19 مهر؛
نامه‌ای به امضای اسقف اعظم فرانسوا ابومخ توسط سفیر واتیکان در تهران به آیت‌الله میرزا خلیل کمرهای تسلیم شد. در این نامه، ۱۲ سؤال فلسفی از وی استفسار شده بود. در نهایت پاسخ‌های میرزا به نظم درآمد و به صورت کتاب منتشر شد.
عقیق: آیت‌الله میرزا خلیل کمرهای از عالمان پرسابقه و منادیان وحدت اسلامی اسلامی بود که سالیان طولانی در تهران به خدمات دینی اشتغال داشت. وی به دلیل گرایش دیرین خود به اتحاد مذاهب اسلامی، با تشکل‌ها و کانون‌های مختلف در جهان اسلام مرتبط بود و در کنگره‌های متعددی با حضور متفکران اسلامی در پاکستان و مصر شرکت نمود.
شاخص‌ترین مسافرت وی در این باب، سفری است که به اتفاق آیت‌الله سیدمحمود طالقانی و به نمایندگی از آیت‌الله العظمی بروجردی به مصر رفتند تا از علامه شیخ محمود شلتوت به خاطر صدور فتوای وی در جواز عمل به فقه شیعه تشکر کنند.
این استاد اخلاق تهران در غروب روز پنجشنبه 19 مهر ماه 1363 پس از 2 سال بیماری، در منزل مسکونیش در تهران درگذشت و در قم در جوار آرامگاه فاطمه معصومه به خاک سپرده شد.
میرزا خلیل تحصیلات خود را در حوزه‌های علمیه اراک و قم نزد عبدالکریم حائری یزدی آغاز کرد و در میانسالی به آموزش دروس مختلف اسلامی و فلسفی در قم و سپس در تهران مشغول شد، معروف‌ترین کتب وی «افق وحی»، «شرح نهج البلاغه»، «قبله اسلام»، «عنصر شجاعت یا هفتاد و دو تن و یک تن» و «بیت‌المقدس و تحول قبله» است.
پاسخ‌های وی به 12 سؤال فلسفی واتیکان به نظم درآمد و به صورت کتابی جداگانه منتشر شد، آیت‌الله کمرهای بیش از سه دهه امام جماعت مسجد فخرالدوله در تهران را به عهده داشت و به مدت پنج سال در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران در مقطع دکتری به تدریس احادیث وحی مشغول بود.
در سال 1314 شمسی در رابطه با مخالفت حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی با کشف حجاب اجباری رضا شاه، میرزا خلیل که رونوشت نسخه‌برداری شده تلگرام استادش به رضا شاه را نزد خود داشت در اراک توقیف و شبانه به تهران منتقل و مستقیماً تحویل بازداشتگاه شهربانی تهران شد، پس از 31 روز بازداشت انفرادی، با سپردن تعهد و التزام کتبی مبنی بر «عدم خروج از حوزه قضائی تهران (حتی حضرت عبدالعظیم و شمیران)» آزاد شد.
آیت‌الله کمرهای در کنار آیت‌الله کاشانی هنگام مصاحبه با خبرنگار «اخبار الیوم»
در سال 1324 شمسی، اشرف الملوک فخرالدوله (دختر مظفرالدین شاه قاجار) از وی دعوت کرد که امام جماعت مسجد فخرالدوله واقع در دروازه شمیران تهران را بپذیرد که مورد قبول او قرار گرفت.
از آنجا که فعالیت شاخص آیت‌الله کمرهای تا پایان عمر تلاش برای اتحاد مسلمانان جهان و به تعبیر خودش «توحید کلمه برای کلمه توحید» بوده است، در ادامه به برخی فعالیت‌های تقریبی وی اشاره می‌شود:
آیت الله حاج میرزا خلیل کمره ای به اتفاق آیت الله سید محمود طالقانی در حال حرکت به سوی پاکستان برای شرکت در کنگره «شعوب المسلمین»
آیت‌الله میرزا خلیل کمرهای همراه با آیت‌الله طالقانی برای شرکت در کنگره «شعوب المسلمین» پاکستان
-در سال 1331 شمسی، میرزا خلیل به همراه سیدمحمود طالقانی، سیدرضا زنجانی و سیدصدرالدین بلاغی در کنفرانس بین‌المللی شعوب المسلمین در کراچی شرکت کرد، در یکی از روزهای کنفرانس، وی به ریاست کنفرانس برگزیده شد و در مورد اتحاد اسلامی بین ملل و دول مسلمان سخنرانی کرد.
آیت‌الله کمرهای همراه با آیت‌الله طالقانی در کنگره «شعوب المسلمین» کراچی
-در سال 1338 شمسی، میرزا خلیل بنا به دعوت موتمر عالم اسلامی که در کشور اردن هاشمی تشکیل شده بود و با تأیید سیدحسین بروجردی به همراه سیدمحمود طالقانی به بیت‌المقدس سفر کرد. در این سفر، اکرم زعیتر یک نسخه از کتاب تألیفی خود «القضیة الفلسطینیة» را به کمرهای اهدا کرد، این کتاب تحت عنوان «سرگذشت فلسطین یا کارنامه سیاه استعمار» منتشر شد.
آیت‌الله کمرهای در کنار آیت‌الله کاشانی
-در سال 1338 شمسی، میرزا خلیل به اتفاق آیت‌الله طالقانی به قاهره سفر کرد و از طرف آیت‌الله العظمی بروجردی از فتوای تاریخی شیخ محمود شلتوت مفتی اعظم و رئیس دانشگاه الازهر مصر دائر بر جواز پیروی از مذهب شیعه جعفری یا شیعه دوازده امامی به عنوان یکی از مذاهب رسمی اسلام تشکر کرد.
آیت‌الله میرزا کمرهای در سفر به مصر و در دیدار با شیخ محمود شلتوت
-در نوروز سال 1356 شمسی، بنا به دعوت شیخ احمد کُفتارو مفتی اعظم کشور سوریه به دمشق عزیمت کرد و در جامع(دانشگاه) ابی النور درباره اتحاد مسلمین جهان سخنرانی کرد.
-در سال 1353 شمسی، نامه‌ای به امضای اسقف اعظم فرانسوا ابومخ دبیر امور غیرمسیحیان واتیکان توسط سفیر واتیکان در تهران و سرپرست کلیساهای کاتولیک ایران، در مسجد فخرالدوله تهران به میرزا خلیل تسلیم شد. در این نامه، 12 سؤال فلسفی از وی استفسار شده بود، متن کامل فارسی پرسش‌ها و پاسخ‌ها به صورت نظم در کتابی تحت عنوان «افق قاب قوسین، سروش قدسی» منتشر شده است.
منبع:فارس
211008
