عقیق:در آستانه ماه مبارک رمضان و به منظور بررسی ظرفیت های این ماه عظیم الشان برای انس و ارتباط با امام زمان(عج) و تمرین سبک زندگی منتظرانه با حجت الاسلام «محمدرضا صبوحی»، استاد حوزه و کارشناس مباحث مهدوی به گفت وگو پرداخته ایم که مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
ماه مبارک رمضان چه ظرفیت هایی برای ارتباط با امام زمان(عج) و بهره مندی از سبک زندگی منتظرانه دارد؟
در آستانه ماه مبارک رمضان باید توجه داشت این ماه بهار قرآن و نیز بهار ولایت است، چراکه قرآن با ولایت معنا می یابد، اگر پیامبر(ص) فرمودند: تلاوت یک آیه قرآن در ماه مبارک ثواب ختم قرآن را دارد، در کنار آن دعاهایی هم که برای این ماه وارد شده بوضوح به مسئله ولایت و ظهور امام عصر(عج) اشاره دارد مثل دعای شریف افتتاح که بیان می دارد: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ».
همچنین است دعاهای روزانه که بعد از هر نماز می خوانیم همچون دعای شریف «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ ...» که فرازهای این دعا و آرزوهایی که ضمن آن بیان می داریم، همگی به معنای اَتَم در عصر ظهور محقق می شود، هرچند که صرفاً به آن عصر محدود نمی شود و می توان به قدر توان فرازهای این دعا را در عصر غیبت هم عینیت بخشید.
یا توصیه به قرائت دعای سلامتی امام زمان(عج) در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان که ثابت می کند آنچه قرآن را زنده می کند، ولی خدا است. چنان که مرحوم شیخ صدوق در کتاب «کمال الدین و تمام النعمه» این دعا را توصیه می کند: «خدایا! بوسیله ولی ات قرآن را زنده کن».
احیای قرآن توسط حجت و ولی خدا چه معنایی دارد؟
این یعنی قرآنی که در کنار ولی خدا نباشد، انسان را به عرش نمی رساند و نمی تواند مسیر صحیح را برای ما مشخص کرده و دل ها را زنده کند. باید توجه داشت جامعه اسلامی از وقتی از ولی خدا جدا شد، به جایی نرسید.
احیاگر حقیقی قرآن امام زمان(عج) است پس باید در ربیع القرآن به سوی ربیع الانام یعنی حضرت بقیه الله الاعظم(عج) برویم.
چطور می توان از بستر مهیای ماه مبارک رمضان به سوی ربیع الانام رفته و با آن وجود مقدس انس گرفت؟
همانطور که در این ماه درباره قرآن تاکید شده که قرآن بخوانید و گریه کنیم، یعنی این آیات صرفاً قصه ای نیست که بخوانیم و رد بشویم، این همه به تدبیر و تفکر سفارش شده برای آن است که ما به عنوان مخاطب قرآن بدانیم چقدر با آیات فاصله داریم و این اصلی مهم است.
اینکه امیرالمومنین(ع) در این ماه به شهادت رسیدند برای آن بود که بار رسالت الهی را به منزل مقصود برسانند، لذا وقتی در هنگام شهادت فرمودند: «فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَة» یعنی رستگاری در رساندن مسئولیت الهی به منزل مقصود. ما هم باید بدانیم چه باری را بر دوش می کشیم آیا امانات الهی و دستورات خدا است یا اوامر شیطانی؟
در دعای ابوحمزه ثمالی که برای سحرهای ماه مبارک رمضان توصیه شده، می خوانیم: «خدایا! چطور گریه نکنم در حالی که نمی دانم کجا می روم؟»
این ماه، فصل تفکر است تا بدانیم ما سرباز امام زمان(عج) هستیم یا سرباز شیطان؟
چه راه هایی وجود دارد تا از بستر مهیای ماه مبارک رمضان بتوانیم به سبک زندگی منتظرانه دست یافته و آن را برای همه سال حفظ کنیم؟
بهترین فصل برای تفکر، ماه مبارک رمضان است که فرصت خوبی را برای ما فراهم می کند اگر این آمادگی را بیابیم در کنار تفکر باید قلب و رفتارمان با هم هماهنگ شود اما امروز در جامعه شاهد دورنگی ها هستیم.
در روایات است که در آخرالزمان نفاق افزایش می یابد، لذا باید مراقب باشیم قلب ما نورانی شده و به دور از عداوت و کینه و محبت به دنیا باشد.
باید رفتار ما هم درست شود بعضاً قلب و نیت ما مشکل ندارد اما رفتارمان درست نیست چنان که حضرت حجت(عج) به علی بن مهزیار که در پی ایشان بود (اگرچه قلبی نورانی داشت)، فرمودند: شما مال دنیا را جمع کرده و فخرفروشی می کردید.
