نگاهی به کتاب «کالبد شکافی داعش»
سید‌علی نجات در کتاب خود سعی کرده با بهره‌گیری از منابع متعدد، تشکیلات داعش را کالبدشکافی کند و مخاطبان خود را نسبت به تاریخچه، شاخه‌ها، زمینه‌ها و فعالیت‌های آن آگاه سازد.
عقیق:خونریزی، کشتار، افراطی گری، ویرانی و تکفیر ارمغان پدیدهای شوم به نام داعش است که موجی از وحشت و انزجار را تمام جهان به همراه داشته و پروژه اسلام هراسی را به اجرا درآورده است.
دقیقاً در زمانی که ملت‌های منطقه با امواج خروشان بیداری اسلامی، شعار عزت و عظمت اسلام را در مقابل دست‌نشاندگان غرب و استکبار سر می‌دادند، ناگهان تشکیلاتی اهریمنی از دل جهان اسلام و با حمایت جبهه استکبار غربی و صهیونیستی پدیدار شد. تشکیلاتی که با شعار اسلام و احیای خلافت اسلامی، شمشیرهایی آخته را بر گردن مسلمانان و مردم بی‌پناه گذاشت و با حربه تکفیر، موجی از کشتار و ویرانی را به راه انداخت.
سید علی نجات در کتابی با عنوان «کالبدشکافی داعش؛ ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راهبردها و پیامدها»، سعی کرده با بهره‌گیری از منابع متعدد، تشکیلات داعش را کالبدشکافی کند و مخاطبان خود را نسبت به تاریخچه، شاخه‌ها، زمینه‌ها و فعالیت‌های آن آگاه سازد. این کتاب توسط انتشارات ابرار معاصر در 247صفحه و در سال 1394ش به چاپ رسیده است.
از آنجا که جریان فکری سلفی‌گری ریشه اصلی شکل‌گیری داعش و گروه‌های افراطی و تکفیری است، در این کتاب نیز پیش از پرداختن به ماهیت فعلی داعش و زوایای مختلف آن، گزارشی از تاریخچه سلفی‌گری و سیر تحولات فکری این جریان، ارائه شده است. بر همین اساس، روند رشد سلفی‌گری از نظریه پردازی‌های ابن‌تیمیه، تا اعمال این نظریات به دست فرقه وهابیت و نهایتاً شکل‌گیری گروه‌های افراطی جهادی و سلفی مبتنی بر تفکر تکفیر و کشتار مردم به طور خلاصه ذکر شده است. ساختار فکری داعش نیز باتوجه به این سیر تحولات فکری، بر چهار پایه هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، معناشناسی و روش‌شناسی تبیین شده است.
نحوه شکل‌گیری جریان داعش و سیر تطورات آن به طور مفصل در این کتاب آمده و مهمترین شخصیت‌های داعش در لابلای مطالب کتاب معرفی شده‌اند.
شناخت داعش، به بیان زمینه‌های فکری این گروه خلاصه نمی‌شود؛ زیرا جهت مقابله با این پدیده، آگاهی از ساختار داخلی، چارچوب اجرایی و قوانین حاکم بر آن، امری لازم و ضروری است. هیئتها، شوراها و مؤسسات داخلی این تشکیلات که به عنوان بازوهای اجرایی داعش عمل می‌کنند در این کتاب به خوبی ذکر و معرفی شده و نحوه عملکرد داعش از لحاظ نظامی، فرهنگی، رسانهای و اقتصادی نیز مورد تبیین قرار گرفته است.
نحوه جنگ روانی داعش، آشنایی با رسانه‌های متعدد داعش و فنون جذب نیرو به این تشکیلات، از مطالب مهم این کتاب به شمار می‌آید.
منابع مالی این جریان، یکی از مهمترین نکات جهت محدود ساختن آن است. داعش که به عنوان ثروتمندترین گروه تروریستی شناخته می‌شود، دارای منابع مالی داعش و راهبردهای اقتصادی ویژهای است که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.
یکی از مطالب مهمی که در این کتاب بیان شده، نقاط ضعف و قوت داعش است؛ چرا که استفاده از نقاط ضعف داعش در مقابله با آن و جلوگیری از گسترش و رشد نقاط قوت آن مستلزم آگاهی دقیق نسبت به این نقاط و زوایای مختلف آن است.
در پایان کتاب، چالش‌ها و فرصت‌های داعش برای جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است که با توجه به تهدیدات صریح داعش علیه ایران و همسایگی ایران با کشورهای مورد هجوم داعش، نمیتوان با قطع نظر از این موضوع مهم، به مطالعه داعش پرداخت.
