عقیق:به نقل از آنا، همسر پیامبر خاتم(ص) و مادر فاطمه(س) باید بانویی باشد که نگاهش آرامبخش جان رسول الله بشود. باید «طاهرهای» باشد که در وجودش «سیده نساء العالمین» را بپروراند. خدیجه کبری(س) پیش از هر زن دیگری به همسرش به عنوان نبی خدا ایمان آورد و علاوه بر مهر و محبت به پیامبر اکرم(ص) دار و ندارش را به پای نهال نوپای اسلام ریخت.
پیامبر اکرم(ص) در ۲۵ سالگی با مشورت و یاری عمویش ابوطالب(ع) با بانوی صاحب نام قریش، خدیجه بنت خُویْلَد ازدواج نمود. دهم ماه ربیعالاول سالروز این پیوند مقدس و آسمانی است. روزی که پس از آن خدیجه کبری(س) در تمام لحظات زندگی مشترک ۲۵ ساله با پیامبر اکرم(ص) یار و غمخوار آن حضرت بود.
تنها رمانی که درباره حضرت خدیجه(س) در ادبیات فارسی نوشته شده، کتاب «یوما» اثر مریم راهی است. رمانی بر پایه زندگی این بانوی بزرگوار که برای هر مخاطب ادبیات دینی و با هر نوع سلیقهای، حرفهایی جدی و تازه برای روایت دارد. این رمان دینی از سوی انتشارات کتاب نیستان وارد بازار نشر شده و به چاپ ششم رسیده است.
نویسنده در این رمان به زیبایی هر چه تمامتر تصویری مینیاتوری و بسیار تأثیرگذار از شیفتگی بانوی بزرگ اسلام به پیامبر اکرم(ص) را تصویر کرده است. از سوی دیگر این داستان به روشنی و البته به دور از هرگونه خروج از اسلوب داستان؛ تصویری رئالیستی از مکه و مدینه در دوران حیات پیامبر اکرم (ص) به تصویر میکشد و به طور غیرمستقیم به ارزشگذاریهای اجتماعی اعراب جاهلیت اشاره میکند.
مریم راهی در گفتگو با خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، درباره داستان کتاب «یوما» گفت: رمان «یوما» زندگی حضرت خدیجه در کنار حضرت محمد(ص) است. ماجراهای این کتاب از آنجایی شروع میشود که حضرت محمد(ص) وارد زندگی حضرت خدیجه(س) میشوند. در اصل میشود گفت عاشقانهای بین حضرت خدیجه و حضرت محمد(ص) است.
وی با بیان اینکه این رمان از سه بخش تشکیل شده است، عنوان کرد: در بخشی که بستر اصلی رمان است، ما با زمانی روبهرو هستیم که ساعات منتهی به ولادت حضرت فاطمه(س) است؛ یعنی در فاصلهای که احساس میشود که حضرت فاطمه(س) دارد به دنیا میآید، رمان شروع میشود تا زمان ولادت حضرت فاطمه(س). یک بخش دیگر فلاشبکهایی است که به قبل از ازدواج حضرت خدیجه با حضرت محمد(ص) میپردازد یا حوادثی که بعد از ازدواجشان با ایشان و بعد از آغاز بعثت اتفاق افتاده و بخش سوم هم به معرفی کسی که حضرت خدیجه به عنوان همسر عاشق اوست، میپردازد.
نویسنده کتاب «فردا مسافرم» درباره سختی نوشتن داستانهایی با مضمون دینی تشریح کرد: متأسفانه راجع به خود شخص حضرت خدیجه اطلاعات تاریخی خیلی کمی بود و این اطلاعات مربوط به زندگی ایشان بعد از ازدواج با حضرت محمد(ص) بود که من را برای نوشتن داستان به زحمت انداخت. کمبود اطلاعات و منابع مرا به سمت داستانسرایی بیشتر برد یعنی مجبور شدم با حفظ حساسیتهایی که بر روی شخصیتهای دینی وجود دارد و رعایت اصول داستان نویسی از عنصر خیال خیلی بیشتر استفاده کنم.
راهی بیان کرد: تحقیقات من فقط مختص به حضرت خدیجه نبود. تحقیقات گستردهای درباره حضرت محمد(ص) و همچنین شخصیتهای جانبی که در این رمان و در زندگی این دو بزرگوار نقش داشتند؛ چه شخصیتهایی که موافق با اسلام بودند و یا شخصیتهای معروفی که مخالف با اسلام بودند و در در زندگی حضرت محمد(ص) و حضرت خدیجه(س) تأثیر داشتند. تحقیقات گستردهای در مورد دوره صدر اسلام، دوره جاهلیت، آداب و رسومشان، خرافهگری و هر چیزی که مربوط به مردم آن دوره میشد تا بتوانم تصویر خیلی دقیقتری از مکه و مردمش در رمان ارائه دهم چون هر چقدر که آن تصویر واضحتر میشد، به من کمک میکرد در خلق شخصیت حضرت خدیجه و رسول اکرم(ص) و تفاوت این دو شخصیت با سایر شخصیتهایی که در مکه حضور داشتند.
وی با بیان اینکه در نوشتن رمان دینی در برخی موارد دست نویسنده بسته است و نمیتواند بدون محدودیت خیالپردازی کند، اظهار کرد: ادعیه، احادیث، روایات و ترجمه قرآن خیلی به من کمک میکرد ولی جاهایی هم بود که این اتفاق نمیافتاد، من نمیتوانستم کاری کنم. مثلاً فرض کنید درباره لحظهای که حضرت محمد(ص) میخواستند از حضرت خدیجه خواستگاری کنند در منابع مختلف هیچ مطلبی ذکر نشده است. اینجاها کمی کار من سخت میشد. حضرت خدیجه(س) معصوم نیستند ولی تالی تلو معصوم هستند، یعنی من باز هم نمیشود در مورد ایشان هر چیزی را بنویسم و درباره ایشان هم از همان قرآن و احادیث استفاده میکردم. یعنی اتکای من به ترجمه قرآن خیلی زیاد بود.
این نویسنده جوان با اشاره به این نکته که شخصیت حضرت خدیجه(س) چند بُعدی است و ظرفیت زیادی در زندگی ایشان برای خلق اثر هنری وجود دارد، خاطرنشان کرد: در دورهای که به «زن» خیلی بهایی نمیدادند و خودمان میدانیم که چه اتفاقاتی میافتاده، حضرت خدیجه اینقدر شخصیت برجستهای بودند که به عنوان ثروتمندترین زن و مدیر در کل حجاز معروف بودند. یعنی اینطور نبود که زیر سایه یک مرد به این ثروت برسند و خودشان بهشخصه و مستقل چنین کاری را انجام دادند. چنین شخصیتی مسلماً اینقدر پیچیدگی خواهد داشت و اینقدر میشود داستان در زندگیاش خلق کرد که اصلاً کار یک نویسنده نیست. چند نویسنده دیگر میتوانند چند اثر دیگر خلق کنند.
منبع:فارس