حج از واجبات الهي است كه در تزكيه نفس و تعالي روح انسان تاثيري بي بديل دارد. استطاعت مالي و بدني از ملزومات وجوب اين فريضه است و تبعاً حفظ سلامتي جزو شروط كافي بهره مندي از فيوضات اين عبادت به شمار مي آيد .از آن جايي كه نحوه تغذيه انسان ها يكي از اركان اساسي تندرستي است لذا اهميت آن در دوران حج بيشتر مشخص مي شود.
عقیق:تغذيه ايام حج
سفر به سرزمين وحي براي به جا آوردن فريضه حج تمتع سفري نسبتاً طولاني است كه قريب به يك ماه به درازا مي كشد لذا عدم رعايت اصول بهداشتي دراين دوره مي تواند به شدت سلامتي زائران را تحت تاثير قرار دهد.
دكتر محمد هاشمي، دبير انجمن علمي پيشگيري و درمان چاقي ايران در مقاله اي تحت عنوان «تغذيه ايام حج» به نكاتي تغذيه اي براي زائران مي پردازد كه بدين شرح است:
**تنوع و تعادل گروه هاي تغذيه اي يك اصل غير قابل تغيير
اولين نكته در اين مورد اين است كه نيازهاي بدني افراد در اين دوران مانند ساير ايام زندگي پابرجاست بنابراين حفظ تنوع و تعادل گروه هاي غذايي به عنوان اصلي غيرقابل تغيير، مي بايست در اين دوره نيز رعايت شود. غفلت از اين امر و حذف ناخواسته برخي از اقلام غذايي به ويژه لبنيات، ميوه جات و سبزيجات، نه تنها باعث افت سطح ايمني در زمان حج و افزايش احتمال ابتلا به بيماري هاي واگيردار مي شود كه مي تواند آثاري سوء را حتي پس از پايان حج براي افراد در پي داشته باشد. لذا توصيه اكيد مي شود همانند روزهاي ديگر سال، تنوع و تعادل را در اين ايام نيز مراعات كنيم.
فضاي پرازدحام و حضور قوميت هاي مختلف از اقصي نقاط دنيا زمينه را به شدت براي انتقال و شيوع بيماري هاي واگيردار و عفوني مساعد مي كند. براي پيشگيري از ابتلا به اين دسته از بيماري ها علاوه بر رعايت بهداشت فردي مي بايد به بهداشت مواد خوراكي نيز اهميت داد و از مصرف خوراكي هاي نامطمئن و غير بهداشتي اكيداً خودداري كرد.
خوشبختانه تغذيه زائران ايراني طي سال هاي اخير به صورت متمركز توسط سازمان حج و زيارت تامين مي شود كه از مواد خوراكي داراي استانداردهاي ملي تهيه و اصول بهداشتي در پردازش آن ها رعايت شده است ولي مصرف غذاهاي مانده و يا آلودگي برخي از خوردني ها در حين نقل و انتقال، همچنين خريد زائران از ساير مراكز جزو مواردي است كه نيازمند دقت بيشتري است.
هر چند غذاي اصلي زائران در كاروان ها و محل هاي اقامت آنان به شكل متمركز و نحوه كاملاً بهداشتي تهيه مي شود اما به شكل ذاتي پخت غذا در حجم بالا به پر چرب بودن آن مي انجامد؛ لذا توصيه مي شود، افراد براي رعايت كالري دريافتي از پرخوري پرهيز كنند.
گر چه به واسطه واجبات عبادي اين ايام، افراد، بعضاً فعاليت بدني بيشتري از ساير ايام سال انجام مي دهند و به كالري بيشتري نيز نياز دارند؛ اما اين نياز بيشتر به اندازه اي نيست كه فرد، ملزم به پرخوري باشد ؛ بنابراين دريافت كالري بيش از نياز در همه زمان ها عواقب ناخوشايند خود را خواهد داشت.
