عقیق

الف) مقدمه و ضرورت ها

طرح لباس متحدالشکل قاریان ایرانی- که از حدود ۲۰ سال پیش در برخی محافل مطرح بوده است- نقش به سزایی در هویت بخشی قاریان کشورمان خواهد داشت و این امر در سفرهای تبلیغی خارج کشور، اهمیت دو چندان دارد.

به بیان دیگر، همانطور که در سایر صنوف و مشاغل، لباس مخصوص، نوعی اطمینان و اعتماد به نفس در جهت ایفای هر چه بهتر وظیفه ایجاد می کند، در این جا نیز قاری می تواند مهارت ها و توانمندی های خود را هر چه کامل تر به منصه ظهور برساند که البته نیازمند فراهم شدن برخی پیش زمینه ها و پیش نیازهاست و همراهی تمامی ارکان دخیل (نظیر نهادهای مرتبط، جراید، صدا و سیما و...) را می طلبد. ضمنا لازم است فرهنگ سازی در میان قاریان و نیز مردم، به نحو مطلوب صورت پذیرد تا به عنوان تشخص سازی نامطلوب و ابزار کسب و درآمد و نیز جداسازی یافت قاریان از بدنه جامعه، تلقی نشود. در واقع، این امر مطلوب، نوعی استباب در آداب تلاوت کلام الهی است که تزاحم و اجرای نامطلوب آن، می تواند واجبات تلاوت را مخدوش نماید، در حالی که این طرح می بایست تعالی روح و ارتقاء تلاوت و اندیشه قاری را در پی داشته باشد، نه اینکه موجب تنزل مکانت این قشر گردد.

از باب ضرورت هایی که به آن اشاره شد، تهیه طرح لباس قاریان قرآن از ناحیه شورای توسعه فرهنگ قرآنی به شورای عالی قرآن واگذار شد.

ب) پیشینه تاریخی و مذهبی

گرچه در آموزه های دینی، به لباس قاریان تصریحی نشده است، اما در مورد زیباگرایی و نظم و انضباط یک مسلمان و نیز مواردی از جمله لباس نمازگزار (که به نوعی آیات الهی را تلاوت می کند) از حیث طهارت، زیبایی و رنگ تاکید شده است. لذا به نظر می رسد، در مورد پوشش ویژه قرّاء، پیش از این که تحمیل و اجباری در کار باشد، تشویق و تبیین آثار مثبت و نیز فرهنگ سازی، موثر است. به عنوان مثال همان طور که مردم، پوشش خاص را از یک روحانی متوقع هستند و این مساله کاملا در جامعه پذیرفته شده است، در قشر قاریان نیز می بایست این فرهنگ ایجاد شود و با توجه به جایگاه در حال رشد قرّاء (چه کیفی و چه کمی) با یک زمینه سازی مناسب، عملیاتی گردد و این لباس با مهارت های فنی و شخصیتی قاری، یک مجموعه زیبا را به تصویر بکشد.

در مورد قاریان کشورهای دیگر مانند مصر، سوریه، مراکش، عربستان، عراق، هند، اندونزی، مالزی و... لباس ویژه وجود دارد. البته در مواردی، این لباس صرفا مختص به قرّاء نیست و صنوف دیگر نظیر عالمان دینی، مفتی ها، ائمه جماعات و... نیز از آن استفاده می کنند.

البته همانطور که ذکر شد، در تاکیدات دینی و مذهبی، لباس مخصوص نماز، به طور ویژه مورد اشاره قرار گرفته و سفید بودن، تمیز بودن و نیز متفاوت بودن لباس بیرون با لباس نماز مورد توجه قرار گرفته و پوشیدن لباس های مشکی (به جز عمامه و عبا) مکروه شده است.

ج) برخی ملاحظات و ظرافت های مهم در طراحی لباس قاریان

۱.توجه به روانشناسی رنگ؛ و در یک کلام در نظر گرفتن سه عنصر نشاط، وقار و وزانت و سادگی و بی آلایشی در ترکیب و طراحی رنگ ها.

۲.استفاده توأم از نمادهای ایرانی- بومی و اسلامی در طرح لباس.

۳.طراحی مجموعه کاملی از البسه شامل: پیراهن، عبا، قبا، شال، کلاه، شلوار و کفش، با رعایت تناسب بین آنها.

۴.ایجاد امکان انتخاب رنگ و برخی جزئیات طرح لباس برای قاریان (البته در یک چارچوب مشخص)

۵.تعیین حدود و صغور استفاده از این پوشش برای قاریان و حافظان در سطوح و درجات فنی مختلف.

۶.مشخص کردن موقت یا دائمی بودن استفاده از این لباس.

د) تولید نمونه اولیه

با تشکیل جلسات متعدد با حضور کارشناسان قرآنی و طراحان لباس و در نظر گرفتن همه ملاحظاتی که بخشی از آن ذکر گردید، نمونه اولیه لباس قاریان قرآن کریم تولید شد تا در خلال برگزاری یازدهمین نشست تخصصی شورای عالی قرآن و در جمع اساتید، قاریان و حافظان ممتاز سراسر کشور رونمایی گردد و پس از دریافت نقطه نظرات ایشان، طرح نهایی به شورای توسعه فرهنگ قرآنی ارائه گردد تا در خصوص نحوه و شرایط استفاده و ساز و کار تولید انبوه آن تصمیم گیری شود.

منبع:مهر