عقیق:نماز جمعه از جمله نماز هایی است که تأکیدات بسیاری برای اقامه آن صادر شده و اثر گذاری بسزایی نیز در روند و حرکت جامعه دارد. در مورد اهمیت و ضرورت برپایی آن روایات مختلفی رسیده و اقامه آن را گاهی در حد یکی از واجبات جلوه می دهند.

از جمله در خطبه‏ اى كه موافق و مخالف آن را از پيامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل كرده‏ اند آمده است:

«ان اللَّه تعالى فرض عليكم الجمعة فمن تركها فى حياتى او بعد موتى استخفافا بها او جحودا لها فلا جمع اللَّه شمله، و لا بارك له فى امره، الا و لا صلاة له، الا و لا زكاة له، الا و لا حج له، الا و لا صوم له، الا و لا بِرَّ له حتى يتوب»

«خداوند نماز جمعه را بر شما واجب كرده هر كس آن را در حيات من يا بعد از وفات من از روى استخفاف يا انكار ترك كند خداوند او را پريشان مى ‏كند، و به كار او بركت نمى‏ دهد، بدانيد نماز او قبول نمى ‏شود، بدانيد زكات او قبول نمى ‏شود، بدانيد حج او قبول نمى ‏شود، بدانيد اعمال نيك او قبول نخواهد شد تا از اين كار توبه كند» (1)

در حديث ديگرى از امام باقر (علیه السلام) مى‏ خوانيم:

«صلاة الجمعة فريضة، و الاجتماع اليها فريضة مع الامام، فان ترك رجل من غير علة ثلاث جمع فقد ترك ثلاث فرائض، و لا يدع ثلاث فرائض من غير علة الا منافق»

«نماز جمعه فريضه است و اجتماع براى آن با امام (معصوم) فريضه است، هر گاه مردى بدون عذر سه جمعه را ترك گويد فريضه را ترك گفته و كسی سه فريضه را بدون علت ترك نمى‏گويد، مگر منافق (2).

و در حديث ديگرى از رسول خدا مى‏ خوانيم:

من اتى الجمعة ايماناً و احتساباً استانف العمل:

«كسى كه از روى ايمان و براى خدا در نماز جمعه شركت كند گناهان او بخشوده خواهد شد و برنامه عملش را از نو آغاز مى‏ كند» (3).

كسى خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آمد، عرض كرد يا رسول اللَّه! من بارها آماده حج شده ‏ام اما توفيق نصيبم نشده فرمود:

«عليك بالجمعة فانّها حج المساكين»

«بر تو باد به نماز جمعه كه حج مستمندان است» (اشاره به اينكه بسيارى از بركات كنگره عظيم اسلامى حج در اجتماع نماز جمعه وجود دارد) (4).

قابل توجه اينكه در بعضى از روايات اسلامى در مورد نمازهاى روزانه آمده است:

«اذا اقيمت الصلاة فلا تاتوها و انتم تسعون و أتوها و انتم تمشون و عليكم السكينة»

«هنگامى كه نماز (نمازهاى يوميه) برپا شود براى شركت در نماز ندويد، و با آرامش گام برداريد» (5) ولى آيه 9 سوره جمعه در مورد نماز جمعه مى‏ گويد: فاسعوا (بشتابيد) و اين دليل بر اهميت فوق العاده نماز جمعه است.

البته بايد توجه داشت كه مذمت هاى شديدى كه در مورد ترك نماز جمعه آمده است و تاركان جمعه در رديف منافقان شمرده شده‏ اند در صورتى است كه نماز جمعه واجب عينى باشد يعنى در زمان حضور امام معصوم و مبسوط اليد و اما در زمان غيبت بنا بر اينكه واجب مخير باشد (تخيير ميان نماز جمعه و نماز ظهر) و از روى استخفاف و انكار انجام نگيرد مشمول اين مذمت ها نخواهد شد، هر چند عظمت نماز جمعه و اهميت فوق العاده آن در اين حال نيز محفوظ است.

پی نوشت ها:

(1) وسائل الشيعه جلد 5 صفحه 7 باب وجوب صلاة الجمعة حديث 28

(2) وسائل الشيعه جلد 5 صفحه 4 حديث 8

(3) همان مدرك حديث 10

(4) همان مدرك صفحه 5 حديث 17

(5) روح المعانى، جلد 28 صفحه 90

 منبع:جام

211008