**آب به ميزان كافي بنوشيد
يكي ديگر از نكات مهم، مصرف آب است. ميزان و نوع آب مصرفي دو جنبه اساسي است كه بايد مد نظر زائران باشد. گرماي هواي حجاز و فعاليت و تحرك بيشتر از معمول ايجاب مي كند تا افراد مقدار بيشتري آب مصرف كنند تا دچار عوارضي نظير كم آبي، يبوست و گرمازدگي نشوند. نوشيدن روزانه يك و نيم تا دو ليتر آب امريست كه مي تواند تاثير قابل ملاحظه اي در اين پيشگيري داشته باشد؛ ضمن اينكه اكيداً توصيه مي شود حتماً از آب هاي بسته بندي شده كه داراي شرايط بهداشتي باشند، استفاده شود و گرنه تضميني براي عدم ابتلا به بيماري هاي عفوني روده اي و انواع اسهال هاي مهلك وجود ندارد.
** نوشابه ها و تنقلات كمتر مصرف شود
از جنبه هاي قابل توجه مصرف خوراكي هاي غيرمعمول طي دوران حج است كه مي تواند زيان بخش باشد و يكي از آن ها نيز نوشابه هاي گازدار است. گرماي هوا و تمايل به نوشيدن مايعات خنك از يك سو و دسترسي آسان به نوشابه ها از سوي ديگر موجب مي شود تا افراد اينگونه نوشيدني ها را بيشتر از ساير مواقع مصرف كنند. استفاده از اين نوشابه ها نه تنها زيان هاي هميشگي خود ، همچون افزايش قندخون، چاقي، پوكي استخوان، مشكلات گوارشي را همراه دارد كه در اين ايام خاص به سبب تشديد تشنگي متعاقب مصرف آن ها مي تواند به نوشيدن بيشتر آن ها و نهايتاً افزايش ضرر ناشي از مصرف آن ها بيانجامد لذا زائران را به شدت نسبت به مصرف بي رويه اين گونه نوشيدني ها هشدار مي دهيم.
آجيل، شكلات، گز و امثال اين ها خوراكي هاي ديگري است كه به وفور همراه زائران است و اغلب ما نيز براي ابراز محبت به عزيزانمان به عنوان سرراهي از اين مواد به آنان هديه مي دهيم. تصور اينكه انجام اعمال حج نيازمند انرژي بيشتري است از انگيزه هايي است كه باعث مي شود تا افراد، اين مواد را بيشتر از ساير ايام، مصرف كنند؛ اما غافل از آن كه اضافه وزن و انباشتگي چربي حاصل از خوردن غيرمتعارف آن ها عوارضي است كه پس از بازگشت از حج گريبانگير اين افراد مي شود؛ لذا جهت حفظ سلامتي و نيز رعايت فلسفه عبادت كه همان تزكيه نفس است، توصيه مي شود زائران در مصرف اين مواد دقت بيشتري اعمال كنند.
**باوري غلط كه افراد را دچار دردسر مي كند
نكته قابل ملاحظه ديگر حضور سالمندان مبتلا به برخي بيماري هاي خاص نظير بيماري هاي قلبي عروقي، فشار خون و امثال اينهاست كه مي بايد پرهيزهاي غذايي خود را در اين دوره نيز رعايت كنند.
تكيه بر اين باور غلط كه در حين عبادت، خداوند از بندگان خود مراقبت مي كند و نيازي به رعايت پرهيزهاي غذايي نيست، اشتباه بزرگي است كه بسياري از افراد با ارتكاب آن دچار دردسر مي شوند.
بيماران ديابتي توجه خاصي را در اين ايام نياز دارند. گرماي هوا و عدم تعادل آب در كنار فعاليت بدني بيشتر و نيز عدم رعايت خورد و خوراك از جمله عواملي هستند كه كنترل قند خون را به شكلي جدي مختل مي كند و مي تواند عواقب غيرقابل جبران به ويژه براي مصرف كنندگان انسولين، داشته باشد. در مورد اين افراد علاوه بر سفارش به رعايت نكات هميشگي، ويزيت توسط پزشك خانواده قبل از سفر و ارتباط با پزشك كاروان در حين سفر توصيه مي شود.
ايام تشريف كه زائران در چادرها و محيط باز در مناطق منا و عرفات اقامت مي كنند از اهميت ويژه اي برخوردار است. خطر انتقال بيماري هاي عفوني و يا عوارض ناشي از تغذيه نامطلوب در اين ايام بيش از ساير روزها، افراد را تهديد مي كند لذا حساسيت بيشتر به بهداشت فردي، آب و مواد غذايي همچنين استفاده از غذاهاي سرد و سبك توصيه اي است كه به حفظ سلامت و انجام بهتر عبادت در اين مواقف منجر مي شود.
