اربعین؛ حرکتی ضدظلم و عدالت طلبانه

عقیق:حجت الاسلام مهدی طائب در مورد تاریخچه زیارت اربعین در گفتگویی گفت: ظاهراً تاریخچه زیارت اربعین به همان اولین گروهی بر می گردد که در اربعین به زیارت ابا عبدالله الحسین (ع) نائل شدند، که خود کاروان بود. کاروان در اربعین به کربلا بازگشتند و همان اربعین اول بوده است. از آن به بعد این جریان به تبع همان اربعین اول به طور پیدا و پنهان شکل می گیرد. در عین حالی روایتی نیز داریم که زیارت اربعین را از علائم مؤمن برشمرده است. همین مسأله ریشه این زیارت است. مرحوم شیخ صدوق در خصال و صاحب وسایل الشیعه نیز در کتاب خود این روایت را آورده اند. روایت معتبری که می فرماید ۵ چیز از علائم مؤمن است که یکی از آن ها زیارت اربعین است.

وی ادامه داد: به طور کلی برای زیارت پای پیاده ابا عبدالله الحسین (ع) ثواب و فضایل بسیاری نقل شده است. صرف نظر از این که زیارت در اربعین باشد. این پیاده رفتن به کربلا از نجف، نه تنها در اربعین بلکه در شب های جمعه نیز وجود داشته است. خیلی از افراد همت می کردند و می رفتند. چون اربعین زیارت ویژه و خاصی است و از علائم مؤمن است، پیاده روی برای زیارت اربعین بیشتر از سایر ایام مورد عنایت بوده است. پس دو نکته وجود داشته؛ یکی این که اصل زیارت اربعین علامت مؤمن بوده است و دیگر این که زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده خیلی ثواب دارد. در نتیجه با پای پیاده در اربعین به زیارت می رفتند تا به مراتب بالاتری از ثواب نائل شوند.

این کارشناس دینی در مورد ماندگاری این حرکت در طول تاریخ گفت: آن چه که در طول تاریخ باعث ماندگاری این اتفاق شده عمل علمای بزرگ به این کار بوده است. حوزه علمیه نجف از زمان مرحوم شیخ طوسی محل فقه شیعه بوده و وقتی ایشان در آن جا مستقر می شود علمای بزرگی بعد از ایشان تا زمانی که نجف محل فقه شیعه بوده بر این زیارت اربعین با پای پیاده همت داشتند. حوزه علمیه به حله که می رود از حله نیز این زیارت اربعین را انجام می دادند. در زمان مرحوم میرزای شیرازی وقتی فقه به سامرا می رود نیز شاهد هستیم که زیارت اربعین با پای پیاده را زنده نگاه می دارند. منتها به این دلیل که حکومت های جور و مخالف در این منطقه حاکم بوده اند شکل یکپارچه و بزرگ این اتفاق در یک فراز و نشیبی بوده است. گاهی مؤمنین می توانستند علنی بیایند اما گاهی برخورد صورت می گرفت در نتیجه مجبور می شدند به صورت مجزا از لا به لای نخلستان ها و بیراهه ها و مسیرهایی که نیروهای امنیتی زمانه نبوده اند عبور کنند.

وی در مورد وضعیت زیارت اربعین در زمان حکومت حزب بعث گفت: در زمان حاکمیت حزب بعث بر عراق سخت گیری نسبت به این مسأله خیلی صورت می گیرد و زیارت اربعین تقریباً به شکل تعطیل در می آید. اگر هم افرادی انجام می دادند بسیار پنهانی و دور از چشم حکومت می رفتند. ترسی را حاکم کرده بودند در نتیجه خیلی از رونق افتاده بود اما در درون مردم تشنگی وجود داشت. وقتی رژیم بعث سقوط می کند مانند مواد انفجاری دفن شده به یک باره انفجاری صورت می گیرد و این انگیزه ها بیرون می ریزد. سال ها سرکوب و جلوگیری از زیارت اربعین منجر به این شد که این گونه اربعین در میان مردم عراق به یک باره ظهور و بروز پیدا کند و در سایر نقاط نیز تجلی کند و به این گونه دعوت بزرگی صورت بگیرد. بحمدلله در ایران نیز زیارت اربعین مورد توجه قرار گرفت و امروز یک حرکت جهانی از آن به وجود آمده است.

حجت الاسلام طائب در مورد فرصت های زیارت اربعین گفت: زیارت ابا عبدالله الحسین (ع) شبیه به حج می ماند. حج کانونی است برای زیارت خانه خدا و تبدیل به محلی برای تجمع و عبادت می شود. تأکید فراوانی از سوی اولیای دین از خود پیامبر اکرم (ص) گرفته تا حضرت بقیه الله الاعظم (عج) بر زیارت ابا عبدالله الحسین (ع) شده است، از طرفی نوع شهادت ابا عبدالله الحسین (ع) به گونه ای است که اختلافات مذهبی خیلی در آن جا خود را نشان نمی دهد و شهادت و مظلومیت ابا عبدالله الحسین (ع) میان سنی و شیعه مورد توجه است. در نتیجه کانون تجمعی عبادی است. همان طور که در حج امام خمینی (ره) می فرمود که حج در درون خود برائت دارد و این برائت باید در حج زنده شود و حتی گفتند که حج بدون برائت حج نیست.

