عقیق:پویش بزرگ «نذر محرم» عنوان یک برنامه و پویش فرهنگی و اجتماعی است که فعالان اجتماعی در فضای مجازی و شهرهای بزرگ به راه انداخته‌اند تا با ترویج رسوم ساده نذری دادن افکار عمومی را برای سوق دادن به سمت برگزاری نذرهای فرهنگی هدایت کنند.
برخی از شهروندان تصور می‌کنند برای ادای یک نذر در ماه محرم و صفر به یاد و نام امام حسین (ع) به یک تمکن مالی بسیار زیادی نیاز است در حالی که مهم‌ترین موضوع ترویج سنت ایرانی - اسلامی نذری دادن هر چند اندک و تغییر کاربری این نذرها به سمت و سوی رفع احتیاجات یک فرد است.
این فرد می‌تواند یک بیمار نیازمند باشد که نذر دهنده داروی او را تهیه کند، یا دانش‌آموزی باشد که به خاطر فقر و نداشتن امکانات از ادامه تحصیل باز می‌ماند که در صورت تهیه لوازم مدرسه می‌تواند به ادامه تحصیل بپردازد، یا اهدای یک دست لباس به فرد نیازمند باشد یا تمیز کردن یک محله از زباله‌ها و جمع کردن ظروف پلاستیکی باشد که در این ایام به اوج خود می‌رسد.
معرفی نذرهای فرهنگی و اجتماعی
علیرضا مسعودی یکی از شهروندان تبریزی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به راه‌اندازی پویش «نذر محرم» گفت: یکی از ظرفیت‌های شبکه‌های مجازی این است که در کسری از ثانیه یک مطلب در بین میلیون‌ها مخاطب دست به دست می شود و افراد بی‌شماری از آن آگاه می‌شوند ما نیز به کمک تعدادی از دوستان که در بخش‌های مختلف فرهنگی فعال هستند سعی داریم پویش نذر فرهنگی محرم را گسترش دهیم تا شهروندان بیشتری در جریان کار قرار گرفته و نذورات خود را در جهت کاربردی کردن به مسائل فرهنگی سوق دهند.
وی ادامه داد: با توجه به فرا رسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی حجم احسان‌ها و نذورات به اوج خود می‌رسد و بسیاری از مردم به نیت امام حسین علیه السلام در خانه خود را به روی عزاداران حسینی گشوده و آنها را از اطعام حسینی سیراب می‌کنند در این میان باید به یک نکته نیز توجه کرد اینکه به آحاد جامعه مخصوصاً جوانان و نوجوانان توضیح داد مفهوم نذر در موضوعاتی غیر از اطعام دادن نیز ارزشمند بوده و مورد قبول خدای یکتا قرار می‌گیرد.
فعال فرهنگی و اجتماعی با تاکید بر گسترش نذورات فرهنگی و اجتماعی در سطح شهر خاطرنشان کرد: معرفی نذرهای جدید فرهنگی، اجتماعی و صنفی به جامعه از مهم‌ترین اهداف پویش نذر محرم است، در این زمینه چهره‌های مشهور و آنهایی که مورد قبول و پذیرش مردم هستند می‌توانند کمک بزرگی کنند، چهره‌های اجتماعی و فرهنگی در شهرهای مختلف متفاوت هستند آنها می‌توانند با ایجاد کمپین « نذر فرهنگی محرم » و به اشتراک‌گذاری آنها افکار عمومی را در این زمینه حساس کرده و شهروندان را در مشارکت بهتر و بیشتر در برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی مشارکت دهند.
وی ضمن تقدیر و تشکر از شهروندانی که در پویش فرهنگی نذر محرم شرکت می‌کنند، افزود: اقداماتی که در راستای زنده نگه‌داشتن قیام حسینی صورت می‌گیرد بسیار ارزشمند بوده و امید است خداوند عنایت ویژه‌ای در حق همه افراد داشته باشند.
هر فرد وظیفه‌اش را به خوبی انجام دهد
محمد حیدرآبادی یکی دیگر از فعالان اجتماعی است که در بین دوستان و همکاران خود سعی دارد پویش نذر محرم را ترویج کند وی به خبرنگار فارس گفت: وقتی صحبت از نذر به میان می‌آید خیلی از افراد فکر می‌کنند نیت نذر کردن این است که یک مبلغی پول را به فرد فقیر بدهند یا غذایی را خریده یا درست کرده و احسان کنند در حالی که در ماه محرم و صفر به اندازه کافی احسان‌های مربوط به خوردن و آشامیدن وجود دارد، بنابراین بهتر است هر فرد در کار و مسوولیتی که بر عهده دارد نذر کرده و آن را به خوبی انجام دهد.
وی با ذکر مثال‌هایی در این زمینه ادامه داد: مثلاً یک خانم خیاط می‌تواند یک دست لباس را با تخفیف به مشتریان خود بدوزد و وجه تخفیف داده شده را به عنوان نذر و احسان در حق امام حسین (ع) قرار دهد، یک دانش‌آموز ممتاز می‌تواند برای نیت دل خود به همکلاسی‌هایی که ضعیف هستند کمک کرده و او را در درس خواندن یاری کند، یک صنعتگر می‌تواند وسیله‌ای که می‌سازد یا تعمیر می‌کند را به نیت نذر و احسان در حق اهل بیت تعمیر کرده و هزینه کمتری بگیرد ،یک فرد می‌تواند با امانت دادن کتاب های خانه‌اش نذر کتاب کند که هم به افزایش سطح مطالعه کمک کرده و هم اینکه کتاب‌های کتابخانه‌اش از غربت در آیند همچنین می‌تواند برای بچه‌های نقاط محروم اسباب بازی یا لوازم‌التحریر و کتاب هدیه کند و چه کاری زیباتر از اینکه بتواند دل آنها را شاد کند.