منبع: ايرنا
211008
سفر به سرزمين وحي براي به جا آوردن فريضه حج تمتع سفري نسبتاً طولاني است كه قريب به يك ماه به درازا مي كشد لذا عدم رعايت اصول بهداشتي دراين دوره مي تواند به شدت سلامتي زائران را تحت تاثير قرار دهد.
دكتر محمد هاشمي، دبير انجمن علمي پيشگيري و درمان چاقي ايران در مقاله اي تحت عنوان «تغذيه ايام حج» به نكاتي تغذيه اي براي زائران مي پردازد كه بدين شرح است:
**تنوع و تعادل گروه هاي تغذيه اي يك اصل غير قابل تغيير
اولين نكته در اين مورد اين است كه نيازهاي بدني افراد در اين دوران مانند ساير ايام زندگي پابرجاست بنابراين حفظ تنوع و تعادل گروه هاي غذايي به عنوان اصلي غيرقابل تغيير، مي بايست در اين دوره نيز رعايت شود. غفلت از اين امر و حذف ناخواسته برخي از اقلام غذايي به ويژه لبنيات، ميوه جات و سبزيجات، نه تنها باعث افت سطح ايمني در زمان حج و افزايش احتمال ابتلا به بيماري هاي واگيردار مي شود كه مي تواند آثاري سوء را حتي پس از پايان حج براي افراد در پي داشته باشد. لذا توصيه اكيد مي شود همانند روزهاي ديگر سال، تنوع و تعادل را در اين ايام نيز مراعات كنيم.
فضاي پرازدحام و حضور قوميت هاي مختلف از اقصي نقاط دنيا زمينه را به شدت براي انتقال و شيوع بيماري هاي واگيردار و عفوني مساعد مي كند. براي پيشگيري از ابتلا به اين دسته از بيماري ها علاوه بر رعايت بهداشت فردي مي بايد به بهداشت مواد خوراكي نيز اهميت داد و از مصرف خوراكي هاي نامطمئن و غير بهداشتي اكيداً خودداري كرد.
خوشبختانه تغذيه زائران ايراني طي سال هاي اخير به صورت متمركز توسط سازمان حج و زيارت تامين مي شود كه از مواد خوراكي داراي استانداردهاي ملي تهيه و اصول بهداشتي در پردازش آن ها رعايت شده است ولي مصرف غذاهاي مانده و يا آلودگي برخي از خوردني ها در حين نقل و انتقال، همچنين خريد زائران از ساير مراكز جزو مواردي است كه نيازمند دقت بيشتري است.
هر چند غذاي اصلي زائران در كاروان ها و محل هاي اقامت آنان به شكل متمركز و نحوه كاملاً بهداشتي تهيه مي شود اما به شكل ذاتي پخت غذا در حجم بالا به پر چرب بودن آن مي انجامد؛ لذا توصيه مي شود، افراد براي رعايت كالري دريافتي از پرخوري پرهيز كنند.
گر چه به واسطه واجبات عبادي اين ايام، افراد، بعضاً فعاليت بدني بيشتري از ساير ايام سال انجام مي دهند و به كالري بيشتري نيز نياز دارند؛ اما اين نياز بيشتر به اندازه اي نيست كه فرد، ملزم به پرخوري باشد ؛ بنابراين دريافت كالري بيش از نياز در همه زمان ها عواقب ناخوشايند خود را خواهد داشت.
**آب به ميزان كافي بنوشيد
يكي ديگر از نكات مهم، مصرف آب است. ميزان و نوع آب مصرفي دو جنبه اساسي است كه بايد مد نظر زائران باشد. گرماي هواي حجاز و فعاليت و تحرك بيشتر از معمول ايجاب مي كند تا افراد مقدار بيشتري آب مصرف كنند تا دچار عوارضي نظير كم آبي، يبوست و گرمازدگي نشوند. نوشيدن روزانه يك و نيم تا دو ليتر آب امريست كه مي تواند تاثير قابل ملاحظه اي در اين پيشگيري داشته باشد؛ ضمن اينكه اكيداً توصيه مي شود حتماً از آب هاي بسته بندي شده كه داراي شرايط بهداشتي باشند، استفاده شود و گرنه تضميني براي عدم ابتلا به بيماري هاي عفوني روده اي و انواع اسهال هاي مهلك وجود ندارد.
