۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۵۶ : ۰۸
عقیق:سوره «مدثر» هفتاد و چهارمین سوره جزء بیست و نهم و از سورههای مکی قرآن که در آغاز بعثت بر پیامبر (ص) نازل شده است.
«مدثر» به معنای «جامه به خود پیچیده» است و اشاره به پیامبر (ص) دارد. در آیات ابتدایی این سوره، خداوند به پیامبر (ص) که از تکان روحی آغاز وحی، احساس سرما میکرد و جامه به خود پیچیده بود، دستور میدهد برخیزد و به مردم را هشدار دهد.
بنابر بسیاری از روایات، بخشی از این سوره درباره وَلید بن مُغِیرَه نازل شده است که پیامبر (ص) را ساحر (جادوگر) میخواند. خداوند در این سوره با اشاره به عظمت و شان قرآن، کسانی را که منکر قرآن شوند و آن را سحر بخوانند، تهدید کرده است. آیه ۳۸ از آیات مشهور این سوره است که هر انسانی را در گرو اعمال خویش میداند.
درباره فضیلت تلاوت سوره «مدثر» در تفسیر مجمع البیان آمده است؛ هر کس این سوره را تلاوت کند به ازای هر کسی که در مکه پیامبر (ص) را تصدیق یا تکذیب کرد ده حسنه به او داده میشود. همچنین از امام باقر (ع) نقل شده است که هر کس سوره «مدثر» را در نمازهای واجب بخواند بر خداوند است که او را همراه و همدرجه حضرت محمد (ص) قرار دهد و در دنیا بدبختی و رنج نمیبیند.
همچنین در تفسیر البرهان از رسول خدا (ص) نقل شده است که هر کس در قرائت سوره «مدثر» مداومت داشته باشد، پاداش بزرگی خواهد داشت و اگر حفظ کل قرآن را از خداوند طلب کند، نمیمیرد تا اینکه قرآن را حفظ میشود البته همین مضمون از امام صادق (ع) نیز نقل شده است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ ﴿١﴾
اى کشیده رداى شب بر سر (۱)
قُمْ فَأَنذِرْ ﴿٢﴾
برخیز و بترسان (۲)
وَ رَبَّکَ فَکَبِّرْ ﴿٣﴾
و پروردگار خود را بزرگ دار (۳)
وَ ثِیَابَکَ فَطَهِّرْ ﴿٤﴾
و لباس خویشتن را پاک کن (۴)
وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ ﴿٥﴾
و از پلیدى دور شو (۵)
وَ لَا تَمْنُن تَسْتَکْثِرُ ﴿٦﴾
و منت مگذار و فزونى مطلب (۶)
وَ لِرَبِّکَ فَاصْبِرْ ﴿٧﴾
و براى پروردگارت شکیبایى کن (۷)
فَإِذَا نُقِرَ فِی النَّاقُورِ ﴿٨﴾
پس، چون در صور دمیده شود (۸)
فَذَٰلِکَ یَوْمَئِذٍ یَوْمٌ عَسِیرٌ ﴿٩﴾
آن روز چه روز ناگوارى است! (۹)
عَلَى الْکَافِرِینَ غَیْرُ یَسِیرٍ ﴿١٠﴾
بر کافران آسان نیست (۱۰)
ذَرْنِی وَ مَنْ خَلَقْتُ وَحِیدًا ﴿١١﴾
مرا با آن کس که او را تنها آفریدم واگذار (۱۱)
وَ جَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَّمْدُودًا ﴿١٢﴾
و دارایى بسیار به او بخشیدم (۱۲)
وَ بَنِینَ شُهُودًا ﴿١٣﴾
و پسرانى آماده به خدمت دادم (۱۳)
وَ مَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِیدًا ﴿١٤﴾
و برایش عیش خوش آماده کردم (۱۴)
ثُمَّ یَطْمَعُ أَنْ أَزِیدَ ﴿١٥﴾
باز هم طمع دارد که بیفزایم (۱۵)
کَلَّا ۖ إِنَّهُ کَانَ لِآیَاتِنَا عَنِیدًا ﴿١٦﴾
ولى نه، زیرا او دشمن آیات ما بود (۱۶)
سَأُرْهِقُهُ صَعُودًا ﴿١٧﴾
به زودى او را به بالارفتن از گردنه عذاب وادار مىکنم (۱۷)
إِنَّهُ فَکَّرَ وَ قَدَّرَ ﴿١٨﴾
آرى، آن دشمنِ حق اندیشید و سنجید (۱۸)
فَقُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ ﴿١٩﴾
کشته بادا، چگونه او سنجید؟ (۱۹)
ثُمَّ قُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ ﴿٢٠﴾
آرى، کشته بادا، چگونه و سنجید (۲۰)
ثُمَّ نَظَرَ ﴿٢١﴾
آنگاه نظر انداخت (۲۱)
ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ ﴿٢٢﴾
سپس رو ترش نمود و چهره در هم کشید (۲۲)
ثُمَّ أَدْبَرَ وَ اسْتَکْبَرَ ﴿٢٣﴾
آنگاه پشت گردانید و تکبر ورزید (۲۳)
فَقَالَ إِنْ هَـٰذَا إِلَّا سِحْرٌ یُؤْثَرُ ﴿٢٤﴾
و گفت: این قرآن جز سحرى که به برخى آموختهاند نیست (۲۴)
إِنْ هَـٰذَا إِلَّا قَوْلُ الْبَشَرِ ﴿٢٥﴾
این غیر از سخن بشر نیست (۲۵)
سَأُصْلِیهِ سَقَرَ ﴿٢٦﴾
زودا که او را به سقر در آورم (۲۶)
وَ مَا أَدْرَاکَ مَا سَقَرُ ﴿٢٧﴾
و تو چه دانى که آن سقر چیست؟ (۲۷)
لَا تُبْقِی وَ لَا تَذَرُ ﴿٢٨﴾
نه باقى مىگذارد و نه رها مىکند (۲۸)
لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ ﴿٢٩﴾
پوستها را سیاه مىگرداند (۲۹)
عَلَیْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ﴿٣٠﴾
و بر آن دوزخ نوزده نگهبان است (۳۰)
وَ مَا جَعَلْنَا أَصْحَابَ النَّارِ إِلَّا مَلَائِکَةً ۙ وَ مَا جَعَلْنَا عِدَّتَهُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِینَ کَفَرُوا لِیَسْتَیْقِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ وَ یَزْدَادَ الَّذِینَ آمَنُوا إِیمَانًا ۙ وَ لَا یَرْتَابَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ وَ الْمُؤْمِنُونَ ۙ وَ لِیَقُولَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَ الْکَافِرُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّـهُ بِهَـٰذَا مَثَلًا ۚ کَذَٰلِکَ یُضِلُّ اللَّـهُ مَن یَشَاءُ وَ یَهْدِی مَن یَشَاءُ ۚ وَ مَا یَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّکَ إِلَّا هُوَ ۚ وَ مَا هِیَ إِلَّا ذِکْرَىٰ لِلْبَشَرِ ﴿٣١﴾
و ما موکلان آتش را جز فرشتگان نگردانیدیم و شماره آنها را جز آزمایشى براى کسانى که کافر شدهاند قرار ندادیم تا آنان که اهل کتاباند یقین به هم رسانند و ایمان کسانى که ایمان آوردهاند افزون گردد و آنان که کتاب به ایشان داده شده و نیز مومنان به شک نیفتند و تا کسانى که در دلهایشان بیمارى است و کافران بگویند: خدا از این وصفکردن چه چیزى را اراده کرده است؟ این گونه خدا هر که را بخواهد بیراه مىگذارد و هر که را بخواهد هدایت مى کند و شماره سپاهیان پروردگارت را جز او نمىداند و این آیات جز تذکارى براى بشر نیست (۳۱)
کَلَّا وَ الْقَمَرِ ﴿٣٢﴾
آری، سوگند به ماه،
وَ اللَّیْلِ إِذْ أَدْبَرَ ﴿٣٣﴾
و سوگند به شب، چون روی در رفتن آرد
وَ الصُّبْحِ إِذَا أَسْفَرَ ﴿٣٤﴾
و سوگند به صبح، چون پرده بر افکند
إِنَّهَا لَإِحْدَى الْکُبَرِ ﴿٣٥﴾
که این یکی از حادثه های بزرگ است
نَذِیرًا لِّلْبَشَرِ ﴿٣٦﴾
ترساننده آدمیان است
لِمَن شَاءَ مِنکُمْ أَن یَتَقَدَّمَ أَوْ یَتَأَخَّرَ ﴿٣٧﴾
برای، هر کس از شما که خواهد پیش افتد یا از پی رود
کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ ﴿٣٨﴾
هر کس در گرو کاری است که کرده است
إِلَّا أَصْحَابَ الْیَمِینِ ﴿٣٩﴾
مگر اهل سعادت،
فِی جَنَّاتٍ یَتَسَاءَلُونَ ﴿٤٠﴾
که در بهشتها نشسته اند و می پرسند
عَنِ الْمُجْرِمِینَ ﴿٤١﴾
از گناهکاران
مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ ﴿٤٢﴾
که چه چیز شما را به جهنم کشانید؟
قَالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ ﴿٤٣﴾
می گویند: ما از نمازگزاران نبودیم
وَ لَمْ نَکُ نُطْعِمُ الْمِسْکِینَ ﴿٤٤﴾
و به درویشان طعام نمی دادیم
وَ کُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِینَ ﴿٤٥﴾
و با آنان که سخن باطل می گفتند هماواز می شدیم
وَ کُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ ﴿٤٦﴾
و روز قیامت را دروغ می انگاشتیم
حَتَّىٰ أَتَانَا الْیَقِینُ ﴿٤٧﴾
تا مرگ ما فرا رسید
فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِینَ ﴿٤٨﴾
پس شفاعت شفاعت کنندگان سودشان نبخشید
فَمَا لَهُمْ عَنِ التَّذْکِرَةِ مُعْرِضِینَ ﴿٤٩﴾
چه شده است که از این پند، اعراض می کنند؟
کَأَنَّهُمْ حُمُرٌ مُّسْتَنفِرَةٌ ﴿٥٠﴾
مانند خران وحشی
فَرَّتْ مِن قَسْوَرَةٍ ﴿٥١﴾
که از شیر می گریزند
بَلْ یُرِیدُ کُلُّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ أَن یُؤْتَىٰ صُحُفًا مُّنَشَّرَةً ﴿٥٢﴾
بلکه هر یک از ایشان می خواهد که نامه هایی گشاده به او داده شود
کَلَّا ۖ بَل لَّا یَخَافُونَ الْآخِرَةَ ﴿٥٣﴾
آری، که از آخرت نمی ترسند
کَلَّا إِنَّهُ تَذْکِرَةٌ ﴿٥٤﴾
آری، که این قرآن اندرزی است
فَمَن شَاءَ ذَکَرَهُ ﴿٥٥﴾
هر که خواهد، آن را بخواند
وَ مَا یَذْکُرُونَ إِلَّا أَن یَشَاءَ اللَّـهُ ۚ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَىٰ وَ أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿٥٦﴾
منبع:باشگاه خبرنگاران