عقیق:محمدرضا فاضل‌هاشمی، مدیر بخش مخطوطات و نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی در گفت‌وگویی درباره اهدای نسخ خطی در سه ماهه نخست سال جاری گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از 80 نسخه خطی به آستان قدس رضوی اهدا شده است که این نسخ مربوط به دوره‌های گوناگون تاریخی هستند و برخی نسخه‌های منحصربه فرد و بی‌نظیر نیز در میان آنها به چشم می‌خورد.

وی افزود: یکی از این نسخ، تفسیر قرآن «مجمع‌البیان» است که از سوی نجم‌السادات سیدالاسلامی اهدا شده است. این تفسیر کتابت قرن 12 بوده و با خط نسخ به زیبایی کتابت شده است. این کتاب نفیس در تاریخ 1342 هجری قمری وقف شده است.

فاضل‌هاشمی با بیان اینکه طی این مدت نسخ خریداری شده از قرآن نداشته‌اند، گفت: بیشتر قرآن‌هایی که در این کتابخانه وجود دارد، اهدایی است و در سال جاری نیز چندین قرآن اهدا شده است. قرآن اهدایی از سوی غفاری یکی از این نمونه‌هاست که در انتهای آن ترجمه یاقوت مستعصمی وجود دارد، همچنین دارای سرلوح و کتیبه است و اواخر اسفندماه به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا شده است.

مشخصات ترجمه یاقوت مستعصمی

وی ادامه داد: این نسخه فوق‌العاده نفیس بوده و در اروپا از سوی همسر اهداکننده، خریداری شده است که بنا به گفته اهدا کننده، این نسخه توسط همسرم خریداری شده بود که قصد داشت آن را برای آستان قدس رضوی اهدا کند و من بار سنگینی بر دوشم احساس می‌کردم؛ از این رو تصمیم گرفتم آن را برای روضه رضویه اهدا کنم.

فاضل هاشمی در ادامه عنوان کرد: نسخه دیگر، قرآنی است که از سوی حجت‌الاسلام شیخ ابراهیم زاکزاکی، رهبر شیعیان نیجریه اهدا شده است که قرآن به خط نسخ هوسایی کتابت شده است که کاتب آن حافظ یحیی آدم صالح از شهر زاریه نیجریه بوده و در سال 448 قمری در ابعاد 25 در 18 سانتی‌متر کتابت شده است. 

وی درباره قرآن‌های اهدایی بیان کرد: از تعداد انبوه نسخه‌های اهدا شده، 20 نسخه قرآن است که دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است و طی این مدت نیز حدود 100 نسخه خطی خریداری شده است.

شرایط نامطلوب نگهداری از نسخ خطی

فاضل‌هاشمی در ادامه به شرایط بد نگهداری نسخ خطی در کشور اشاره و عنوان کرد: در کشورمان گنجینه بزرگی از نسخ خطی به ویژه نسخ خطی قرآن وجود دارد که در بسیاری موارد، این نسخ در شرایط مناسبی نگهداری نمی‌شوند که این امر سبب می‌شود بسیاری از آنها به تدریج از بین بروند.

مدیر بخش مخطوطات و نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی تصریح کرد: هر چند کتابخانه ملی و چندین کتابخانه شخصی دیگر شرایط استانداردی را برای نگهداری این نسخ فراهم کرده‌اند، اما بسیاری از نسخ در اختیار مردم بوده و یا در کتابخانه‌هایی است که شرایط نگهداری از نسخ را ندارند و در حال فرسودگی و از بین رفتن هستند که باید اقدام جدی در این راستا انجام شود.

منبع:ایکنا