وی با اشاره به اینکه خداوند در قرآن کریم می فرماید: «بشر خلیفه خداست» گفت: خلیفه به معنی جانشین است. جانشین هر کسی به معنی این است که کاری را انجام دهیم که آن شخص انجام می‌دهد بنابراین جانشین هر کسی قدرت و اختیارات آن شخص را نیز خواهد داشت.
آیت‌الله اراکی افزود: بشر آفریده شده است که کار خدایی انجام دهد و اولین کار خدا هم قائم بالقسط است یعنی عدل را در سراسر جهان هستی برقرار می‌کند و این جهان هستی را با یک میزان عدل اداره می‌کند.
دبیرکل مجمع در ادامه خاطرنشان کرد: خلافت خدا دو گونه است یا به عبارت دیگر سنت جانشین پروری خداوند دو مرحله دارد. مرحله اول، خدا یک تک جانشین یا خلیفه فرد را می‌آفریند که این خلیفه فرد همه کارهایش خدایی است یعنی آنچه انجام می دهد چیزی است که خواسته خداوند است. انبیاء و ائمه اطهار(ع) چنین انسان‌‌هایی بودند که به مقام خلافت الهی رسیدند که خواسته، خشم، محبت و میل آنها کاملا الهی بود.
وی عنوان کرد: مرحله دوم: خلیفه فرد که جانشین خداست مسئولیت دارد که یک جامعه جانشین بسازد جامعه‌ای که همه مردم خواسته ها، عشق، نفرت، خشم و محبت آنها الهی می‌شود و این همان جامعه‌ای است که اسلام به دنبال آن است.
آیت‌الله اراکی با بیان اینکه خداوند متعال در قرآن کریم وعده داده که ایجاد چنین جامعه‌ای حتمی است و این همان خلافت جمعی است، تصریح کرد: اگر گروهی از مردم گرد هم بیایند آن گردهم آیی آنها، تبدیل به جامعه نخواهد شد مگر اینکه در آن جامعه یک وحدت رویه در اراده به وجود بیاید که آن وقت است می‌توانیم بگوییم خلافت جمعی شکل گرفته است.
وی یادآور شد: جامعه واحد جامعه‌ای است که میلش یکسان است و نفرت، خواسته و عشق همسان دارند. از این رو آنچه جمع پراکنده انسان‌‌ها را یکی و تبدیل به جامعه واحد می‌کند این است که خشنودی و ناخشنودی آنها یکی شود.
دبیرکل مجمع اظهار داشت: اگر فردی در جامعه واحد رفتار ناروایی انجام دهد جامعه در برابر آن موضع گیری می‌کند اما اگر آن جامعه در برابر آن رفتار ناروا تسلیم شد آن جامعه و آن هویت جمعی قطعا آسیب می بیند همچنین در جامعه واحد اگر یک نفر رفتار ناروایی انجام دهد و با اعتراض مواجه نشود کل آن جامعه در برابر آن رفتار ناروا مسئول است.
وی گفت: همان چیزی که جامعه‌ای را خشنود می‌کند آن چیزی باشد که خدا را خشنود می‌کند و آنچه خدا را ناخشنود می‌کند همان باشد که خدا را ناخشنود می‌کند این جامعه همان جامعه‌ای است که به تدریج به جامعه خلافت الهی نائل می گردد.
دبیرکل مجمع ابراز داشت: اگر جامعه‌ای به مرحله ای رسید که خواسته و میلش الهی شد و آنچه خدا خواست عمل کرد و آنچه خدا نخواست را رها کرد جهان در اختیار و در فرمان این جامعه قرار می گیرد و زمین و آسمان برایش شکوفا می‌شود. بنابراین انبیا الهی و امامان آمدند تا چنین جامعه‌ای را بپرورانند.
آیت‌الله اراکی در پایان ضمن تسلیت شهادت امام باقر(ع)، اظهار داشت: امام باقر(ع) حق بزرگی بر گردن ما دارد و این معارفی که اکنون در اختیار ما قرار دارد را مدیون امام باقر(ع) و امام صادق(ع) هستیم.