متخصصان در نذر فرهنگی پای کار باشند
فعال فرهنگی و اجتماعی تصریح کرد: با توجه به گسترش آسیب‌های اجتماعی در جامعه همه متخصصان می‌توانند در نذر فرهنگی نه تنها در محرم بلکه در طول سال مشارکت کنند، متخصصان روانشناسی با تخصص خود، تسهیل در امر ازدواج جوانان کمک بخش دیگری از متخصصان را می‌طلبد، کمک به رفع و ترک اعتیاد افراد یکی از بهترین مصادیق نذر فرهنگی و اجتماعی می‌تواند باشد، صلح و آشتی بین زوجین و کمک به ثبات و آرامش در خانواده‌ها، کمک به مادران جوان در تربیت فرزندان و .. می‌تواند از مصادیق بارز نذر فرهنگی باشد.
پاکبان شهرمان باشیم
حیدرآبادی با اشاره به استفاده بی‌رویه از لیوان و ظروف یک‌بار مصرف در ایام عزاداری بیان داشت: در طی این چند روزی که از ماه محرم می‌گذرد با دوستان قرار گذاشته‌ایم بعد از تمام شدن هیئات و دسته عزاداری محل، لیوان‌هایی که در خیابان ریخته می‌شود را جمع کنیم ولی چه بهتر است که به جای استفاده از ظروف یک‌بار مصرف که محیط زیست را نیز با چالش عمده و بزرگ مواجه کرده‌اند در لیوان‌ها و استکان‌های شیشه‌ای چای، شیر و شربت به عزاداران و دستجات و هیئات حسینی توزیع شود.
وی افزود: به نظر من در این ایام بهترین نذر جمع کردن زباله‌های پلاستیکی از سطح شهر است جوانانی که به عناوین مختلف به یاد پاکبانان سطح شهر بوده و زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند یکی از بهترین اقدامات را در راستای فرهنگ‌سازی انجام می‌دهند.
حیدرآبادی با اظهار ناراحتی از این موضوع گفت: به خدا قسم آلودگی در شأن شهر و دستجات عزاداری امام حسین (ع) نیست تا چند سال پیش که خبری از ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف نبود شیر، چای و شربت امام حسین (ع) در استکان‌های شیشه‌ای در بین عزاداران و مردم خیابان پخش می‌شد بعد شسته شده و مجددا استفاده می‌گردید در حالی که در سال‌های اخیر یک‌بار مصرف‌ها غوغا کرده و همه جا را به کثیفی کشاندند و علاوه بر کثیفی صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کنند هرچند که مردم نیز در این موضوع بی‌تقصیر نیستند.
معصومه رضوی، یک بانوی فرهنگی بازنشسته است که با ابراز خوشحالی از راه‌اندازی پویش نذر فرهنگی محرم ابراز داشت: در طی این ۶۰ سالی که از خداوند عمر گرفته‌ام برخی از افراد را دیده‌ام که در نذر و احسان خود بسیار ریخت و پاش و اسراف کردند حتی برخی افراد نیز بعد از گرفتن نذر آن را در گوشه‌ای از خیابان رها کردند و چه قدر ناراحت‌کننده است که افراد به نذر و احسان امام حسین علیه السلام بی‌توجهی کرده و آن را بیرون بریزند.
وی با اظهار رضایت از اینکه می‌تواند سهمی در پویش «نذر فرهنگی محرم» داشته باشد ادامه داد: من به عنوان یک معلم از اینکه وقت و تخصص علمی خود را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهم احساس خوشحالی خیلی خاصی دارم هر چند در طی مدت خدمت به عنوان معلم حقوق گرفتم ولی اکنون که وقتم در اختیار خودم است با برگزاری یک سری کلاس برای دانش‌آموزان بی‌بضاعت سعی می‌کنم به آنها کمک کنم، این کار نیز یک نوع نذر فرهنگی است و اگر هر کدام از افراد بسته به نوع کاری که از دستشان برمی‌آید، بتوانند خدمتی انجام دهند، دیگر فرد نیازمندی پیدا نمی‌شود.
وی ادامه داد: معتقدم اگر مردم در بسیاری از امور جامعه همچون پویش نذر فرهنگی محرم مشارکت کنند، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.
نباید فراموش کرد پیامدها و آثار بسیار خوب نذر فرهنگی در ابتدا به نفع خود فرد و سپس جامعه است، گسترش و توسعه فرهنگ ادای نذر فرهنگی باعث می‌شود در جامعه عواطف و احساسات خوب جای خود را با پرخاشگری، تند مزاجی و عصبانیت‌ها عوض کند و دایره ارتباطات فرد را گسترش دهد و افراد با توجه به نیازی که دارند از توانمندی‌ها و تخصص‌های فرد توانمند استفاده کنند.
نذر فرهنگی را می‌توان یکی از مولفه‌های شکل‌دهنده افکار عمومی و سلامت اجتماعی و رفتاری افراد معرفی کرد، چرا که نذر فرهنگی دارای یک‌سری مکانیزم‌هایی است که مبتنی بر جامعه و اصول حاکم بر آن بوده و در واقع قولی است که فرد به خود یا جامعه می‌دهد.
نگارنده: معصومه درخشان