نیت زوار اربعین از منظر امام صادق(ع)
هدف، چیزی است که تفاوت انسان‌ها را مشخص می‌کند. چنانچه شخص در انجام هر
کاری هدف و نیت مناسبی داشته باشد، قیمت کار خود را بالا برده و گرنه کارش
کم ثمر خواهد بود.پیامبر خدا(ص) درباره اهمیت داشتن هدف و نیت خوب می
فرمایند: «اَلنِّیَّةُ الحَسَنَةُ تُدخِلُ صاحِبَهَا الجَنَّةَ»؛ نیت خوب
صاحب خویش را به بهشت مى‌برد.»
داشتن هدف و نیت‌های متعالی در هر کاری پسندیده است و
در عبادات واجب. یکی از کارهای مهم و با ارزش در این زمان، حرکت عظیم
پیاده روی اربعین است. شایسته است که شخص مؤمن قبل از پیاده روی اربعین از
نیت مناسبی بهره‌مند باشد تا نتیجه عملش چند برابر شود و از وحدت عملی
حداکثری برخوردار شوند و چه بهتر که نیتی را مدنظر قرار دهیم که صادق آل
عبا(ع) آن را امضا کرده است.
دعای امام صادق(ع) برای زوار امام حسین(ع)
معاویه ابن وهب می‌گوید نزد امام صادق(ع) رفتم و دیدم ایشان بعد از نماز
برای زوار امام حسین(ع) دعا فرمودند و بعد این چنین فرمود: «دَخَلْتُ عَلَى
أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ ع وَ هُوَ فِی مُصَلاَّهُ فَجَلَسْتُ حَتَّى قَضَى
صَلاَتَهُ فَسَمِعْتُهُ وَ هُوَ یُنَاجِی رَبَّهُ فَیَقُولُ ...اِغْفِرْ
لِی وَ لِإِخْوَانِی وَ زُوَّارِ قَبْرِ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ
اَلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع اَلَّذِینَ أَنْفَقُوا أَمْوَالَهُمْ وَ
أَشْخَصُوا أَبْدَانَهُمْ رَغْبَةً فِی بِرِّنَا وَ رَجَاءً لِمَا عِنْدَکَ
فِی صِلَتِنَا وَ سُرُوراً أَدْخَلُوهُ عَلَى نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ ص وَ
إِجَابَةً مِنْهُمْ لِأَمْرِنَا وَ غَیْظاً أَدْخَلُوهُ عَلَى عَدُوِّنَا
أَرَادُوا بِذَلِکَ رِضْوَانَکَ؛ معاویه بن وهب گوید: به نزد امام صادق (ع)
در آمدم و او در محل نمازش بود؛ پس نشستم تا نمازش را به جا آورد و شنیدم
که در نمازش با پروردگار نجواکنان می‌گفت: آنان که به سبب اشتیاق در نیکی
به ما و امید به پاداش‌هایی که در دوستی و پیوند با ما نزد توست و برای
شادمان نمودن پیامبر تو محمد (ص) و پذیرفتن فرمان ما و خشمگین ساختن دشمنان
ما دارایی خویش را انفاق نموده و به سوی ما رهسپار شده‌اند و از این
انفاقگری و راهسپاری، خشنودی تو را می‌جویند.»
شرح و تبیین حدیث:
قسمتی از این روایت اشاره به نیت‌های ویژه زائرین قبر امام حسین (ع) دارد
که به نوعی تأیید این گونه نیت ها اشاره دارد. شایسته است که زائرین اربعین
مزین به این نیت‌ها گردند تا از تمامی برکات این حرکت بزرگ بهره مند شوند.
1- خدمت به ساحت اهل بیت
یکی از آرزوهای هر شیعه این است که بتواند به محضر اهل بیت رسول خدا(ص)
خدمت کند. چرا که قرآن به پیامبرش دستور داد تا به مؤمنین بگوید: «لا
أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی
الْقُرْبى[شوری/23]؛ من از شما اجری نخواهم مگر محبت نزدیکانم». میل به
مودت و خدمت به آستان مقدس اهل بیت رسول خدا و علی الخصوص ابی عبدالله(ع)
آنچنان در بین شیعیان شعله ور است که برای آن، نمونه‌های خیلی بارزی
می‌توان در تاریخ مثال آورد. پول‌هایی که در این راه صرف می‌شود نمونه
کوچکی از آن است. امام صادق (ع) با توجه به این مطلب یکی از نیات شیعیان را
در زیارت کربلا خصوصاً و در پیاده روی اربعین عموماً خدمت به ساحت ایشان
معرفی کرده و فرمود: «رَغْبَةً فِی بِرِّنَا»؛ (به امید اینکه سبب نیکی به
اهل بیت است [زیارت امام حسین(ع) وپیاده روی اربعین] را انجام می‌دهند».
