اصل پیاده‌روی اربعین برای زنان است!

عقیق:عصمت علی‌آبادی: با فرارسیدن ایام اربعین و حضور باشکوه زائران امام حسین(ع) در مسیر حرکت از نجف تا کربلا در راستای بزرگداشت این مراسم بزرگ، برخی از افراد با بیان اینکه ضرورت ندارد زنان در اربعین حضور پیدا کنند مانع حضور برخی از بانوان در این مراسم معنوی و الهی می‌شوند، در این زمینه با خانم دکتر طاهره همیز استاد دانشگاه و مشاور زنان و خانواده به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانیم:

 امام حسین (ع) تمام اعضای خانواده خود را به کربلا بردند. اگر بردن زن و خانواده در بیابان‌ آن‌هم به نیت و مقصودی خاص هم‌چون پیاده‌روی اربعین، مطرود است چرا امام معصوم(ع) چنین کاری را انجام دادند، این نشان می‌دهد که حضور خانواده  نقش مهمی درهمدلی و مهرورزی بین اعضای خانواده با یکدیگر و رشد و تعالی معنوی آن‌ها دارد که بسیار مفید و ارزشمند است.

من خودم به همراه خانواده چندین بار در پیاده روی اربعین حضور داشتم که برای همه ما بسیار مفید و دارای خیرات و ثمرات فراوان بوده است؛ برخی از آقایان شاید بگویند خانم‌ها حضور پیدا نکنند که ما بیشتر و بهتر کار کنیم اما باز هم حضور بانوان و بچه‌ها نه تنها مانع هیچ کس و هیچ فعالیتی نیست و اتفاقا بسیار می‌توانند کمک‌حال باشند.

صلابت دینی حاکم در پیاده روی اربعین مانع نگاه جنسی به بانوان است

پیاده روی اربعین آئین باشکوه دینی برای مسلمانان است که همه مردم از حضور در آن لذت و حض معنوی می‌برند. در پیاده روی اربعین به هیچ عنوان نگاه نامناسب بین محرم و نامحرم وجود ندارد زیرا صلابت دینی چنان در روابط زن و مرد حاکم است که هیچ کس به بانوان نگاه غیرانسانی ندارد. در مسیر اربعین از نجف تا کربلا تمامی نگاه‌ها به سمت و سوی امام حسین(ع) است.

همه باید  تلاش کنند تا حضور خانواده‌ها در پیاده‌روی اربعین راحت‌تر شود

 دین مبین اسلام بسیار به زن و خانواده اهمیت می‌دهد و اتفاقا در بیشتر عرصه‌ها به حضور زنان تاکید دارد. مردان نباید زنان را به بهانه عدم امنیت  از شرکت در پیاده روی اربعین حذف کنند؛ چراکه زنان با صلابت دینی و قدرت عفت می‌توانند در تمامی ارکان جامعه اسلامی حضور پررنگ داشته باشند.

 حضرت زهرا(س) در حمایت از امیرمومنان امام علی(ع)  حضور اجتماعی بسیار پررنگ و سنگینی داشتند همچنین حضرت زینب(س) در واقعه عاشورا حضور پرشور، اجتماعی و تهاجمی با دشمنان دارند و با تیغ بران کلام خود یزید را رسوای عالم می‌کنند. بنابراین اینکه بگوییم زنان در تبعیت از حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) در اربعین حضور نداشته باشند این بیشتر یک تحریف است. بلکه باید بدانیم با وجود خانواده مراعات همگانی بیشتر می‌‌شود، من یادم هست در یکی از پیاده‌روی‌های اربعین یک آقایی از پاکستان به کالسکه دختر بچه ما نزدیک شده و به او یک گوشواره کوچکی را هدیه داد. این حرکت او برای ما تداعی کننده روضه حضرت رقیه(س) شده و ما را بسیار منقلب کرد و محیط اطراف ما و فضای ما بسیار معنوی شد.

