در این گزارش با پژوهشگر این روش تفسیر، حجت الاسلام والمسلمین محمد خامه‌گر و آموزش آن در دارالقرآن الکریم آستان قدس رضوی آشنا خواهیم شد.

آشنایی با پژوهشگر
سال 1343 در اهواز متولد شد و تحصیلاتش را در مقاطع ابتدایی و متوسطه در شهرهای بوشهر و شیراز سپری کرد. با ورود به حوزه علمیه در سال 61 راهش برای آینده ای موفق رقم خورد.
علاوه بر فراگیری دروس خارج حوزه، مقطع کارشناسی را در رشته ادبیات عرب در دانشگاه شهید چمران اهواز گذراند و در مقطع کارشناسی ارشد وارد دانشگاه اصول الدین قم شد و از محضر علامه عسگری بهره جست. اما موفقیت هایش در این سطح علمی خلاصه نشد و مدرک دکتری خویش را با عنوان «اصول و قواعد کشف استدلالی ساختار و غرض سوره های قرآن» از دانشگاه فردوسی گرفت. 
حجت الاسلام خامه‌گر سال 70 تا 80 طی یک دهه، تدریس قرآن را همراه تفسیر و معارف اسلامی در دانشگاه انجام داد تا مقطع کارشناسی ارشد را به پایان برساند و سپس در ادامه راه تدریس به آموزش دروس اصول و مبانی ترجمه قرآن، تاریخ ترجمه قرآن، روش تحقیق در تفسیر، روش شناسی تفسیر قرآن و درس های مشابه تفسیر و ترجمه به دانشجویان دانشگاه های علوم قرآنی اوقاف واحد قم و مشهد پرداخت. 
کارنامه درخشان قرآنی این استاد و مفسر موفق را می توان در تألیف 30 جلد کتاب و حدود 45 مقاله در حوزه های مختلفی از قبیل مباحث برنامه ریزی، تاریخ اسلام، فلسفه، عقاید و... دید که بیشتر این تألیفات در زمینه تفسیر قرآن همچون 9 جلد تفسیر ساختاری جزء 30، تفسیر روان 10 جزء قرآن، تفسیر ساختار هندسی سوره های قرآن و مباحث نظری تفسیر ساختاری است.

روشی نو در تفسیر
اولین کاربردی که این نمودار درختی دارد این است که فرد با خواندن یک صفحه به مدت پنج دقیقه می تواند به محتوای مطالب آن آیات دست یابد و این انگیزه در او ایجاد شود تا با دقت بیشتری آیات را بخواند و از آن فیض ببرد. این روش اولین گام برای آشنایی با معارف سوره های قرآن خواهد بود تا افرادی که فرصت مطالعه و ترجمه قرآن را پیدا نمی ‌کنند، بتوانند حداقل با محتوای کلی سوره آشنا شوند و طی یک سال با تفسیر مختصر و کوتاه به تفسیر جامع و کامل در طول سال دست پیدا کنند.

آموزش تفسیر در دارالقرآن
اداره علوم قرآنی آستان قدس رضوی که با هدف ترویج و نشر فعالیت های قرآنی در صحن جمهوری اسلامی در مدرسه دودر راه اندازی شده، سالانه با آموزش های مختلف قرآنی در خدمت زائران علی بن موسی الرضا(ع) است. آموزش تفسیر یکی از این آموزش هاست.
طبق بررسی های به عمل آمده، از ابتدای تأسیس این اداره، اساتید از تفاسیری نظیر المیزان، نمونه، مجمع البیان و تفسیر استاد ابوالفضل بهرام پور استفاده کرده و از مطالب این تفاسیر به فراگیران آموزش می دادند. این آموزش ها در قالب کارگاه ها، کلاس ها و نشست های قرآنی برای عموم زائران و مجاوران پیش بینی شده بود. اما این اداره در دهه دوم فعالیتش در حرکتی شگرف به استقبال طرحی نو در حوزه تفسیر قرآن رفته و میزبان تفسیر ساختاری سوره های قرآن کریم بوده است که توانسته با چنین اقدامی سالانه میزبان بیش از هزاران زائر و مجاور تشنه مفاهیم قرآن باشد.