وی ادامه داد: از طرف دیگر حج تحت حاکمیت عوامل بیگانه ای مثل آل سعود برگزار می شود در نتیجه منع بزرگی برای واقع شدن برائت در آن جا وجود دارد. مسأله برائت است که می تواند مسلمانان را گرد یک شعار جمع بکند. اگر شما نفی بت را از توحید بگیرید دیگر توحید نیست. اگر شما به حج بروید و بگویید خدا هست اما اشکالی ندارد بت هم باشد این می شود همان چیزی که مشرکین می خواستند؛ که به پیامبر می گفتند تو یک قدم نرمش نشان بده ما هم یک قدم؛ که این آیات نازل شد: قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ. لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ. حج در حال حاضر تحت حاکمیت آل سعود برگزار می شود. در همان زمانی که مردم گرد خانه خدا می چرخند او دارد در یمن کشتار می کند.

وی افزود: بنابراین تجمع ضد طاغوت در آن جا شکل نمی گیرد. ذات حرکت ابا عبدالله الحسین (ع) ضد طاغوت بود. اولین چیزی که در ابا عبدالله الحسین (ع) تجلی دارد ضدیت با ظلم و فراخوانی به عدالت است. بنابراین زیارت ابا عبدالله الحسین (ع) در اربعین و این تجمع بزرگ بهترین فرصت است برای این که یک شعار متحد و یگانه در جهت تحقق عدالت و به دنبال عدالت و عادل گشتن در آن جا به وجود بیاید. در آن جا منافع می ریزد. ابا عبدالله الحسین (ع) تجلی ای از حق نشان داده که هر کس به آن جا می رود در آن تجلی محو می شود. نور الهی در آن جا شکل می گیرد و وقتی انسان ها در نور الهی قرار گرفتند و منیت هایشان ریخت و یک وحدت الهی ایجاد شد آن وقت این وحدت الهی همدردی، دوری از ستم، دوری از گناه و ... با خود به همراه می آورد.

وی ادامه داد: به همین جهت است که روایات زیادی داریم که زیارت ابا عبدالله الحسین(ع) باعث بخشش گناهان می شود. نه تنها زیارت بلکه اگر کسی بر ابا عبدالله الحسین(ع) گریه کند گناهان او بخشیده می شود. دلیلش همین است که یک فرصت بزرگی برای وصل شدن انسان ها به خدای متعال و خدایی شدن پدید می آورد. در نتیجه این زیارت و تجمع، فرصت بزرگی است برای این که ما بتوانیم برای آماده شدن برای پذیرش منجی بزرگ یعنی حضرت بقیه الله الاعظم (عج) صفوف مان را متحد کنیم.

حجت الاسلام طائب نمایش حقیقی تمدن اسلامی در راهپیمایی اربعین گفت: همین که استکبار تلاش می کند این راهپیمایی اربعین را بایکوت خبری کند و هیچ تصویری از آن نشان ندهد نشان از تأثیر این حرکت در رفع آن سیاه نمایی داعش دارد. حرکت اربعین نشان گر عظمت، عشق و ایثار است. یعنی وقتی شما یک جماعت ۲۰ میلیونی را می بینید که در آن زن، مرد، پیر، جوان، بیمار، سالم، پیاده، پابرهنه و سواره در حال حرکت هستند و این جماعت همه دست اعطا دارند و غذا و آب و ... به مردم می دهند در این جا چهره غیر انسانی و بی عقل داعشی به یک باره رنگ می بازد. وقتی از راهپیمایان اربعین سوال شود که به کجا می روید خواهند گفت که به زیارت یک شهید می رویم. خب این شهید چه کسی است؟ می گویند فردی بود که از او خواسته شد با ظلم بیعت کند و او بیعت نکرد و حتی زن و بچه خود را نیز آورد و در برابر ظلم به این شکل شهید شدند. صحرای کربلا در ذهن شان تصویر می شود. در آن جا چهره داعشیان امروز را می بینند و می بینند در برابر این داعشیان، امام حسین (ع) وجود دارد.

وی در مورد اینکه آیا در ادیان دیگر هم مناسکی مانند اربعین وجود دارد گفت: در برخی از ادیان مانند بودایی ها نیز این گونه راهپیمایی ها وجود دارد. اما سوالی که این جا پیش می آید این است که این ها به کجا می خواهند بروند؟ مثلاً می گویند می رویم به سمت آب. می پرسیم آن جا چه خبر است؟ می گویند هیچ. می بینیم که هیچ پیامی ندارد.

طائب در مورد ارتباط میان راهپیمایی عظیم اربعین و ظهور حضرت ولی عصر (عج) گفت: به دلیل نقطه هدفی که در این راهپیمایی وجود دارد یعنی ابا عبدالله الحسین (ع) و هر کسی به محض توجه به این موضوع جریان ضد ظلم، عدالت طلبی، مظلومیت و طرفداری از مظلوم در ذهن او تجلی می یابد، در نتیجه این حرکت می تواند همه را حول محور عدالت خواهی جمع کند و به حرکت انتظار حضرت بقیه الله الاعظم (عج) سمت و سو بدهد. این حرکت تلاشی است در جهت تحقق ظهور و این خیلی مهم است چون ما گاهی منتظر ظهور هستیم بدون هر گونه اقدامی. همان طور که حضرت امام (ره) فرمود انقلاب ما مقدمه ساز دولت جهانی امام زمان (عج) است. این یعنی لوازم آمدن ایشان محقق شود که بالاترینش این است که یک نیرویی عظیم خواهان حضرت باشد که وقتی ایشان آمد مانند ابا عبدالله الحسین (ع) بی یار و یاور نباشد. حرکت اربعین زمینه ساز است. همان گونه که شعار امسال نیز حب الحسین یجمعنا است. یعنی عشق حسین همه ما را گرد هم می آورد. این گرد هم آمدن برای چیست؟ در مرحله بعد از جمع شدن چه چیزی از این تجمع بیرون می آید؟ ذات تجمع پیرامون ابا عبدالله الحسین (ع) حرکت ضد ظلم است.

منبع:مهر