عقیق:یکی از موضوعات مرتبط با مهدویت بحث آینده‌پژوهی است که از سوی مفسران و عالمان دین مورد کنکاش و بررسی واقع شده است. البته این موضوع از جمله موضوعات فرادینی است و سایر ادیان هم به آن علاقه نشان داده‌اند. سیدحسن نصرالله در سلسله سخنرانی‌های خود به تبیین «امام مهدی (عج) و اخبار غیب» پرداخته که از سوی انتشارات جمکران به زیور طبع آراسته شده است که در ادامه بخش سوم آن می‌آید:

برای خواندن بخش اول از اینجا و بخش دوم از اینجا اقدام کنید.

نگاه اسلام به اخبار غیب و آینده

در مبحث قبلی گفتیم که مردم چه در حال حاضر و چه در گذشته اهمیت بسیاری برای پیشگویی قائل هستند.

همچنین گفتیم که خبرهای غیب چیزی است که هیچ کس به غیر از خداوند از آن باخبر نیست و خداوند این اطلاعات را از عامه مردم مخفی نموده، اما درهایی از شناخت و معرفت را به روی مردم باز کرده است.

خداوند متعال این نوع دانش را به دلیل رحمتش بر مردم از آنها مخفی نموده تا زندگی هموار باشد و به شکل طبیعی ادامه یابد اما خداوند بنا بر حکمت و هدف معینی اطلاعات غیب را در اختیار برخی از بندگانش قرار داده است و حکمتی که ما به آن رسیده‌ایم این است که تنها راه رسیدن به اطلاعات در مورد آینده، دریافت آن اخبار از داننده غیب است که همان پروردگار متعال است و باید از این راه به این اطلاعات دست یابیم که مهم‌ترین راه وحی است.

۲ منبع مسلمانان برای اطلاع از غیب

ما مسلمانان دو منبع مهم در این زمینه در اختیار داریم. اولین منبع قرآن کریم است و دوم احادیث شریفه و روایت‌ها هستند که به دست ما رسیده‌اند.

در مورد اولین منبع که همان قرآن کریم باشد همه ما مسلمانان قبول داریم که آنچه در قرآن هست یقینا از سوی خداوند آمده و تمام قرآن از طرف اوست. به همین دلیل در اصطلاح گفته می‌شود که قرآن قطعی‌الصدور است. یعنی قطعاً از خداوند متعال صادر شده است و جای هیچ شک و بحثی در آن نیست و هر آنچه در میان دو جلد قرار دارد، سخنان خداوند است. نکته مهم در اینجا این است که ما چه درک و فهمی از معانی آیات و تفسیر آن‌ها داریم اما به هر حال این آیات از طرف خداوند متعال بوده و این امر قطعی و حتمی است.

در قرآن کریم بسیاری از خبرهای عالم غیب و آینده و جود دارد بلکه بیشتر آیات قرآن درباره این موضوع سخن می‌گوید. چنانچه به معنای واسع غیب رجوع کنیم و این موضوع را سابقاً شرح دادیم. اما در ارتباط با صحبت ما در مورد آینده و اخبار زمین و اتفاق‌های مختلف قرآن کریم آن‌ها را در سوره‌های مختلفی مورد اشاره قرار داده است.

۳ نمونه قرآنی خبر از آینده در دوران نبوت پیامبر خاتم (ص)

آنچه قرآن درباره آینده گفته است تنها مربوط به حوادث آخرالزمان نیست. بلکه به اتفاق‌های اشاره دارد که در زمان پیامبر (ص) به وقوع پیوسته‌اند. مانند سوره روم که پیامبر (ص) در مکه مکرمه بوده و تعداد مومنان بسیار کم ولی مشرکین بسیار زیاد بودند. در آن زمان با توجه به اینکه فارس و روم، بزرگترین کشورها (امپراطوری‌ها) بوده‌اند. جنگی میان آن‌ها در محلی رخ می‌دهد، فارس‌ها مجوس، رومی‌ها مسیحی (نصاری) بوده‌اند. 

مجوس‌ها بر رومی‌های مسیحی پیروز شدند و این امر باعث خوشحالی مشرکین مکه شد. زیرا آنها دیدند که مجوس‌های مشرک بر مؤمنان مسیحی غلبه کردند و مشرکان این اتفاق را به فال نیک گرفتند، چرا که آن‌ها فکر می‌کردند به این شکل می‌توانند بر حضرت محمد (ص) پیروز شوند.

اینجا بود که این سوره نازل شد: الم غُلِبَتِ الرُّومُ فِی أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ فِی بِضْعِ سِنِینَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَمِنْ بَعْدُ وَیَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ. هدف از این خبر دادن این است که نشان دهد حضرت رسول (ص) به آنچه که وحی بر او الهام کرده ایمان دارد و برای تقویت ایمان مسلمان و دیگران است. به عبارت دیگر اینکه این خبر در آن زمان دارای هدف و حکمتی بوده است.

