جمله امام نیز پس از این حدیث قدسی، به این مطلب اشاره داردکه امامت و ولایت به معنای صحیح کلمه، تکمیل کننده توحید است و بدون آن توحید درك نخواهد شد.
عقیق: این روایت، حدیثی از حضرت رضا (ع) است که سند آن، پدران طاهر و طیب ایشان است و از همین رو، سلسله الذهب نام گرفته است.هنگامی که امام وارد نیشابور شد و در چارسوق بازار بود (یا آن گاه که نیشابور را به عزم مرو ترك می گفت) اجتماعی بزرگ برپا شد و عده ای از علما و اصحاب حدیث اهل سنت، همچون محمد بن اسلم، اسحاق بن راهویه، محمد بن رافع ویحیی بن یحیی، پیرامون کجاوه ی آن حضرت فراهم آمدند و از وی خواستند تا حدیثی برای آنها بیان کند.
پس مرکب آن حضرت ایستاد. امام پرده کجاوه را کنار زد و در حالی که ردایی از خز بر سر انداخته بود، چشمان مسلمانان را به طلعت مبارك خود روشن ساخت و حدیثی از پدرش و جدش و دیگر آباء طاهرین خود تا رسول خدا (ص) ازجبرئیل روایت کرد که خداوند متعال فرمود:
(کلمه لا اله الا الله دژ من است. پس هر که آن را بگوید، در دژ من داخل شود و کسی که در دژ من داخل شود، از عذاب من ایمن گردد). (1)
هنگامی که کاروان حرکت کرد، امام افزود:
(با رعایت شروط آن، که من خود از شروط آن هستم.).( اربلی، 1381 ق، ج 3، ص 145 ). (2)
گفته شده است در آن روز 24000 تن، این حدیث را تحریر کردند و ابوزرعه رازی (3) و محمد بن اسلم طوسی به عنوانِ مُستَملِی (تقاضاکننده) گفتار امام را برای کاتبان حدیث تکرارکردند.(ابن بابویه، 1404 ، ج 2، ص 145_143؛اربلی، 1381 ق، ج 3،ص145_144؛ابن صباغ، 1408 ق،ص 250_251 )
این حدیث از آن جا که روات و محدثانش همه ائمه اطهارند و سند روایت آن از ائمه تا حضرت رسول پیوسته و مسلسل است به سلسلۀالذهب (زنجیره ی زرین) معروف شده است و در همان حال تأکیدی بر استمرار و پیوستگی امامت در تفکر شیعی و حقانیت شیعه دوازده امامی است.
بیان این حدیث از سوی امام در حقیقت دعوت به وحدت کلمه و اتفاق و پرهیز از اختلاف کلمه و دشمنی بوده است؛ زیرا اساس اسلام و مدخل آن کلمه توحید است که معتقدان به خود را از هرگونه تشویش و عذابی درامان میدارد (زریاب خویی و مشایخ فریدنی، 1380 ، ج 2، ص 366 ).
جمله امام نیز پس از این حدیث قدسی، به این مطلب اشاره داردکه امامت و ولایت به معنای صحیح کلمه، تکمیل کننده توحید است و بدون آن توحید درك نخواهد شد و مسلمانان به رستگاری نخواهند رسید. (محقق، 1357 ، ص81)
پی نوشت:
1) (کلمۀ لا اله الا الله حصنی فمن قالها دخل حصنی و من دخل حصنی امن من عذابی)
2) (بشرطها و شروطها و أنا من شروطها )
3) اربلی ( 1381 ، ج 3، ص 145 ) ازوی به عنوان مستملی حدیث سلسلۀالذهب نام برده، اما تولد ابوزرعه رازی بنا برمشهور سال 200 بوده است و بنابراین مطلب مزبور درست به نظر نمیرسد.
کتاب امام رضا (ع) / نویسنده : محمد رضا ناجی
منبع:جام
211008