لذا برای دستیابی به سبک زندگی منتظرانه و حفظ آن در شهرالله رمضان، باید در این ماه مبارک هم به درون و هم به برون خود بپردازیم و اینها هر دو وظیفه منتظران است. اگر قرآن می فرماید: مجرمان با چهره شان شناخته می شوند، امام صادق(ع) فرمودند: امام زمان(عج) همه را با چهره می شناسند.
این ماه فصل اصلاح رفتار منتظران است.
ایجاد و تقویت چه خصایص و ویژگی هایی به منتظران در اصلاح رفتارشان در ماه مبارک رمضان کمک می کند؟
جامعه منتظران باید از این فرصت مغتنم استفاده کند تا به عدالت برسد. گاهی رفتارها متناسب با جامعه منتظر نیست باید به عدالت برسیم چراکه عدالت برند و معیار شناخت انتظار اصیل است؛ عدالت در کلیت نه جزء یعنی ممکن است کسی نماز بخواند و روزه بگیرد، اما عادل نباشد. برای مثال کسی نماز را با توجه و به جماعت بخواند اما اگر وضو نداشته باشد، نمازش صحیح نیست. عدالت روح همه عبادات است اگر به این سمت برویم می توان گفت ما منتظر ظهور آن منجی موعود(عج) هستیم.
امیرالمومنین از پیامبر(ص) پرسیدند برترین عبادت این ماه چیست؟، رسول خدا(ص) فرمودند: «پرهیز از محرمات الهی».
اگر کسی خارج از مسیر خدا قدم برداشت به دلیل ظلم به خود، از عدالت عدول کرده است لذا باید بدانیم نمازمان چقدر ما را به عدالت نزدیک کرده است، عادل کسی است که به گناه حساسیت دارد و اگر مرتکب آن شد توبه می کند، ما نیاز داریم به سوی عدالت حرکت کنیم.
چطور می توان میزان عدالت را در جامعه منتظر سنجید؟
نباید به جمعیت جشن ها در نیمه شعبان توجه کرد باید ببینیم این جمعیت چقدر به سوی عدالت حرکت می کند؛ باید در کنار عبادات، روح عدالت در جامعه دمیده شود.
اینکه می بینیم حتی برخی نمازخوان ها و روزه بگیرهای ما مرتکب گناه و خلاف می شوند برای دوری از روح عدالت است؛ لذا منتظران امام زمان(عج) باید در پی عدالت باشند.
آیا می توان بین ماه مبارک رمضان و ایجاد و حفظ این عدالت رابطه ای قائل شد؟
در ماه مبارک رمضان در کنار اینکه باید به قرائت قرآن، دعا و مناجات بپردازیم باید ببینیم خودمان چقدر عادل هستیم و چقدر جامعه را می توانیم به سوی عدالت سوق دهیم. اگر این عدالت باشد آنگاه مس وجود تبدیل به طلا می شود.
اگر اویس ها و اباذرها در کنار پیامبر(ص) و ولی خدا قرار نمی گرفتند آیا اینچنین مقامی می یافتند؟
امرزو هم ما با همراهی با ولایت است که به مقامات بالا می رسیم همراهی هم به گفتن زبانی نیست ولایت یعنی وصل شدن؛ برای مثال برخی خبر شهادت اهل بیت(ع) را می شنیدند و می گریستند اما در صف دشمنان شان قرار می گرفتند چون آن پیوستگی ای را که باید، نداشتند.
جامعه منتظر به پیوستگی با امام عصر(عج) در گفتار و رفتار نیاز دارد، اگر در این مسیر حرکت کند، می تواند به سوی عدالت حرکت کند.
در ایجاد این عدالت در جامعه منتظر چه کوتاهی هایی داشته ایم؟
اغلب در رسانه ها به ظاهر عبادات پرداخت می شود در حالی که باید بررسی کنیم هنرمندان و افراد موثر چقدر توانسته اند مردم را به عدالت نزدیک کنند.
امروز که جامعه درگیر مشکلات اقتصادی است ریشه بسیاری از مشکلات به بی عدالتی باز می گردد، شیعه را نمی شود با شعار شناخت بلکه باید با علائم تصریح شده در روایات شناخت؛ اینکه امام صادق(ع) فرمودند: خوشا به حال شیعیان امام زمان(ع) که در عصر غیبت منتظر هستند و در عصر ظهور مطیع. یعنی شیعه در عمل ولایت پذیری را نشان می دهد.
باید توجه داشت کسی به این مقام می رسد که در عصر غیبت هم این اطاعت را تمرین کرده باشد و ماه مبارک رمضان بهترین فرصت است که به ولایت متوسل شویم.
منبع:شبستان