درس تفسیر حجت‌الاسلام اخوان
بیشترِ خصوصیات و صفاتِ انسان، نشأت گرفته از وراثت است. عامل وراثت نقش تأثیرگذار و جدی دارد. اما صفت «اراده»، این خصوصیات و صفات وراثتی و خلقتیِ انسان را به اعتدال میرساند. انسان باید صفاتش را به صورت معتدل به کار ببرد.
عقیق: جلسات تفسیر قرآن کریم حوزه علمیه حضرت ابوطالب(ع) با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین عباس اخوان هفته‌ای یکبار بعد از نماز مغرب و عشا در محل حوزه علمیه (مسجد منیریه) برگزار می‌شود.آنچه در ادامه می‌خوانیم بخشی از تازه‌ترین سخنان حجت‌الاسلام اخوان در تفسیر سوره مبارکه «الرحمن» است:
«وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِیزَانَ»؛ و آسمان را برافراشت و ترازو را گذاشت.
مقصود از رفعتِ آسمان و وضع میزان، این است که خداوند هر چیزی را موزون و بر قاعده خلق فرموده است.
«موزون» در فارسی یک معنایی دارد و در عربی معنای دیگر. معنای آن به فارسی «دلربا، دلکش، و بر طبق قاعده» است. معنای آن به عربی نیز «به اندازه و بر قاعده» است. پس آیه می‌فرماید که خداوند هر چیزی را به قاعده آفریده، یعنی هر چه که مقتضیِ فیضش بوده به ظهور رسانده است.
در واقع به این معنا است که بر فرض، اگر عالمِ هستی دیگری وجود داشت و آن عالم هم خدایی داشت و آن خدا هم مثل همین خداوند، واجب الوجود بود و آن عالم امکانی هم، مثل همین عالم امکانی بود و فَیّاضیت آن خداوند نیز مانند همین فیاضیت بود، هر دو عالَم یکی می‌شدند. یعنی هر دو به طور نظام احسن، که حالا نیز همین طور است، شکل و نضج می‌یافتند.
«رَفَعَ» به معنای «رفیع» یعنی آن ذات و چیزی که در جایگاهِ خود، دست نیافتنی است. خب، پس یعنی اینکه اگر بنا هست آسمانی باشد، باید رفیع و بلند و بالا باشد و میزانش، به همین صورت است که اکنون وجود دارد و غیر از این، نمی‌تواند باشد.
در واقع هر خَلق و خلقتی براساس قاعده‌ای است و حقیقتا ما در خلقت خود اختیاری نداریم.
بیشترِ خصوصیات و صفاتِ انسان، نشأت گرفته از وراثت است. عامل وراثت نقش تأثیرگذار و جدی دارد. اما صفت «اراده»، این خصوصیات و صفات وراثتی و خلقتیِ انسان را به اعتدال میرساند. انسان باید صفاتش را به صورت معتدل به کار برده و آن‌ها را در جای خودش و به اندازه مناسب استفاده نماید.
انسان باید نبوغ خود را هدایت کند. همین طور مربی و استاد نیز باید نبوغ شاگردان خود را هدایت کنند و این استعدادها و ویژگی‌ها را به کمال وجودیشان هدایت کند. هر موجودی از هر حیثی، دارای کمال وجودی است. تمامی انسان‌ها هم همینطور هستند. یعنی که هر یک از آن‌ها سیر کمالی خود را دارد و به سوی کمال وجودی رهسپار هستند.
«وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِیزَانَ»؛ «میزان» در این آیه و در این مقام، فقط به معنای ترازو نیست. این مشکل که ما «میزان» را فقط به نحوِ ترازو معنا و تصور می‌کنیم، به این دلیل است که اذهان ما، مادی شده و با ماده خو گرفته است. ولی در حقیقت در این مقام، میزان به معنای مادی آن نیست.
منبع:فارس
