عقیق: بیشتر بچه هیئتی ها با نوحه هایش خاطره دارند. نوحه هایی که تبدیل به خاطره جمعی بسیاری از هیئتی ها شده. سلام آقا ، کرب و بلا نبر ز یادم ، صلی علیک ملیک السماء و ده ها نوحه ماندگار دیگر که از حجنره مداحان شاخصی مثل نریمان پناهی ، جواد مقدم ، عبدالرضا هلالی ، سید رضا نریمانی و دیگر مداحان شنیده ایم و با آ نها سینه زده ایم و اشک ریخته ایم.
همه این نوحه ها به قلم و طبع شاعر و سبک ساز جوانی است از خطه بابل که از یازده سالگی پا به عرصه شاعری اهل بیت(ع) گذاشته است .
محمد اسداللهی برای بیشتر مداحان نام آشنایی است و سال ها ست نوحه هایش در بسیاری از هیئت های کشور زمزمه می شود.
مدتی قبل میزبان او در دفتر عقیق بودیم و گپ و گفتی درباره شیوه سرودن شعر و ساخت نوحه های معروفش داشتیم.
بخش اول این گفت و گو را ببینید:
* آقای اسداللهی! اولین باری که احساس کردید می توانید دست به قلم شده و با مضمون اهل بیت شعر بگویید، چه زمانی بود و اولین کارتان چه بود؟
دقیقا حضور ذهن ندارم اما از 11 سالگی شروع به نوشتن کردم و از 15 سالگی به سمت حرفه گری رفتم که با دوستان مداح نیز آشنا شدم. سال 82 با حاج آقا مهدی اکبری و مهدی مختاری آشنا شدم و بعد از مدتی با بالاتر رفتن سطح کار، با حاج آقا حدادیان، حاج آقا طاهری و .. ارتباط برقرار کردم. خاطرم هست که در همان ایام، سبک "ستاره بریزید" حاج محمد طاهری را گوش دادم و روی آن سبک برای سیدالشهدا یک شعر نوشتم که همان باعث شد رغبت من به سمت سبک ها و ملودی بیشتر شود. بعد از آن، حدود سال 82، 83، چند کار داشتم که خیلی خوب شناخته شدند مثلا شعر "کرببلا نبر ز یادم" یکی از همین کارها بود که در سال 84 به اوج شهرت رسید و خیلی خوانده شد و یا شعر "از تو مدهوشم" را داشتم که موردتوجه قرار گرفت. همچنین چندشعر دیگر بود که آقای هلالی و آقای اکبری، آن ها را خواندند.
* شعر "کرببلا مبر ز یادم" شهرت و محبوبیت زیادی دارد، می خواهیم از حال و هوای سرودن این کار برایمان بگویید.
طبیعتا در هنگام سرودن شعر برای اهل بیت، حال متفاوتی به آدم دست می دهد که شاید گفتن آن، ارزش کار را پایین بیاورد. به واقع یک چیزهایی شخصی و دلی است بین خود فرد و امام حسین که عملا قابل گفتن نیست و از جانب اهل بیت به آدم عنایت می شود اما یک چیزهایی تقریبا برای خیلی ها مشترک است، مثل وضو گرفتن و خواندن زیارت عاشورا قبل از سرودن شعر که من هم به آن ها اهمیت می دهم.
*اما این شعر چطور به شهرت رسید؟
من این شعر را اولین بار در هیات آقا جواد خواندم و ایشان گوش دادند و خیلی خوششان آمد که بعد از جلسه، شعر را از من گرفتند و با نفس خودشان خیلی بهتر خواندند و همین نیز باعث شهرت هرچه بیشتر شعر شد.
* همانطور که می دانیم سبک این کار، وام گرفته از یک موسیقی است؛ به نظر شما، اینکه یک مداحی تداعی کننده یک موسیقی باشد، اشکالی دارد یا نه؟ و اینکه اصلا به اعتقاد شما چه نوع موسیقی را می توان وارد هیات کرد؟
شاید عده ای ناراحت شوند و این موضوع با سلیقه آن ها جور نباشد اما من دوست دارم که گاها مانند همین کار "کرببلا نبر زیادم" که برگرفته از کار آقای اصفهانی است، از یک موسیقی استفاده کنم. من معتقدم اگر یک ملودی هیچ مشکلی نداشته باشد و به قول معروف آن ور آبی نباشد، اصلا استفاده از آن اشکالی ندارد. حتی من با استفاده از یک ملودی زیبای خارجی مثلا گوشه ای از یک ملودی ترک که البته گوش مستمع با آن آشنایی ندارد نیز مشکلی ندارم؛ ممکن است آن را بردارم و خیلی حرفه ای و با یکسری تغییرات، از آن استفاده کنم. گاهی نیز خودم یک ملودی دارم که با فلان ملودی هم خوانی دارد، بنابراین آن ها را ترکیب می کنم و کار جالب و قابل استفاده خوبی ارائه می دهم. البته این را هم بگویم که دوستان خواننده نیز گاها از ملودی ها و سبک های ما استفاده می کنند. مثلا آقای مختاری به من می گفت سبکی بوده که قبلا آقای سیب سرخی خوانده و بعد از چندسال، آقای یگانه آن را خوانده اند. این اتفاق خیلی افتاده و اشکالی هم ندارد.
*پس بطورکل مشکلی با این مساله ندارید.
گرچه ممکن است برخی اساتید بگویند که باید از اول تا آخر سبک را خودمان بسازیم اما من شخصا با این قضیه مشکلی ندارم و اصلا گاهی می گویم حیف است که از زیبایی فلان ملودی برای ساختن کاری جدید استفاده نکنم. به واقع، ما این ملودی ها را از ذهنمان می سازیم و ذهن هم اگر بخواهد دائما سبک جدید بسازد، باید برود و انواع موسیقی را بطور حرفه ای یاد بگیرد که سال های زیادی طول می کشد و عملا غیرممکن است. خود من چندسالی وقت گذاشتم و یکسری دستگاه ها را یاد گرفتم اما واقعا نمی شود و زمان نیست که برویم و همه را یاد بگیریم، پس استفاده از ملودی های موجود هم خوب است. مثلا روزی استاد موسیقی ام، نوای گیلان را برایم خواند و من هم دو هفته بعد رفتم خدمت ایشان و گفتم که این ملودی را ساخته ام. استادم مرا نگاه کرد و باتعجب گفت:" از روی همان ساختی!؟ این خیلی خوب است. ای کاش شما بیای و موسیقی را کامل یاد بگیری. قول می دهم از آن آهنگسازانی می شوی که بچه های خواننده از تو استفاده می کنند." که البته به ایشان گفتم کار من همان وادی اهل بیت است و می خواهم همانجا کار کنم. بطورکل می خواهم بگویم که یاد گرفتن موسیقی برای ساختن سبک های جدید خیلی کمک می کند اما بنا به همان دلایلی که گفتم الان اکثر بچه ها سبک ها و ملودی ها را نه با علم کامل موسیقی بلکه بطور ذهنی می سازند که با این حساب گاها احتیاج پیدا می کنند تا گوشه ای از یک ملودی زیبا را به کار بگیرند. البته این موضوع هم خیلی مهم است که این ملودی، ذهن مستمع را فورا به سمت یک ملودی مشهور نبرد و کار را خراب نکند.