باید همه تلاش کنند که با خانواده حضور پیدا کنند و فضا را برای حضور خانواده‌ها تلطیف کنند. بله شاید این سفر و این مسیر مقداری صبر و تحمل لازم داشته باشد اما به این فکر کنیم که جایگاه خانواده ما از خانواده امام حسین(ع) بالاتر نیست و اهل‌بیت امام نیز سختی و مشقت‌های فراوانی در این مسیر متحمل شدند. آنها ۲۰ شبانه روز در بیابان‌های کوفه تا شام پیاده رفتند. بنابراین زنان ما به یاد حضرت زینب(س) حتما باید در این اجتماع بزرگ دینی حضور داشته باشند.

 راهپیمایی اربعین در رشد شخصیتی بانوان و فرزندان اثرات مثبت فراوانی دارد

راهپیمایی اربعین در نزدیک شدن افکار، ارتباط و همدلی در بین اعضای خانواده تاثیر بسیار زیادی دارد. همچنین باعث رشد اجتماعی و دینی نوجوانان و جوانان می شود زیرا تمامی جلوه‌های ایثار و از خودگذشتگی را آن‌جا مشاهده می‌کنند.  فرزندان در این مسیر رفتار اجتماعی و تعامل بیشتر با دیگران همراه با مهربانی را فرا می‌گیرند. نوجوانان در این سفر انسان‌هایی را می‌بینند که از هرآنچه دارند و از همه مال خود برای محبت امام حسین (ع) می‌گذرند. محبت‌های اعضای خانواده در نگهداری فرزندان خردسال و کمک به سالمندان محیط را تلطیف می‌کند. من سال اول به علت بیماری با ولیچر به سفر اربعین رفتم با اینکه خودم بسیار رعایت همسفرانم را می‌کردم اما همه اطرافیان من با محبت جلوه‌های عجیب انسانی از ایثار و از خودگذشتگی را به نمایش می‌گذاشتند.

مردم کشور عراق در کمال احترام و کرامت از زائران امام حسین(ع) پذیرایی می‌کنند

در هنگام اسارت حضرت زینب (س) دشمنان تلاش در تحقیر آنان داشتند اما امروز مردم کشور عراق در کمال احترام و کرامت از زائران امام حسین(ع) پذیرایی می‌کنند، برخی از عراقی‌ها بخش عمده‌ای از درآمد خود و بعضا همه آنچه دارند را برای پذیرایی از زائران امام حسین(ع) در اربعین هزینه می‌کنند. ما در سفر اربعین خانم خادمه بارگاه ملکوتی حضرت ابوالفضل(ع) را مشاهده کردیم با اینکه روز در آستان مقدس کار می‌کردند شب‌هنگام در خدمت بانوان زائری بودند که آن‌ها به منزل خود می‌بردند در حالی که زندگی بسیار ساده‌ای داشتند، حتی وقتی برای سپاسگزاری سعی می‌شد به آنها عوضی داده شود نه تنها نمی‌پذیرفتند که ناراحت هم می‌شدند مبادا امام حسین(ع) خدمات آن‌ها را نپذیرفته باشد. از این نمونه ایثار و خدمات فراوان مشاهده می‌شود. البته همراه بودن خانواده سبب می‌شود که مردم عراق بیشتر به زائران محبت کنند و ما این را با چشم خود در راهپیمایی اربعین مشاهده کردیم.

در مراسم پیاده روی اربعین مردم دو کشور با یکدیگر ارتباط دوستانه برقرار می‌کنند و جلوه‌های انسانی بسیار زیبایی  در این مراسم دیده می شود که در جهان نمونه و نظیر ندارد. بانوان ما با حضور در این مراسم می‌توانند سبک زندگی اسلامی بر مدار ایثار، فداکاری، گذشت، سخاوت، ساده‌زیستی را آموزش ببینند.