یکی از نقاط مثبت این کتاب نسبت به اغلب کتاب های موجود در زمینه جریان شناسی داعش، استفاده از منابع متعدد مبتنی بر کتب و مقالات پژوهشی فارسی، عربی و انگلیسی و ارائه منابع به مخاطب است. این ویژگی علاوه بر غنای علمی و سندی کتاب، سرنخ‌های پژوهشی متعددی را پیشروی محققان در این زمینه قرار می‌دهد.
در این کتاب علاوه بر قلمی روان و شیوا و ویراستاری مناسب، نقشه‌های مربوط به مطالب کتاب نیز در لابه‌لای مباحث آمده و بر جذابیت کتاب افزوده است. اما نحوه صفحه آرایی کتاب، در حد مطلوب نبوده و جا دارد کتاب‌هایی از این دست، با صفحه آرایی مناسب، جذاب و دارای مستندات تصویری بیشتر ارائه گردد.
توأم بودن مطالب کتاب با نقد و نکات مهم در رد داعش، باعث شده است که چهره واقعی و خشن داعش بیش از پیش آشکار گردد و جذابیت‌های ظاهری و شعاری این جریان، تأثیری در مخاطب نداشته باشد.
ارائه موضوعات مهم و متنوع در رابطه با داعش، سرفصل‌های پژوهشی متعددی را در این رابطه پیش روی محققان این عرصه می‌گشاید که امکان تحقیق و بررسی های مفید و عمیق بیشتری را دارا هستند.
یکی از نکات تخصصی که می‌توان در این کتاب، مورد انتقاد قرار داد این است که در موارد متعددی در این کتاب، از سلفیان جهادی با عنوان «نوسلفی» یاد شده است، در حالی که این اصطلاح از لحاظ کارشناسان جریان شناسی، بر گروه خاصی از سلفیان تطابق دارد که دارای اندیشه خاصی هستند و خواهان اصلاح در برخی از عقاید سلفیت هستند. از این رو، توصیف سلفیان جهادی، با عنوان نوسلفی طبق تقسیمی که در این کتاب آمده است، اشتباه و یا حداقل غیرکارشناسانه به نظر می‌آید.
به طور کلی این کتاب، دارای مطالبی مفید، کاربردی و محققانه است و می تواند منبع مناسبی جهت مراجعه پژوهشگران و علاقه‌مندان به این موضوع باشد.
احمد ربیعی فر
منبع:فارس
دقیقاً در زمانی که ملت‌های منطقه با امواج خروشان بیداری اسلامی، شعار عزت و عظمت اسلام را در مقابل دست‌نشاندگان غرب و استکبار سر می‌دادند، ناگهان تشکیلاتی اهریمنی از دل جهان اسلام و با حمایت جبهه استکبار غربی و صهیونیستی پدیدار شد. تشکیلاتی که با شعار اسلام و احیای خلافت اسلامی، شمشیرهایی آخته را بر گردن مسلمانان و مردم بی‌پناه گذاشت و با حربه تکفیر، موجی از کشتار و ویرانی را به راه انداخت.
سید علی نجات در کتابی با عنوان «کالبدشکافی داعش؛ ماهیت، ساختار تشکیلاتی، راهبردها و پیامدها»، سعی کرده با بهره‌گیری از منابع متعدد، تشکیلات داعش را کالبدشکافی کند و مخاطبان خود را نسبت به تاریخچه، شاخه‌ها، زمینه‌ها و فعالیت‌های آن آگاه سازد. این کتاب توسط انتشارات ابرار معاصر در 247صفحه و در سال 1394ش به چاپ رسیده است.
از آنجا که جریان فکری سلفی‌گری ریشه اصلی شکل‌گیری داعش و گروه‌های افراطی و تکفیری است، در این کتاب نیز پیش از پرداختن به ماهیت فعلی داعش و زوایای مختلف آن، گزارشی از تاریخچه سلفی‌گری و سیر تحولات فکری این جریان، ارائه شده است. بر همین اساس، روند رشد سلفی‌گری از نظریه پردازی‌های ابن‌تیمیه، تا اعمال این نظریات به دست فرقه وهابیت و نهایتاً شکل‌گیری گروه‌های افراطی جهادی و سلفی مبتنی بر تفکر تکفیر و کشتار مردم به طور خلاصه ذکر شده است. ساختار فکری داعش نیز باتوجه به این سیر تحولات فکری، بر چهار پایه هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، معناشناسی و روش‌شناسی تبیین شده است.