دوره ای تخصصی ویژه معلمان تفسیر
نخستین جلسه تفسیر استاد خامه‌گر در دارالقرآن الکریم آستان قدس رضوی برای اساتید تفسیر این اداره برگزار شد. استاد خامه‌گر در قدم اول می باید در یک دوره 200 جلسه ای به تفسیر قرآن بپردازد تا مورد ارزیابی قرار گیرد. در جلسه نخست طی 17 جلسه سوره بقره تفسیر شد و پس از ارزیابی مثبت اساتید دارالقرآن به تفسیر سوره آل عمران پرداخت و تا کنون 18 جزء قرآن را برای پژوهشگران تفسیر اداره علوم قرآنی حرم امام هشتم(علیه السلام) تدریس کرده است. 
دوره تفسیر ساختاری از اردیبهشت ماه سال 87 از طریق فراخوان ویژه دارندگان کارشناسی علوم قرآن به بالا و معلمان تفسیر دارالقرآن آغاز شد. شرکت کنندگان این دوره 70 نفر هستند و تاکنون 12 دوره با محتوای تدریس شده سوره های حمد، بقره، آل عمران، نساء، مائده، انعام و جزءهای 30، 29، 28، 27، 26 و 25 برگزار شده است. 

طرح «هر روز با قرآن»
این طرح ابتدا با رویکرد تفسیر ساختاری برای فراگیری و اطلاع از تفسیر مفید و مختصر سوره های قرآن کریم توسط استاد خامه گر ابداع شد. در این طرح، تفسیر تمام سوره های قرآن کریم در 365 کتابچه تنظیم شده است و فرد طی روزهای سال با مطالعه یک کتابچه در هر روز تفسیر مختصر کل قرآن را مطالعه خواهد کرد.
این طرح آموزش مکاتبه ای و غیرحضوری بوده و نیازی به معلم ندارد. این کتابچه شامل نمودار ساختاری سوره قرآن کریم، متن سوره، معرفی و بیان هدف، ساختار سوره، تفسیر مختصر و مفید با توجه به ساختار سوره و بیان معانی واژگان در پاورقی، خودآزمایی و نظرسنجی هر سوره می شود.
اداره علوم قرآنی از ماه رمضان سال 89 تا سال 90 از این کتابچه ها در محافل قرآن، نشست ها و کارگاه های 2 ساعته ویژه زائران بارگاه منور رضوی استفاده کرده است. همچنین این کتابچه های تفسیری در بین زائران جهت برگزاری مسابقه توزیع می شد و برندگان از هدایای فرهنگی و معنوی حرم امام رضا(ع) بهره مند می گشتند. 

محصولات تولید شده
درسنامه‌های تفسیر ساختاری سوره‌های تدریس شده، کتب هر روز با قرآن جزء 30، سوره های حمد و بقره، روندنما تفسیر ساختاری هر سوره، کتب تفسیر ساختاری سوره های جزء 30، کتاب نمودار تفسیر ساختاری و فایل الکترونیکی 20 سوره از سوره‌های جزء 30 با همکاری دانشگاه امام رضا(ع) از جمله محصولات تولید شده از طرح تفسیر ساختاری هستند.

علاقه مندان بشتابند
اگر زائر هستید کافی است با مراجعه به اتاق 8 واحد تفسیر و حدیث دارالقرآن الکریم از کارگاه تفسیر به مدت 2 ساعت بهره‌مند شوید. مجاوران نیز با مراجعه به اتاق 12 می‌توانند از کلاس های تفسیر این اداره که در حرم مطهر امام رضا(ع) یا یکی از شعبات در سطح شهر مشهد برگزار می شود، استفاده کنند.

منبع:روضه