آیین پیاده‌روی اربعین از قدیم‌الایام بوده است

از جمله شبهاتی که اخیرا باب شده این است که چرا پیاده روی اربعین  ۸۰ کیلومتر از نجف تا کربلا را شیعیان طراحی کردند؛ باید گفت بر اساس آیه ۳۲ سوره حج «من یعظم شعائرالله ...»  کسانی که شعائر الهی را بزرگ کنند آنها تقوای قلب دارند، شعائر الهی آن چیزی است که خداوند دوست دارد؛ خداوند امام حسین(ع) را بسیار دوست دارد در مضمون روایتی آمده است که «من در قلب مومنان حبی از حسین گذاشتم که هرگز سرد نمی‌شود»

شاید برای برخی این سوال پیش بیاید که چرا برای سایر ائمه پیاده‌روی به این شکل صورت نمی‌گیرد، باید پاسخ داد که همه کسانی که در جوار شهری هستند که امامان معصوم(ع) در آن قرار دارند هر ساله در قالب پیاده‌روی به عزاداری عمومی و بزرگداشت آن امام می‌پردازند و این آیین از گذشته تا امروز وجود داشته است.

شاید گفته شود که همه ائمه معصومین(ع) یک نور واحد هستند چرا پیاده‌روی اربعین حسینی با شکوه و عظمت بیشتری صورت می‌گیرد؟! پاسخ این است که خوردن تربت همه معصومین(ع) با اینکه همه آنها نیز  به شهادت رسیدند حرام است اما خداوند تنها در خاک تربیت امام حسین (ع) شفا قرار داده است زیرا خون قلب امام حسین(ع) در این خاک ریخته شده است. در زیارت عاشورا و زیارت اربعین آمده «مهجه» که به معنای خون قلب است که امام حسین(ع) در راه خدا تقدیم کردند، خون سر امیرمومنان امام علی(ع) در مسجد کوفه ریخته شده است پس از مسجدالحرام و مسجدالنبی بیشترین و بزرگترین ثواب نماز خواندن به مسجد کوفه تعلق دارد.

ما شیعیان برای همه ائمه معصومین(ع) بزرگداشت سالگرد شهادت برگزار می‌کنیم اما برای امام حسین(ع) افزون بر سالگرد شهادت بزرگداشت اربعین هم برگزار می‌کنیم زیرا بازگشت سرهای شهدای کربلا و الحاق آنها به بدن مطهرشان در اربعین اتفاق افتاده است. سربازان یزید ۱۸ سر گرانبهای بنی‌هاشم را برای او برده بودند، پس از آن او سر ۱۷ تن را برگرداند اما سر امام حسین(ع) را برگشت نداده و شهر به شهر می‌چرخاند. امروز در کشور مصر ایام جمادی الثانی مراسم راس‌الحسین(ع) دارند و این نشان می‌دهد که ۶ ماه پس از محرم سر امام حسین(ع) به مصر رسیده است و هر جا سر امام حسین(ع) از آنجا عبور کرده مردم معجزاتی را دیدند، به چنین دلایلی سوگواری و بزرگداشت عزاداری یا اربعین امام حسین(ع) با سایر ائمه معصومین(ع) متفاوت، پرشورتر و باشکوه‌تر است.

در اربعین خاندان دلشکسته امام حسین(ع) که رنج و تعب اسارت را تحمل کرده بودند به کربلا بازمی‌گردند در این زمان امام سجاد(ع) سرهای بنی هاشم را به بدن‌های آنها الحاق کردند، سر امام حسین(ع) ۶ ماه پس از شهادت به بدن ایشان ملحق شده است، جایگاه امام حسین(ع) با سایر معصومین(ع) بسیار متفاوت است ظلم و ستمی که به امام حسین(ع) روا شد در حق تمام اعضای خانواه ایشان هم جاری شد، شهادت نوزاد شش ماهه، دختر سه ساله، برادرزاده یازده ساله، برادر و یاران ایشان یا اسارت همسر و خواهر امام حسین(ع) در کنار سایر بانوان کربلا وضعیت امام حسین(ع) را با بقیه معصومین(ع) متفاوت کرده است.

 همه ائمه معصومین(ع) یک نور هستند اما وضعیت مظلومیت امام حسین(ع) آنقدر دلخراش است که سایر ائمه معصومین (ع) در هر موقعیتی اعم از شب قدر، روز عرفه و سایر روزهای مهم دیگر درباره امام حسین(ع) و ارزش و اهمیت زیارت ایشان بسیار سفارش کردند، ائمه ما برای اینکه این ظلم‌ستیزی را به عنوان روش سیاسی در امت اسلامی رواج دهند بزرگداشت تمام مراسم‌های سوگواری امام حسین(ع) را توصیه و تاکید کردند به همین علت ما در اربعین راهپیمایی می‌کنیم.