در جایی دیگر که تعداد مشرکین زیاد بوده و مسلمانان بسیار کم بوده‌اند. مشرکین دائماً به مسلمانان می‌گفتند که ما شما را شکست خواهیم داد. ظاهراً امر منطقی به نظر می‌رسد چون از لحاظ مادی و تعداد و امکانات و هر چیز دیگر هیچ گونه توازنی میان آن‌ها نبود. طولی نکشید که خداوند متعال طی آیه‌ای در مکه فرمود:أَمْ یَقُولُونَ نَحْنُ جَمِیعٌ مُّنتَصِرٌ سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَیُوَلُّونَ الدُّبُرَ. این آیات از جمله آیاتی هستند که دارای چالش است.

پس خداوند وعده پیروزی نزدیک را به مؤمنان داد و آن‌ها را باخبر کرد.

سومین شاهد این مطلب چیزی است که در سوره الفتح آمده است: لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاءَ اللَّهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِینَ رُؤُوسَکمْ وَمُقَصِّرِینَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذلِک فَتْحاً قَرِیباً و همین امر بعدا اتفاق افتاد و رسول خدا (ص) و دیگر مسلمانان به همراه ایشان با سربلندی وارد مکه شدند.

۳ آیه مهدوی درباره سرنوشت زمین

در مورد آینده آیات متعددی وجود دارد. در مورد موضوع بحث ما، من به سه آیه زیر اشاره می‌کنم:

اولین آیه: خداوند متعال می‌فرماید: وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّه وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ، خداوند در مورد اراده خود سخن می‌گوید که بر مستضعفین برکت نازل خواهد نمود و از این رو مستضعفین هستند که حاکمیت و حکومت بر این زمین را به ارث خواهند برد.

دومین آیه: وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکمُ‏ْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فىِ الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لهَُمْ دِینهَُمُ الَّذِى ارْتَضىَ‏ لهَُمْ وَ لَیُبَدِّلَنهَُّم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنىِ لَا یُشْرِکُونَ بىِ شَیًْا وَ مَن کَفَرَ بَعْدَ ذَالِکَ فَأُوْلَئکَ هُمُ الْفَاسِقُون‏. این آیه از وعده الهی برای افراد مومن و درستکار خبر می‌دهد که خداوند متعال آن‌ها را خلیفه بر روی زمین تعیین کرده و امکانات در اختیارشان قرار می‌دهد و آنان حکمرانی خواهند نمود و از امنیت و صلح برخوردار می‌شوند و بدون ترس و نگرانی و خشنود خواهند نمود.

سومین آیه: وَلَقَدْ کتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الأَرْضَ یرِثُها عِبادِی الصَّالِحُونَ در زبور آمده است که آینده زمین از آن صالحان خواهد بود و جامعه، جامعه صالحان خواهد بود وجامعه جامعه صالحان و حکومت آنان است. این آیات متن صریح قرآن است و واضح و روشن بیان شده و معانی آنها نیز کاملاً روشن است. خلاصه بحث این است که آینده بشریت و آینده زمین در اختیار مستضعفین و مسلمانان خواهد بود و آن حکومت حکومتی است که در آخرالزمان و قبل از قیامت برپا خواهد شد.

در این باره آیات زیادی وجود دارد. در اولین آیه اراده الهی ذکر شده است: و نرید: یعنی می‌خواهیم. در آیه دوم رعد: یعنی خداوند وعده داده است و آیه سوم، این امر مکتوب است. اما قرآن کریم به جزئیات کسی که در آخرالزمان این حکومت را برپا خواهد نمود اشاره نکرده است و به او اشاره‌ای ندارد.

اما پیامبر اکرم (ص) در مورد وی سخن گفته و مفسرین قرآن هرگاه به این آیات می‌رسند برای ارائه تصویر واضح‌تری به ما به روایات (در این زمینه) مراجعه می‌کنند که این وعده در آخرالزمان به دست شخصیت بزرگی به نام مهدی (عج) انجام خواهد پذیرفت که خداوند به دست او زمین را پس از اینکه در ظلم و ستم فرو رفته است. سرشار از عدل و عدالت می‌کند: الَّذِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً، او از فرزندان رسول خدا (ص) و از فرزندان فاطمه (س) بوده و در این درباره روایات فراوانی از شیعیان و اهل تسنن وجود دارد.

همچنین ما مسلمانان اعتقاد داریم که حضرت مسیح (ع) به زمین باز خواهد گشت و به ارث رسیدن به مومنین مستضعف درستکار در این دنیا به دست مهدی (عج) و مسیح (ع) محقق خواهد شد و دولت صلح و عدل و رفاه در زمین برقرار خواهد شد و هر آنچه که بشر از ابتدای خلقت به آن چشم دوخته‌ بود به دست خواهد آورد. إن‌شاءالله و تمامی این سخنان مبنی بر منابع قرآنی است.

ادامه دارد...