایشان موفق شدند که مأموریت خود را حتی بعد از شهادت با موفقیت پایان دهد. او برای ما نشانه‌ای است از عدالت، انصاف و عشق. و در این دنیا که توسط ترس و نفرت از هم گسسته است، روز به روز بر اهمیت این امر افزوده می‌شود. امام حسین(ع) همه ما را کنار هم می‌آورد تا زخم‌ها و دردهایی که برای همدیگر ایجاد کرده‌ایم،‌ درمان کنیم.

روایت شاعر مسیحی از علاقه‌اش برای شهادت در راه «حماسه امام حسین(ع)»

«جورج شکور» شاعر و نویسنده مسیحی لبنانی در روستای شیخان جبل عالم متولد شد و در دانشگاه سن‌ژوزف بیروت به تحصیل در ادبیات عرب و تاریخ تمدن پرداخت. وی در سال 1971 نخستین مجموعه شعرش را با مقدمه‌ای ستایش‌آمیز از «اخطل صغیر» شاعر بزرگ لبنانی منتشر کرد. گذشته از فعالیت‌های ادبی معمول، شکور را باید از دسته شاعرانی به شمار آورد که آزادگی را سرلوحه خود در زندگی قرار داده و بدون نگاه تعصب‌آمیز نسبت به دین، زبان به ثنای اهل بیت(ع) نیز پرداخته است. هرچند این رویه در کشوری مانند لبنان که ادیان ابراهیمی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، دور از ذهن نیست، اما خود مایه فخر است که انسانی در جهان کنونی که تعصبات کوردلانه، نگاه حققیت‌بین را تاریک و کور کرده است، به انسانیت می‌نگرد. او در کشوری بزرگ شده که در خانه بسیاری از مسیحیانش تصویری از امام علی(ع) بر دیوارها نقش بسته و دل‌بستگی بسیاری به اهل بیت(ع) وجود دارد.

از شکور تاکنون آثار متعددی منتشر شده اما یکی از کتاب‌های خواندنی او که سال گذشته با ترجمه حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری به فارسی منتشر شد، «حماسه امام حسین(ع)» نام دارد که در کنار معرفی شاعر، دربردارنده قصیده‌ای از شکور در رثای سرور و سالار شهیدان است. در بخش‌هایی از این قصیده می‌خوانیم:

حماسه حسین را والاتر از آن می‌دانم که بر آن اشک بریزم و باید برای شهادتی چنین نو، که حق راتازه می‌دارد شادمان بود و بزرگش داشت.

- در جامه‌اش عالمی گردآمده بود و با فریاد بیداری‌اش رؤیاهای خفته مرددمانش را بیدار کرد و بیم آهنگ او در چارسوی جهان همهمه افکند: یزید- این لاف‌زن غاصب حکومت- تهدیدش می‌کند و راستی آیا با ستم‌پیشگان می‌توان در فرمان خدا بیعت کرد؟

- ای حماسه «حسین» روزگاران به تو سرافرازند و گاه در تاریخ نقش‌ها تکرار می‌شوند. مرا کاسه سمی به خاطر گذراندی که سقراط باید از آزادگی می‌نوشید چرا که اسیر باورها نبود....

شکور در گفت‌وگویی با تسنیم، شهادت در راه امام حسین(ع) را مایه شرف و مباهات خود می‌داند و می‌گوید: بعضی از مردم کربلا و حادثه کربلا را فاجعه می‌دانند، البته در زمان خودش یک فاجعه بوده است، اما می‌توان از نگاه دیگر آن را روز سرور برای شهادت و عروج ملکوتی امام حسین(علیه‌السلام) و یاران باوفایش به جوار حق است؛ از این رو در روز شهادت امام حسین(علیه‌السلام) اشک‌های خود را ریختم، اما شهادت بزرگان روز ماتم نسیت، روز سرور است از آن جهت که آنان عروج کرده و به ملکوت الهی رسیده است. همانطور که شریف رضی فرموده، این روز نمادی برای چنین هدف و پیام مهمی است.

منبع:تسنیم