ائمه معصومین(ع) با امام حسین(ع) در شیوه شهادت و مصیبت تفاوت دارند. اربعین فریادی علیه ظلم‌ستیزی دشمنان اهل‌بیت(ع) است. بزرگداشت اربعین از شعائرالله است که باید با شکوه بیشتری برگزار شود تا قلب مردم دنیا به سوی امام حسین(ع) جذب شود، حضور و شرکت بانوان و اعضای خانواده در راهپیمایی اربعین می‌تواند نیمی از این شکوه را خلق کند.

امام حسین(ع) برای زنده کردم دین جدش پیامبر(ص) قیام کردند. پیامبر(ص) فرمودند من آنچه شما را به بهشت ببرد بر شما واجب کردم و آنچه که شما را به جهنم ببرد حرام کردم. امام حسین(ع) دین اسلام را از حالت التقاطی، نفاق و وارنگی خارج کردند به همین دلیل دشمنان اسلام ایشان و خاندانش را به طرز فجیعی به شهادت رساندند. وضعیت امام حسین(ع) و و مراسم‌های بزرگداشت ایشان کاملا استثنایی است.

حضور زنان و کودکان در راهپیمایی اربعین فضا را تلطیف می‌کند و آن را از حالت کاملا مردانه خارج می‌کند

در اربعین حضور زنانگی زن، بی‌رنگ است و اصلا حضور جنسیتی معنا ندارد. در جریان عاشورا حضرت زینب(س) خطبه خواندند، در تاریخ است که وقتی اسرای کربلا را در مجلس یزید حاضر کرده بودند مرد کثیفی از اطرافیان یزید دختر امام حسین(ع) حضرت سکینه را به کنیزی طلب کردند حضرت سکینه (س) به عمه جان خود حضرت زینب(س) پناه می‌برند و می‌فرمایند که من طاقت کنیزی ندارم. حضرت زینب(س) خطاب به یزید و آن مرد فریاد می‌زنند که ایشان بر شما حرام است و هرگز نمی‌توانید این مساله را برای خود حلال کنید. در برخی نقل‌ها آمده که حضرت زینب (س) آن شخص را نفرین می‌کنند و در همان مجلس دست‌ها و تمام بدن او معلول می‌شود. بنابراین کسی جرات نمی‌کرد به این زنان نزدیک شود.

طی اسارت در برخورد با نامحرمان هیچ اتفاق بدی برای خاندان امام حسین(ع) رخ نداده است، اینکه گفته می‌شود معجرها برداشته شد این اتفاق برای بچه‌ها رخ داد زیرا زنان پیش از حمله دشمنان به آنها طلاهای خود را به سوی دشمن پرتاب می‌کردند که مبادا به سوی آنها دست‌درازی داشته باشند. گذشته از این خداوند برای زنان اسیر کربلا  هیبتی قرار داده بود که کسی نمی‌توانست درباره آنها خیال باطلی داشته باشد تنها کاری که دشمن از روی بغض و کینه می‌توانست با زنان انجام دهد این بود که آنها را با تازیانه بزنند.

هرکس بخواهد عفیف باشد خداوند او را عفیف نگه می‌دارد

همه عراقی‌ها و ایرانی‌ها به هیچ وجه نگاه جنسی نسبت به بانوان ایرانی و عراقی ندارند. در حدیث آمده که هرکس بخواهد عفیف باشد خداوند او را عفیف نگه می‌دارد. آنچه در کربلا بسیار بارز است توجه به حالت بندگی، نماز، عبادت و ذکر «یاحسین» است. همه کسانی که در مراسم اربعین شرکت کردند دیدند و اعتراف دارند که بدون استثنا در این مراسم برای بانوان کاملا امنیت وجود دارد، همه عراقی‌ها و ایرانی‌ها به هیچ وجه نگاه نامناسب نسبت به بانوان ایرانی و عراقی ندارند. من خودم هم چندین بار که در مراسم راهپیمایی اربعین حضور پیدا کردم دیدم که همه حاضران در اربعین مسائل محرم و نامحرم را به خوبی رعایت می‌کنند. بیشتر ایرانی‌ها در منزل و موکب عراقی‌ها مهمان می‌شوند و در رفتار آنها چیزی جز احترام و کرامت نسبت به زائران و زنان و کودکان دیده نمی‌شود.

