آیه ای که دستور به دوری از ربا می دهد

عقیق:استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که حوزه نیوز در این نوشتار، آیه 130 سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.

- آيه              

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

- ترجمه                     

اى كسانى كه ایمان آورده ‏اید! ربا (و بهره‏ پول) را با افزودن‏ هاى مكرّر نخورید، از خدا پروا كنید تا شاید رستگار شوید.

- نکته ها                    

این آیه همراه با هشت آیه‏ بعد، در میان آیات جنگ اُحد قرار گرفته است. شاید این امر به این جهت باشد كه مسائل اخلاقى و اقتصادى، در یك نظام دفاعى مؤثّر است.

جامعه ‏اى كه افرادش اهل اخلاص و ایثار، و سبقت در كارهاى خیر، و اطاعت از رهبر باشند، در جنگ هم موفّق خواهند بود، ولى جامعه‏ پول پرست و بخیل و نافرمان و مصرّ بر ارتكاب گناه، یقیناً شكست خواهد خورد.

آیات تحریم ربا، در چند مرحله و به صورت تدریجى نازل شده است. گام اوّل، انتقاد از رباخوارى یهود بود: «و اخذهم الرّبا وقد نهوا عنه»[1] گام دوّم این آیه است كه منع از رباى چندین برابر مى‏ كند و در گام سوّم، اسلام حتّى یك درهم ربا را تحریم و به منزله‏ جنگ با خدا معرّفى كرده است.

- پيام ها                     

1- ایمان، زیر بناى عمل به دستورات است. «یا ایّها الّذین آمنوا لاتاكلوا الرّبا»

2- قبل از تحریم ربا، نمونه‏ هاى زشت و برجسته آن تحریم شد. «اضعافاً مضاعفة»

3- رعایت تقوى در مسائل اقتصادى بشدّت لازم است. «لا تأكلوا الربا... اتقوا اللّه»

4- رستگارى با رباخوارى بدست نمى ‏آید، بلكه با تقوا حاصل مى‏ شود. «لا تأكلوا الربا... واتّقوا اللّه لعلكم تفلحون»

5 - رباخوار، نه در دنیا رستگار است، (به خاطر تشدید اختلافات طبقاتى كه منجر به تفرقه و كینه‏ محرومان و انفجار آنها مى ‏شود) و نه در آخرت. (به خاطر گرفتارى به قهر خداوند). «لا تأكلوا الربا... لعلّكم تفلحون»

پی نوشت:

1) نساء، 161