عقیق: حضرت آیت‌الله العظمی جوادی آملی بیان داشت: آن که خالق کل است، رب کل هم باید باشد و چون رب کل است اله کل هم باید باشد، چون معبود همان است که رب است و رب نیز همان است که خالق است و غیر از او هیچ کاری از احدی ساخته نیست؛ نه ولایت از احدی ساخته است و نه شفاعت.
حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، روز گذشته در درس تفسیر خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، به تفسیر سوره مبارکه سجده پرداخت و با اشاره به آیه «أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِیرٍ مِنْ قَبْلِکَ لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ» گفت: امکان ندارد خداوند اندیشمند و یا انسانی را آفریده اما برای آنها راهنما و پیامبری نفرستاه باشد.
وی با استناد به آیات قرآن ابراز کرد: در قرآن به صراحت آمده که خیلی از انبیای الهی را برای شما نگفته‌ایم، چون اگر بگوییم راه تحقیق ندارید؛ ما قصه‌هایی را نقل می‌کنیم که مردم ببینند و درس بگیرند حالا اگر بگوییم آن طرف اقیانوس‌ها عده‌ای بودند که آنها را به هلاکت رساندیم نخستین راه برای تکذیب همین امر است.
استاد برجسته تفسیر قرآن با بیان این‌که مشرکان خدا را به عنوان خالق و رب‌الارباب هم قبول دارند و ارباب متفرقه آنها تحت ربوبیت رب کل هستند، افزود: مشکل اساسی آنها این است که آن ربوبیت جزیی را به ارباب متفرقه سپرده‌اند و می‌گویند این ارباب متفرقه را رب‌الارباب اداره می‌کند.
آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: مشرکان می‌گویند چون ما دسترسی به آن رب‌الارباب نداریم، کارهای ما را ارباب متفرقه انجام می‌دهند و آنها اله و معبود ما هستند.
وی با تأکید بر ابطال نظریه مشرکان، اظهار کرد: آن که خالق کل است، رب کل هم باید باشد و چون رب کل است اله کل هم باید باشد، چون معبود همان است که رب است و رب نیز همان است که خالق است و غیر از او هیچ کاری از احدی ساخته نیست؛ نه ولایت از احدی ساخته است و نه شفاعت.
استاد برجسته تفسیر قرآن با اشاره به آیه «أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا لَکُم مِّن دُونِ اللّهِ مِن وَلِیٍّ وَلاَ نَصِیرٍ» به تبیین فرق‌های شفاعت و ولایت پرداخت و گفت: فرق شفاعت و ولایت شبیه فرق ولایت با نصرت است، در آیه فوق غیر از خدا نه ولی داریم و نه ناصر، یعنی غیر از خدا کسی نیست که ولایت ما را بر عهده گیرد و ما را شفاعت کند اینجا شفیع به معنای نصیر و ناصر گرفته شده اما لازم نیست ما شفیع را به معنای ناصر بگیریم.
آیت‌الله جوادی آملی با استناد به آیه «إِنَّ رَبَّکُمُ اللّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یُغْشِی اللَّیْلَ النَّهَارَ یَطْلُبُهُ حَثِیثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَکَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ» گفت: خداوند در این سوره می فرماید؛ ما این مجموعه را در شش روز آفریدیم، دو دوره آن شش دوره برای آسمان، دو دوره برای زمین و دو دوره دیگر را در این آیه ذکر نکرده است.
وی ادامه داد: قهراً آن دو دوره باقی مانده برای ما بین ارض و سماء است، چون در سوره مبارکه اعراف که فرمود خدا آسمان و زمین را در ستة ایام آفرید فقط چهار دوره مخصوص آسمان و زمین را ذکر و در سوره مبارکه سجده نیز ما بینهما را اضافه کرد.
استاد برجسته تفسیر قرآن با اشاره به آیات 9 و 10 سوره فصلت «قلْ أَئِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذِی خَلَقَ الْأَرْضَ فِی یَوْمَیْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِکَ رَبُّ الْعَالَمِینَ، وَجَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَکَ فِیهَا وَقَدَّرَ فِیهَا أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَةِ أَیَّامٍ سَوَاء لِّلسَّائِلِینَ» گفت: اربعة ایام این سوره هیچ ارتباطی با ستة ایام ندارد، این اربع، ایام در رابطه به فصول چهارگانه است که رزق و روزی مردم با این فصول اداره می شود، یعنی تأمین ارزاق به فصول چهارگانه وابسته است.
آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: آنکه آفرید باید بپروراند و آنکه می‌پروراند باید پرستیده شود؛ قدر و مقام فرمانروایی مقام الهی است و براى بندگان غیر از او سرپرست و شفاعت گرى نیست.
وی با بیان این‌که بشر محتاج است و در اداره امور امور خود نیازمند قدرتی والاتر از خود است، اظهار کرد: موجود محتاج یا هیچ از او ساخته نیست پس نیاز به ولی دارد، یا بخشی از کار را انجام می‌دهد و بخشی را محتاج است و نیاز به شفیع و ناصر دارد؛ انسان خردسال ولی می‌طلبد چون هیچ کاری از او ساخته نیست وقتی نوجوان و جوان شد و بخشی از کارها را توانست انجام دهد نیاز به ناصر دارد و ناصر آن است که مکمل و متمم کارهای انسان باشد.
این استاد برجسته تفسیر قرآن با اشاره به آیه «مالکم من دونه من ولی و لا شفیع» گفت: با توجه به این آیه انسان متوجه می‌شود هیچ کاری از او ساخته نیست و در برخی موارد نیز که بخشی از کارها را انسان انجام می‌دهد ناصر خدا است.
آیت‌الله جوادی آملی با بیان این‌که کشاف و برخی دیگر اصرار دارند که اینجا شفیع را به معنای ناصر در نظر بگیرند، ابراز کرد: اما شفیع می‌تواند معنای خود را داشته باشد، اگر مذنب تنها به محکمه برود محکوم می‌شود، اما اگر با شفیع برود می‌تواند به بخشش امیدواری داشته باشد.
این استاد برجست تفسیر قرآن ادامه داد: شفیع از شفع است یعنی جفت، وتر یعنی تک، عمل اگر به نتیجه نرسد می‌شود وتر و اگر به نتیجه برسد می‌گویند شفیع دارد، اگر کسی ادعا کرد و دلیل در کنار ادعای خود ذکر کرد حرف او مشفوع بالبرهان است یعنی شفیع دارد اما اگر ادعای خالی باشد می‌گویند مشفوع بالبرهان و مورد قبول نیست.
وی بیان داشت: انبیا و اولیا در محکمه الهی با اذن خدا شفاعت می‌کنند اما آخرین شفاعت کننده خداوند ارحم الراحمین است، همان خدایی که در مرحله‌ای ایجاب و در مرحله‌ای قبول می‌کند در مرحله‌ای استشفاء و در مرحله‌ای نیز به شفاعت پاسخ مثبت می‌دهد.
آیت‌الله جوادی آملی در پایان با اشاره به دعای «الهی عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک» بیان داشت: خدا اگر ما را به محکمه عدل خود ببرد که فقط یک قاضی به نام عدل نشسته باشد ما محکوم هستیم، اما اگر ما را به محکمه‌ای ببرد که یکی عدل و دیگری فضل است در آن محکمه امید نجات داریم.
منبع:رسا
211008