2- اجر خدمت به اهل بیت
زندگی کوتاه دنیوی، مقدمه‌ای است برای رسیدن به زندگی جاودان اخروی؛ و
انسان‌ها برای رسیدن به مواهب بزرگ الهی در آخرت، می‌بایست با انجام کارهای
خیر برای خود اجر معنوی جمع کنند. امام صادق (ع) زائر امام حسین (ع) را
برخوردار از عظیم ترین اجور الهی می‌داند و می‌فرماید: «وَ رَجَاءً لِمَا
عِنْدَکَ فِی صِلَتِنَا»؛ شیعیان به امید زدیک شدن به آنچه نزد خودت است به
ما خدمت می کنند. میزان این اجر چه مقدار است؟ امام صادق(ع) برای آن
محدوده‌ای معین نکرده‌اند و فقط به این بسنده فرموده «آن چه نزد پروردگار
است.» یعنی این عمل آنچنان پاداش عظیمی دارد؛ که نمی‌توان برای آن حدی مشخص
کرد.
3- شاد کردن دل رسول خدا
علاوه بر اینکه زیارت اربعین باعث دلگرمی مؤمنین و شیعیان می‌شود و دل
انسان را به خداوند نزدیک می‌کند، بنا به فرمایش امام صادق(ع)، باعث شادی
دل رسول خدا(ص) می‌شود. «وَ سُرُوراً أَدْخَلُوهُ عَلَى نَبِیِّکَ
صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ». خوشحالی و سروری که با این زیارت خود به
قلبِ رسول الله(ص) وارد می‌کنند. یعنی زائرین قبر امام حسین(ع) قلبِ پیامبر
اکرم(ص) را خوشحال می‌کنند و این بسیار مهم و ارزشمند است.
4- اطاعت امر ائمه
یکی از آرزوهای عاشق آن است که معشوقش از او تقاضایی کند هرچند کوچک. در
این صورت او سر از پا نخواهد شناخت و با علاقه ای بی نظیر آن را اجابت
خواهد کرد. به فرموده امام صادق (ع) شیعیان به هدف اجابت امر اهل بیت(ع) به
دور شمع وجود حسین ابن علی (ع)، پروانه وار می‌گردند و او را زیارت
می‌کنند.«وَ إِجَابَةً مِنْهُمْ لِأَمْرِنَا»؛ و در این ره هر چه بیشتر
سختی برسد لذتش دو چندان خواهد بود.
در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم/ سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور
5- سبب نا امیدی دشمنان
یکی از ضربه‌هایی که مسلمین خورده‌اند از تفرقه بوده است. حتی جریان شهادت
امام حسین(ع) بعد از ایجاد شکاف در میان حامیان امام حسین(ع) ایجاد شد. حال
بعد از گذر نزدیک 1400 سال، شیعیان در همایش بزرگ اربعین،بر اندام
دشمنانشان لرزه می‌اندازند. یکی از اشارات امام صادق(ع) به همین موضوع است
که می‌فرماید: «وَ غَیْظاً أَدْخَلُوهُ عَلَى عَدُوِّنَا»؛ به انگیزه ایجاد
کردنِ غیض در دلِ دشمنان ما این زیارت را انجام می‌دهند.
«ایندیپندنت»، یکی از روزنامه های پرتیراژ بریتانیا؛
در گزارشی به معرفی مراسم اربعین حسینی پرداخت و آن را «بزرگترین مراسم
مذهبی جهان» توصیف کرد. وقتی سیاست گذاران بزرگ کاخ سفید این اجتماع
بی‌نظیر را مشاهده می‌نمایند، می‌فهمند که تمامی نقشه هایشان بر باد رفته و
به نوعی این حرکت باعث ناامیدی و اختلاف در سپاه کفر می شود.
6- قرب الهی
نقطه پرگار اعمال هر مومنی قرب الهی است. اگر مسلمین حرف پیامبرشان را با
گوش جان می‌شنوند به خاطر جایگاه وی نزد خدایشان است. حرکت به سوی حرم
حسینی در اربعین نیز تنها به نیت قرب الهی معنا دارد. از این روست که امام
صادق (ع) به نیت الهی شیعیان، در این دعای زیبا اشاره می‌کنند و می
فرمایند: «أَرَادُوا بِذَلِکَ رِضَوانکَ»
امید است که با عنایت به این خواست اهل بیت همه زوار حرکت عظیم و جهانی
اربعین، با انگیزه های متعالی، قدم در این مسیر نهند؛ تا به لطف خداوند
بهترین نتایج را از قبل آن در دنیا و آخرتشان با خود به همراه برند.