بی شک ورود به هر مکان مقدس دارای آداب مختص به خود می باشد، چنانکه قبور ائمه اطهار (ع) و بویژه حضرت سیدالشهدا (ع) در زمره آنان است.
عقیق:در روایات، برای زیارت آدابی ذکر شده که برخی از آن‌ها مخصوص موارد خاصّی است، لیکن برخی از این آداب که تقریباً جنبه عمومی دارد و به نوعی، به همه اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه ارتباط پیدا می‌کند عبارتند از:
1. ترک کلام بیهوده و لغو و مخاصمه و مجادله در راه.
2. غسل کردن پیش از زیارت.
3. اگر چند امام را زیارت می شود، برای زیارت هر امام یک غسل صورت پذیرد.
4. خواندن دعای مأثور هنگام غسل کردن.
5. طاهر بودن؛ به این معنی که انجام غسلی بر او واجب نبوده و با وضو باشد
6. پوشیدن جامه‌های پاکیزه.
7. پوشیدن جامه سفید.
8. پوشیدن لباس نو.
9. کوتاه برداشتن گام‌ها هنگام رفتن به زیارت و حرکت کردن به آرامی و با وقار.
10. گفتن ذکر «اللَّهُ أَکْبَر»، «الْحَمْدُ للَّهِ»، «سُبحانَ اللَّهِ» و «لا الهَ الَّا اللَّهُ» هنگام رفتن به زیارت وصلوات فرستان بر پیامبر و آل او.
11. خواندن اذن دخول قبل از ورود به حرم مطهّر.
12. تلاش جهت تحصیل رقّت قلب، سوزش دل و خضوع.
13. سجده برای خداوند به منظور تشکر از این نعمت الهی.
14. مقدّم داشتن پای راست هنگام ورود و پای چپ هنگام خروج.
15. ایستادن هنگام زیارت، اگر فرد عذری ندارد.
16. سر به زیر انداختن و توجه نکردن به بالا و طرف راست و چپ.
17. خواندن زیارت‌های مأثوره و ترک زیارت‌های غیر مأثوره.
18. خواندن نماز زیارت که حداقل دو رکعت است.
19. خواندن دعاهای وارده، بعد از نماز و زیارت.
20. خواندن مقداری از قرآن و هدیه کردن ثواب آن به روح مقدس صاحب آن مرقد شریف.
21. مقدّم کردن نماز واجب بر نماز زیارت. اگر مشغول زیارت بود و «قَدْ قامَتِ الصَّلاة» را شنید، زیارت را ترک و در نماز جماعت شرکت کند.
22. زیارت کردن به نیابت پدر و مادر و دوستان و نزدیکان و برای آن‌ها طلب مغفرت نمودن.
23. ترک سخنان ناشایست و کلمات لغو و بیهوده وصحبت‌های دنیایی که در هر جا مذموم و مانع رزق و سبب قساوت قلب است، به ویژه در بقاع مقدس.
24. بلند نکردن آواز و صدای خود در آن مشاهد شریفه، برای هر علتی که باشد.
25. وداع باصاحب آن مرقد شریف هنگام رفتن از آن شهر.
26. قصد بازگشت به آن مکان مقدس هنگام وداع.
27. بهتر شدن حال و کردار و گفتار، نسبت به پیش از زیارت.
28. انفاق و احسان بر فقیران و مجاوران آن بقعه.
در زیارت امام حسین (ع)، موارد دیگری نیز بر این آداب افزوده شده که قابل توجه و دقت است از جمله:
29. عطر نزدن و سرمه نکشیدن؛ «وَلاتَدَّهِنْ وَ لاتَکتَحِل حتّی تَأتِیَ الفُرات».
30. حرکت به سوی حرم با آرامش و متانت؛ «وَیَلْزَمُکَ التَّوقیرُ لِأَخْذ ما لَیْسَ لَکَ».
31. دیده از محرمات پوشاندن؛ «وَیَلْزَمُکَ انْ تَغُضَّ بَصَرَکَ».
32. پرهیز از خصومت و نزاع و سوگند زیاد.
33. کم سخن گفتن جز به خیر.
34. پرهیز از شوخی و مزاح؛ «وَاقِلّ مِنَ الکَلامِ وَالمِزاح».
35. مصاحبت نیکو با همسفران؛ «یَلْزَمُکَ حُسْنَ الصَّحابَةِ لِمَنْ یَصحَبُکَ».
36. زیاد ذکر خدای گفتن؛ «وَأَکْثِر مِنَ اللَّهِ تَعالی».
37. پا برهنه و همچون بندگان حرکت نمودن؛ «وَامْشِ حافیاً وَامْشِ مَشْیَ العَبد الذَّلیل».
پی نوشت ها:
۱-کلینی، فروع کافی، ج ۶، ۳۲۱-۳۲۲.
