عقیق:قرآن در آیات مختلف نیکی و رسیدگی به امور مادی و معنوی ایتام را به دنبال احسان به والدین و نزدیکان قرار داده است و این احسان و نیکی را به عنوان یکی از زمینه های سازندگی اخلاق و مبارزه با بخل و غرور و مفاسد اخلاقی معرفی می کند نظیر آیه 36 سوره مبارکه نساء که می فرماید:
"وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِکُواْ بِهِ شَیْئًا وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَبِذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَالْجَارِ ذِی الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِیلِ وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا"؛ و خدا را بپرستید و چیزى را با او شریک مگردانید و به پدر و مادر احسان کنید و در باره خویشاوندان و یتیمان و مستمندان و همسایه خویش و همسایه بیگانه و همنشین و در راه‏مانده و بردگان خود [نیکى کنید] که خدا کسى را که متکبر و فخرفروش است، دوست نمى‏دارد.
باید توجه داشت که یتیمان بیشتر از دیگر مددجویان مورد توجه خدای سبحان اند و قرآن با تعبیرهای گوناگون درباره آنان فرمود: پس تو نیز یتیم را خوار و مغلوب نکن (ضحی، 9) یا به مال یتیم جز به بهترین وجهی که سودآورتر است- نزدیک نشوید. (انعام، 52)
علاوه بر آیات قرآن، روایات معصومین (ع) و سیره آن بزرگواران نیز بر محبت به یتیمان توجه دارد، آنچنان که رسول خدا (ص) فرمودند: خدا بر نیکی به یتیمان به سبب جدایی آنان از پدرانشان ترغیب فرمود، پس هر کس از آنان حفاظت کند خدا از وی حفاظت می کند. (الکافی، ج 7، ص 51)
همچنین، ایشان فرمودند: برترین خانه های شما خانه ای است که در آن به یتیمی نیکی می شود و بدترین خانه های شما خانه ای است که در آن بر یتیم بدی می شود. (مستدرک الوسائل، ج 2، ص 474)
امیرالمومنین (ع) نیز می فرمایند: یتیم را همانند کودک خود به ادب وا دار. (وسائل الشیعه، ج 21، ص 479)
امام باقر (ع) فرمودند: چهار چیز در هر کس باشد خدا برای او خانه ای در بهشت بنا می کند: کسی که به یتیمی پناه دهد، به ضعیفی رحم کند با پدر و مادرش مهربان باشد و با برده خود مدارا کند... (ثواب الاعمال، ص 133)
عیسی بن مریم (ع) از قبرستانی می گذشت که صاحب قبری را عذاب می کردند. پس از یک سال بار دیگر از آنجا گذشت و متوجه شد که صاحب آن قبر عذاب نمی شود. علت را از خدای متعال سوال کرد؟ وحی شدکه این مرد گنهکار بود و به خاطر گناهانی که انجام داده بود عذاب می شد اما فرزند صالحی داشت که وقتی به سن رشد رسید جاده و راهی را اصلاح کرد و یتیمی را منزل داد. به این جهت او را آمرزیدم و به خاطر کار فرزندش عذاب را از او برداشتم.( الکافی ،ج 6، ص 3)
رسول خدا (ص) فرمودند: هر کس دست خود را از روی مهربانی بر سر یتیمی بکشد خداوند در برابر هر تار مویی که دستش بر آن بگذرد برایش نیکی می نویسد و اگر او را گریان یافتی با لطف و مدارا، آرامش کن. (بحارالانوار، ج 79، ص 80)
امام صادق (ع) فرمودند: هر کسی که بخواهد مشمول رحمت خداوند گردد و وارد بهشت شود باید نسبت به یتیمان دلسوز و مهربان باشد. (وسائل‏الشیعه، ج 12، ص 156)

منبع:قدس

211008