** نوشابه ها و تنقلات كمتر مصرف شود
از جنبه هاي قابل توجه مصرف خوراكي هاي غيرمعمول طي دوران حج است كه مي تواند زيان بخش باشد و يكي از آن ها نيز نوشابه هاي گازدار است. گرماي هوا و تمايل به نوشيدن مايعات خنك از يك سو و دسترسي آسان به نوشابه ها از سوي ديگر موجب مي شود تا افراد اينگونه نوشيدني ها را بيشتر از ساير مواقع مصرف كنند. استفاده از اين نوشابه ها نه تنها زيان هاي هميشگي خود ، همچون افزايش قندخون، چاقي، پوكي استخوان، مشكلات گوارشي را همراه دارد كه در اين ايام خاص به سبب تشديد تشنگي متعاقب مصرف آن ها مي تواند به نوشيدن بيشتر آن ها و نهايتاً افزايش ضرر ناشي از مصرف آن ها بيانجامد لذا زائران را به شدت نسبت به مصرف بي رويه اين گونه نوشيدني ها هشدار مي دهيم.
آجيل، شكلات، گز و امثال اين ها خوراكي هاي ديگري است كه به وفور همراه زائران است و اغلب ما نيز براي ابراز محبت به عزيزانمان به عنوان سرراهي از اين مواد به آنان هديه مي دهيم. تصور اينكه انجام اعمال حج نيازمند انرژي بيشتري است از انگيزه هايي است كه باعث مي شود تا افراد، اين مواد را بيشتر از ساير ايام، مصرف كنند؛ اما غافل از آن كه اضافه وزن و انباشتگي چربي حاصل از خوردن غيرمتعارف آن ها عوارضي است كه پس از بازگشت از حج گريبانگير اين افراد مي شود؛ لذا جهت حفظ سلامتي و نيز رعايت فلسفه عبادت كه همان تزكيه نفس است، توصيه مي شود زائران در مصرف اين مواد دقت بيشتري اعمال كنند.
**باوري غلط كه افراد را دچار دردسر مي كند
نكته قابل ملاحظه ديگر حضور سالمندان مبتلا به برخي بيماري هاي خاص نظير بيماري هاي قلبي عروقي، فشار خون و امثال اينهاست كه مي بايد پرهيزهاي غذايي خود را در اين دوره نيز رعايت كنند.
تكيه بر اين باور غلط كه در حين عبادت، خداوند از بندگان خود مراقبت مي كند و نيازي به رعايت پرهيزهاي غذايي نيست، اشتباه بزرگي است كه بسياري از افراد با ارتكاب آن دچار دردسر مي شوند.
بيماران ديابتي توجه خاصي را در اين ايام نياز دارند. گرماي هوا و عدم تعادل آب در كنار فعاليت بدني بيشتر و نيز عدم رعايت خورد و خوراك از جمله عواملي هستند كه كنترل قند خون را به شكلي جدي مختل مي كند و مي تواند عواقب غيرقابل جبران به ويژه براي مصرف كنندگان انسولين، داشته باشد. در مورد اين افراد علاوه بر سفارش به رعايت نكات هميشگي، ويزيت توسط پزشك خانواده قبل از سفر و ارتباط با پزشك كاروان در حين سفر توصيه مي شود.
ايام تشريف كه زائران در چادرها و محيط باز در مناطق منا و عرفات اقامت مي كنند از اهميت ويژه اي برخوردار است. خطر انتقال بيماري هاي عفوني و يا عوارض ناشي از تغذيه نامطلوب در اين ايام بيش از ساير روزها، افراد را تهديد مي كند لذا حساسيت بيشتر به بهداشت فردي، آب و مواد غذايي همچنين استفاده از غذاهاي سرد و سبك توصيه اي است كه به حفظ سلامت و انجام بهتر عبادت در اين مواقف منجر مي شود.
منبع: ايرنا
211008