۲-ابن قولویه،کالمل الزیارات: باب ۴۸-۴۹، ۷۹.
۳-قاضی‌عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: ۱۵۲-۱۵۷.
منبع:قدس
211008
1. ترک کلام بیهوده و لغو و مخاصمه و مجادله در راه.
2. غسل کردن پیش از زیارت.
3. اگر چند امام را زیارت می شود، برای زیارت هر امام یک غسل صورت پذیرد.
4. خواندن دعای مأثور هنگام غسل کردن.
5. طاهر بودن؛ به این معنی که انجام غسلی بر او واجب نبوده و با وضو باشد
6. پوشیدن جامه‌های پاکیزه.
7. پوشیدن جامه سفید.
8. پوشیدن لباس نو.
9. کوتاه برداشتن گام‌ها هنگام رفتن به زیارت و حرکت کردن به آرامی و با وقار.
10. گفتن ذکر «اللَّهُ أَکْبَر»، «الْحَمْدُ للَّهِ»، «سُبحانَ اللَّهِ» و «لا الهَ الَّا اللَّهُ» هنگام رفتن به زیارت وصلوات فرستان بر پیامبر و آل او.
11. خواندن اذن دخول قبل از ورود به حرم مطهّر.
12. تلاش جهت تحصیل رقّت قلب، سوزش دل و خضوع.
13. سجده برای خداوند به منظور تشکر از این نعمت الهی.
14. مقدّم داشتن پای راست هنگام ورود و پای چپ هنگام خروج.
15. ایستادن هنگام زیارت، اگر فرد عذری ندارد.
16. سر به زیر انداختن و توجه نکردن به بالا و طرف راست و چپ.
17. خواندن زیارت‌های مأثوره و ترک زیارت‌های غیر مأثوره.
18. خواندن نماز زیارت که حداقل دو رکعت است.
19. خواندن دعاهای وارده، بعد از نماز و زیارت.
20. خواندن مقداری از قرآن و هدیه کردن ثواب آن به روح مقدس صاحب آن مرقد شریف.
21. مقدّم کردن نماز واجب بر نماز زیارت. اگر مشغول زیارت بود و «قَدْ قامَتِ الصَّلاة» را شنید، زیارت را ترک و در نماز جماعت شرکت کند.
22. زیارت کردن به نیابت پدر و مادر و دوستان و نزدیکان و برای آن‌ها طلب مغفرت نمودن.
23. ترک سخنان ناشایست و کلمات لغو و بیهوده وصحبت‌های دنیایی که در هر جا مذموم و مانع رزق و سبب قساوت قلب است، به ویژه در بقاع مقدس.
24. بلند نکردن آواز و صدای خود در آن مشاهد شریفه، برای هر علتی که باشد.
25. وداع باصاحب آن مرقد شریف هنگام رفتن از آن شهر.
26. قصد بازگشت به آن مکان مقدس هنگام وداع.
27. بهتر شدن حال و کردار و گفتار، نسبت به پیش از زیارت.
28. انفاق و احسان بر فقیران و مجاوران آن بقعه.
در زیارت امام حسین (ع)، موارد دیگری نیز بر این آداب افزوده شده که قابل توجه و دقت است از جمله:
29. عطر نزدن و سرمه نکشیدن؛ «وَلاتَدَّهِنْ وَ لاتَکتَحِل حتّی تَأتِیَ الفُرات».
30. حرکت به سوی حرم با آرامش و متانت؛ «وَیَلْزَمُکَ التَّوقیرُ لِأَخْذ ما لَیْسَ لَکَ».
31. دیده از محرمات پوشاندن؛ «وَیَلْزَمُکَ انْ تَغُضَّ بَصَرَکَ».
32. پرهیز از خصومت و نزاع و سوگند زیاد.
33. کم سخن گفتن جز به خیر.
34. پرهیز از شوخی و مزاح؛ «وَاقِلّ مِنَ الکَلامِ وَالمِزاح».
35. مصاحبت نیکو با همسفران؛ «یَلْزَمُکَ حُسْنَ الصَّحابَةِ لِمَنْ یَصحَبُکَ».
36. زیاد ذکر خدای گفتن؛ «وَأَکْثِر مِنَ اللَّهِ تَعالی».
37. پا برهنه و همچون بندگان حرکت نمودن؛ «وَامْشِ حافیاً وَامْشِ مَشْیَ العَبد الذَّلیل».
پی نوشت ها:
۱-کلینی، فروع کافی، ج ۶، ۳۲۱-۳۲۲.
۲-ابن قولویه،کالمل الزیارات: باب ۴۸-۴۹، ۷۹.
۳-قاضی‌عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: ۱۵۲-۱۵۷.
منبع:قدس
211008