حضور بانوان و کودکان در راهپیمایی اربعین تقلید از حضور حضرت زینب(س) در کربلا است

امیرمومنان امام علی(ع) در خطبه ۲۷ نهج‌البلاغه فرمودند: «برخی معصیت خدا را می‌کنند و شما راضی هستید مرگ بر شما اگر به معصیت دیگران راضی باشید» در جایی که معصیت خداوند می‌شود ما باید پرهیز کنیم در راهپیمایی کربلا نه تنها معصیت خداوند نمی‌شود بلکه تایید راه زینب کبری(س) است که مسیر کربلا تا دمشق را به اسارت رفتند، بنابراین حضور در راهپیمایی اربعین همان تعظیم شعائر الهی است که یاد و خاطر حضرت زینب کبری(س)، دختر ده ساله و سه ساله امام حسین(ع) را در اذهان شیعیان زنده می‌کند و حضور بانوان در اربعین به تقلید از حرکت این بزرگان است.

امروز استدلال بسیاری از مردان مومن برای بردن همسران خود به اربعین این است که وقتی امام حسین(ع) خانواده خود را به کربلا بردند چرا ما نباید ببریم و اعتقاد دارند که خانواده آنها بالاتر و عزیزتر از خانواده و بانوان امام حسین(ع) نیستند. زنان ما باید به بهانه همدردی با بانوان اسیر کربلا در راهپیمایی اربعین حضور پیدا کنند.

حضرت زینب(س) در اسارت سختی‌های فراوانی را متحمل شدند که تنها یکی از آنها بیداری شب‌هنگام و مراقبت از سایر بانوان بوده است بنابراین حضور بانوان ما در مراسم اربعین حسینی با این همه امنیت نه تنها مشکل‌زا نیست بلکه لازم است تا تداعی کننده سختی‌ها و مصائب حضرت زینب(س) و کاروان اسرای کربلا باشند.

اصل مساله اربعین به اسارت بانوان اختصاص دارد و پیاده روی اربعین در ابتدا برای زنان است

پس از واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) بانوان کاروان امام به اسارت در‌آمدند. بنابراین اصل مساله اربعین به اسارت بانوان اختصاص دارد که طی چهل روز پس از عاشورا پیاده از کوفه تا دمشق و از دمشق تا کربلا حرکت کردند. بنابراین امروز باید زنان ما در پیاده‌روی اربعین حضور داشته باشند که خاطرات تلخ و بسیار تاسف‌بار اسارت حضرت زینب کبری(س) را یادآوری کنند. اصلا پیاده روی اربعین برای زنان است زیرا بانوان خاندان امام حسین(ع) پیاده‌روی اربعین از کوفه تا شام و از شام تا کربلا را داشتند. حضور بانوان در پیاده‌روی اربعین می‌تواند مظلومیت حضرت زینب کبری(س) دختر حضرت زهرا(س) و زنان کربلا را برای همه دنیا تداعی کرده و شعائر این بانوی بزرگ را تعظیم کند. ارزش و جایگاه بانوان ما بیش از حضرت زینب(س) نیست که به بهانه‌های واهی در پیاده‌روی اربعین حضور پیدا نکنند.

اربعین یک پیاده‌روی ساده نیست بلکه تداعی عظمت پیاده روی حضرت زینب(س) است

اربعین یک پیاده‌روی ساده نیست بلکه تداعی عظمت پیاده روی حضرت زینب(س) است که با حضور در جریان کربلا پرده ظلم یزیدیان را پاره و آنها را رسوای عالم کرد. حرکت زنان در پیاده‌روی اربعین با پیروی از حضرت زینب(س) مبارزه با ظلم‌ و استکبار جهانی است.

منبع:فارس