نحوه شکل‌گیری جریان داعش و سیر تطورات آن به طور مفصل در این کتاب آمده و مهمترین شخصیت‌های داعش در لابلای مطالب کتاب معرفی شده‌اند.
شناخت داعش، به بیان زمینه‌های فکری این گروه خلاصه نمی‌شود؛ زیرا جهت مقابله با این پدیده، آگاهی از ساختار داخلی، چارچوب اجرایی و قوانین حاکم بر آن، امری لازم و ضروری است. هیئتها، شوراها و مؤسسات داخلی این تشکیلات که به عنوان بازوهای اجرایی داعش عمل می‌کنند در این کتاب به خوبی ذکر و معرفی شده و نحوه عملکرد داعش از لحاظ نظامی، فرهنگی، رسانهای و اقتصادی نیز مورد تبیین قرار گرفته است.
نحوه جنگ روانی داعش، آشنایی با رسانه‌های متعدد داعش و فنون جذب نیرو به این تشکیلات، از مطالب مهم این کتاب به شمار می‌آید.
منابع مالی این جریان، یکی از مهمترین نکات جهت محدود ساختن آن است. داعش که به عنوان ثروتمندترین گروه تروریستی شناخته می‌شود، دارای منابع مالی داعش و راهبردهای اقتصادی ویژهای است که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.
یکی از مطالب مهمی که در این کتاب بیان شده، نقاط ضعف و قوت داعش است؛ چرا که استفاده از نقاط ضعف داعش در مقابله با آن و جلوگیری از گسترش و رشد نقاط قوت آن مستلزم آگاهی دقیق نسبت به این نقاط و زوایای مختلف آن است.
در پایان کتاب، چالش‌ها و فرصت‌های داعش برای جمهوری اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است که با توجه به تهدیدات صریح داعش علیه ایران و همسایگی ایران با کشورهای مورد هجوم داعش، نمیتوان با قطع نظر از این موضوع مهم، به مطالعه داعش پرداخت.
یکی از نقاط مثبت این کتاب نسبت به اغلب کتاب های موجود در زمینه جریان شناسی داعش، استفاده از منابع متعدد مبتنی بر کتب و مقالات پژوهشی فارسی، عربی و انگلیسی و ارائه منابع به مخاطب است. این ویژگی علاوه بر غنای علمی و سندی کتاب، سرنخ‌های پژوهشی متعددی را پیشروی محققان در این زمینه قرار می‌دهد.
در این کتاب علاوه بر قلمی روان و شیوا و ویراستاری مناسب، نقشه‌های مربوط به مطالب کتاب نیز در لابه‌لای مباحث آمده و بر جذابیت کتاب افزوده است. اما نحوه صفحه آرایی کتاب، در حد مطلوب نبوده و جا دارد کتاب‌هایی از این دست، با صفحه آرایی مناسب، جذاب و دارای مستندات تصویری بیشتر ارائه گردد.
توأم بودن مطالب کتاب با نقد و نکات مهم در رد داعش، باعث شده است که چهره واقعی و خشن داعش بیش از پیش آشکار گردد و جذابیت‌های ظاهری و شعاری این جریان، تأثیری در مخاطب نداشته باشد.
ارائه موضوعات مهم و متنوع در رابطه با داعش، سرفصل‌های پژوهشی متعددی را در این رابطه پیش روی محققان این عرصه می‌گشاید که امکان تحقیق و بررسی های مفید و عمیق بیشتری را دارا هستند.
یکی از نکات تخصصی که می‌توان در این کتاب، مورد انتقاد قرار داد این است که در موارد متعددی در این کتاب، از سلفیان جهادی با عنوان «نوسلفی» یاد شده است، در حالی که این اصطلاح از لحاظ کارشناسان جریان شناسی، بر گروه خاصی از سلفیان تطابق دارد که دارای اندیشه خاصی هستند و خواهان اصلاح در برخی از عقاید سلفیت هستند. از این رو، توصیف سلفیان جهادی، با عنوان نوسلفی طبق تقسیمی که در این کتاب آمده است، اشتباه و یا حداقل غیرکارشناسانه به نظر می‌آید.
به طور کلی این کتاب، دارای مطالبی مفید، کاربردی و محققانه است و می تواند منبع مناسبی جهت مراجعه پژوهشگران و علاقه‌مندان به این موضوع باشد.
احمد ربیعی فر
منبع:فارس
