نشانه های دینداری مومن

قال علی(ع): «إنّ لِاّهل الدين علامات يعرفون بها : صدق الحديث و اداء الامانة و صلة الرَحِم و رحمة الضعفاء و حسن الخلق و سعة الحلم و ما يقرّب الى اللَّه...» در این حدیث شریف، امیرالمؤمنین(ع) صفات مؤمنین و دینداران را بیان می کند. حدیث از احادیث بسیار مهم در این زمینه هست.اولین نشانه هر دینداری، راستگویی و صداقت او است. آدمِ دیندار در هر حالی رعایتِ صداقت را می کند. در روایات هم داریم که کذب و دروغگویی ابتدا و درگاهِ هر پلیدی است. بحث صدق از مباحث بسیار مهم و کلیدی در ایمان و دینداری است.

مورد دوم که حضرت امیر(ع) بیان  می کند، امانتداری است. ما وقتي بحث امانت را مطرح مي کنيم اول به ذهن ما مسائل مادی مي آيد که اگر کسي مالي را نزد کسي به امانت گذاشت بايد آنرا حفظ کند و سالم به صاحبش برساند . آنقدر اين موضوع اهميت دارد که امام سجاد( ع) فرمودند«اگر آن شمشيري را که پدرم را با آن به شهادت رساندند نزد من به امانت بدهند من او را سالم به صاحبش بر مي گردانم ». امانت در اموال بسیار اهميت دارد. اما مهمتر از اموال، امانتداري دين خداست . هماني که وقتي خداوند عرضه داشت بر آسمان و زمين و کوه ها ابا کردند از اين که بخواهند آن امانت الهی را که دين هست، سالم به مقصد برسانند. اين امانتِ دين هم بايد حفظ بشود.

مورد دیگر که در حدیث به آن اشاره شده است، «صله ارحام» است. برای صله رحم در احادیث ما خواص و آثار بسیاری ذکر شده است. در روایتی از امام باقر(ع) داریم که صله رحم چهار خاصیت دارد: اولینش این که آدمی را ثروتمند می کند. ثروت آدمی را افزایش می دهد. دوم اینکه رِزق را رشد و نموّ می دهد. یعنی برکت می دهد به روزی آدمی. این غیر از ثروتمند شدن است. سوم این که طول عمر به آدمی می دهد. عبارت حدیث این است که اَجَل آدمی را تاخیر می اندازد. و مورد آخر این که بلایایی که بنا هست بر تو نازل شود را دفع می کند! خدا دفع می کند این بلایا را! آنقدر تاثیر دارد صله رحم!

در ادامه حدیث می فرماید آدم دیندار این طور است که :«رحمةالضعفاء». نسبت به ضعفاء رحیم است. آدم دیندار نسبت به ضعیفان و از کار افتادگان و کسانی که توانایی ندارند، رحمت دارد. دلسوز است. در حدیث قدسی دارد که «رحمتِ منِ خدا، برای کسی است که به مساکین رحم کند». به داد افراد ضعیف باید رسید!

خوش اخلاقی لازمه دینداری است. علی(ع) در این حدیث یک ویژگی دیندار را :«حسن الخلق» می فرماید. آدمِ دیندار نمی شود که بدخلق باشد. باید خوش اخلاق بود. نباید خودخواه و مغرور بود. آدمی باید با عملش مردم را به دینداری جذب کند. مکتب اهل بیت(ع) این است: «کونوا لنا زینا». تابلوی خوبی های ما باشید. دیگر از علایمِ دینداری «سعة الحلم» است. یعنی حلم و بردباری وسیع و درجه یک، نه حلم درجه پایین! بدی ها و ناسزاها را با بردباری دفع کنید. «إدفع بالّتی هی أحسن فإذا الّذی بینک و بینه عداوة کأنّه ولی حمیم». طوری برخورد کن که نیکو و زیبا باشد تا دشمن به شما جذب شود!با گذشت و بردباری می توانی بسیاری دشمن ها را بخری!

وی بیان داشت: مردی جاهل آمد خدمت پیغمبر(ص) و یقه پیراهن ایشان را گرفت و قصدِ خفه کردنِ ایشان راداشت! اصحاب او را جدا کردند و خواستند تنبیهش کنند. پیغمبر(ص) اجازه این کار را نداد. به آن مرد فرمودند: چرا این طور کردی؟ آن عرب جواب داد که زن و بچه من گرسنه اند در حالی که من بنده خدا هستم! پیامبر(ص) او را به منزل برد و نیازش را رفع کرد و مهربانیِ بسیار به او کرد به طوری که او شرمنده از رفتار خود شد! احترام به بشر دل ها را شکار می کند! خوش اخلاقی و بردباری معجزه می کند!

مورد آخر که حضرت امیر(ع) به عنوان علامت دیندار می فرماید: «ما يقرّب الى اللَّه». این که شخص مرتب دنبال کاری است که او را به خدا نزدیک می کند. مرتب دنبال کار خیر است. در هر کار خیری حضور پیدا می کند. پیشقدم است. آدم دیندار می بایست این علائم که در حدیث ذکر شده را رعایت کند. خیلی تأثیر دارد. زندگی انسان را متحول می کند.