عقیق:«باطن ماه شعبان اخلاص است، باطن ماه شعبان طهارت در نیت است، شخصی که در باطن ماه شعبان فرو رفت و از آن طهارت خاص استفاده کرد در ماه رمضان، لایق مهمانی ویژه خداوند متعال می شود، اعمال ماه شعبان ما را به این نقطه رهنمون می شود از این جهت است که حضرت رسول(ص) در این ماه مداومت به شب زنده داری و روزه داری می کردند. از این جهت است که در دعای ماه شعبان از خدا می خواهیم که خدایا ما را کمک کن که به این سنت پیامبر(ص) عمل کنیم، این روزه و این شب زنده داری در خلوص انسان بسیار موثر است و انسان را انصافا خالص می کند.»
این جملات بخش هایی از مباحث حجت الاسلام «علی محمد باقی» عضو هیات علمی مرکز تخصصی نماز و استاد حوزه است که در مورد فضایل ماه شعبان و مقدمات ورود به ماه رمضان با ما در میان گذاشته است، در ادامه حاصل نظرات وی تقدیم حضورتان می شود:
واپسین روزهای ماه گران قدر شعبان را پشت سر می گذاریم، به نظرتان چگونه می توان حداکثر بهره مندی از آنچه که باقی مانده را داشت و در عین حال آماده ورود به ماه مبارک رمضان شد؟
این پرسش را با ذکر مثالی پاسخ می دهم، همان طور که هر جزئی از نماز نسبت به جزء دیگر مقدمه ای دارد، ماه رمضان نسبت به ماه شعبان نیز چنین وضعیتی دارد یعنی شعبان مقدمه ورود به رمضان است.
اگر می خواهید با خداوند وارد گفت وگو شوید باید با جدا شدن از غیر، وارد حریم خدا در نماز بشوید. وقتی که می خواهید سجده بروید مقدمتاً باید رکوع کرده باشید. این موارد ارتباط مستمری با هم دارند و در ماه های الهی هم این موارد مطرح است یعنی ورود به هر ماهی عبور از ماه گذشته را نیاز دارد بنابر این، اگر کسی از ماهِ گذشته عبور نکرده باشد، لیاقت ورود به ماه بعدی را پیدا نخواهد کرد.
البته بسیاری از افراد ممکن است که در ظاهر عبور کنند، اما در واقع و در باطن فقط مومنانِ خاص هستند که از این ماه ها عبورِ حقیقی پیدا می کنند. عبور حقیقی به این معنا که از آن ماه به عنوان یک وسیله و ابزار برای ماه بعد استفاده کرده باشند، عبور حقیقی به این معنا که با رسیدن به سِر و باطن ماه قبلی، لیاقت برای رسیدن به سر و باطن ماه بعدی را پیدا کنند. بهترین مثال برای درک هرچه بیشتر این مساله «نماز» است که ابتدای بحث به آن اشاره داشتم. قبل از نماز نیت کرده و قربة الی الله می گویید، این لفظ را همه می گویند اما چه کسی واقعا قربة الی الله را با تمام جانش درک کرده است؟ قطعا کسی که به باطن و سِر نیت راه پیدا کرده باشد.
شخصی که می تواند از حقیقت نماز بهره بجوید، نه اینکه فقط راه برود و بدنش را به سمت قبله متوجه کند، ماه شعبان و ماه رمضان حکم نیت نماز و خود نماز را دارد.
با این وصف چه کسانی می توانند باطن ماه مبارک رمضان را درک کنند؟
کسانی که در ماه شعبان بتوانند به خلوص برسند. باطن ماه شعبان اخلاص است، باطن ماه شعبان طهارت در نیت است، شخصی که در باطن ماه شعبان فرو رفت و از آن طهارت خاص استفاده کرد در ماه رمضان، لایق مهمانی ویژه خداوند متعال می شود، اعمال ماه شعبان ما را به این نقطه رهنمون می شود از این جهت است که حضرت رسول(ص) در این ماه مداومت به شب زنده داری و روزه داری می کردند. از این جهت است که در دعای ماه شعبان از خدا می خواهیم که خدایا ما را کمک کن که به این سنت پیامبر(ص) عمل کنیم، این روزه و این شب زنده داری در خلوص انسان بسیار موثر است و انسان را انصافا خالص می کند.
پس ماه شعبان مقدمه ای است برای طهارت انسان در حوزه نیت و اینکه انسان بتواند با این طهارت وارد بر خداوند متعال شود چراکه به تعبیر حافظ:
غسل در اشک زدم کاهل طریقت گویند پاک شو اول و پس دیده بر آن پاک انداز
آیا در کلام حضرت رسول(ص) و اهل بیت علیهم السلام نسبت به این مساله یعنی بهره مندی از روزهای پایانی ماه شعبان سفارش شده است؟
بله، ببینید کسی که حقیقتا بخواهد با خداوند ارتباطی برقرار کند باید از قبل خود را پاک و خالص کرده باشد. راه ورود به ماه رمضان و مهمانی خداوند نیز همین آماده شدن در ماه شعبان است.
بنابر این، اگر تاکنون کسی به هر دلیلی نتوانسته از ماه شعبان بهره مند شود، اگر کوتاهی کرده می تواند این روزهای آخر توجه داشته باشد. اباصلت هروی از امام رضا(ع) روایت می کند که حضرت(ع) فرمود: «اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیما مَضى مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِىَ مِنْهُ؛ خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان که گذشته ما را نیامرزیده اى در آن قسمت که از این ماه مانده بیامرزمان».
آیا طلب بخشش در این روزها مقدمات خاصی هم می خواهد؟
قطعا، بخشیدگی در ماه مبارک رمضان نیازمند بخشش مقدماتی در ماه شعبان است. بنابر این، استغفار مقدماتی دارد که استغفار در نیت است، دیگری استغفار در خود عمل است، قبل از ماه مبارک رمضان استغفار می کنیم تا بتوانیم به استغفار دوم در ضیافت الله دست یابیم.
منبع:شبستان