عالم ذر؛ آغاز شگفت‌انگیز زندگی انسان

عقیق:«ز کجا آمده‌ام، آمدنم بهر چه بود/ به کجا می‌روم آخر ننمایی وطنم.» اینکه دقیقاً چه شد بشر پا بر زمین گذاشت، چه شد که خلق شد و چه شد که اشرف مخلوقات شد و هزاران سؤال مبنایی درباره مبدأ آفرینش انسانه هر از گاهی ذهن ما را درگیر خود می‌کند و از سربند مشغله‌های روزمره فرصت فکر و مطالعه کردن و یافتن پاسخ برای آن دست نمی‌دهد. و همین طور گوشه ذهنمان خاک می‌خورد و معلوم هم نیست آیا تا آخر عمر خاکی از ندانسته‌ها می‌تکانیم یا نه.

شاید نام عالم ذر را قبلاً شنیده باشید و اطلاعات کمرنگ و پراکنده‌ای درباره آن داشته باشید. «محمد‌رضا اکبری» نویسنده و پژوهشگر در یک تحقیق مستند و مستدل مطالبی را که درباره عالم ذر از آیات و روایت دیده، گردآوری کرده و در کتابی به نام «عالم ذر؛ آغاز شگفت‌انگیز زندگی انسان» پیشاروی مخاطبان و آنان که درباره آغاز آفرینش انسان کنجکاو هستند، قرار داده است.

اکبری در مقدمه کتاب این‌گونه می‌نویسد: «بحث عالم ذر با همه اهمیتی که دارد، تدوین جامعی ندارد و مطالبی که درباره آن طرح گردیده، کوتاه، محدود، گسسته و در ارتباط با یک یا بعضی از ابعاد آن است. کتاب عالم ذر تحقیق جامع و مستندی است که همه ابعاد این عالم را از آغاز تا فرجام به‌صورت پیوسته، مستند و تحلیلی ارائه کرده و تصویر روشنی از این مقطع اسرارآمیز زندگی بشر با تکیه بر آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم‌السلام) داده است.»

این کتاب که به همت انتشارات کتاب جمکران در ۲۴۰ صفحه و هفت فصل به چاپ رسیده، این روزها در حال گذر از هشتمین چاپ است.

هفت فصل این کتاب بدین شرح‌اند:

فصل اول: ماجرای عالم ذر؛ چکیده منسجمی از روایات مختلف درباره عالم ذر.

فصل دوم: عالم ذر از نگاه قرآن؛ به ده آیه‌ای که در قرآن به عالم ذر پرداخته‌ است، نگاهی می‌اندازد؛ مهم‌ترین و صریح‌ترین آن‌ها آیه ۱۷۲ سوره اعراف است.

فصل سوم: ویژگی‌های عالم ذر؛ ویژگی‌هایی همچون مکان، زمان، مدت، تعداد و فلسفه فراموشی عالم ذر را بیان می‌کند.

فصل چهارم: پاسخ به سؤال‌ها و اشکال‌ها؛ چرایی، چگونگی، مسئله تناسخ و ارتباط آن با عالم ذر را پاسخ می‌دهد و مهم‌ترین شبهات این موضوع را بیان و رد می‌کند.

فصل پنجم: بازگشت از انتخاب‌های عالم ذر؛ به بررسی بازگشت از انتخاب‌های عالم ذر می‌پردازد و دلایل ممکن نبودن این بازگشت را بیان می‌کند و نظریات مختلف را مطرح می‌سازد.

فصل ششم: فلسفه و فواید عالم ذر؛ چهار فلسفه اصلی عالم ذر از جمله «اتمام حجت» و «آزمایش انسان» را تبیین می‌کند.

فصل هفتم: اسناد روایات عالم ذر؛ به اسناد و مدارک روایات مربوط به عالم ذر نگاهی می‌اندازد.

انتشارات کتاب جمکران این کتاب را در قطع رقطعی و جلد نرم با قیمت 21 هزار تومان منتشر کرده است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

«یکی از مسائل مهم عالم ذر، آزمایش بزرگ ورود در آتش بود که پس از سپردن پیمان انجام گرفت و اصحاب شمال که اکثریت جمعیت انسان‌ها را تشکیل می‌دادند از آن سر باز زدند و اصحاب یمین آن را پذیرفتند و آتش بر آن ها سرد و سلامت شد، آن‌گونه که آتش در این مقطع از دنیا برای ابراهیم سرد و سلامت شد. امام باقر (علیه‌السلام) در روایتی می‌فرماید: آنگاه خداوند به آتش فرمود: برافروخته گردد و به اصحاب شمال فرمود وارد آن شوید و آن‌ها ترسیدند و به اصحاب یمین فرمود: وارد آن گردید پس وارد آن شدند و بر آن‌ها سرد و سلامت گردید. سپس اصحاب شمال گفتند: پروردگار ما ای پروردگار ما از ما درگذر و از سرگیر. فرمود: از سر گرفتم، داخل آن شوید. دوباره ترسیدند و در آنجا بود که اطاعت و معصیت و ولایت به اثبات رسید.»