عقیق: جنگ احد،جنگي كه در سال سوم هجرت بين كفار و مشركان مكه و مسلمانان درگرفت و پيشاني رسول خدا (ص) در اين نبرد شكست و حمزه عموي وفادار و حامي بزرگ آن حضرت به شهادت رسيد. 

حضرت حمزه دو سال پيش از ولادت رسول خدا (ص) ديده ‏به جهان گشود. در ميان جوانان قريش در دلاوري و بزرگواري برجسته و در آزاد انديشي، آزادمنشي و ستم ‏ستيزي سرآمد بود. سلحشوري و توان رزمي وي هم زمان با آغاز دوره جواني نمودار شد.

آن آزادمرد، حتي پيش از پذيرش اسلام، از رسول خدا (ص) در برابر آزارهاي مشركان ‏حمايت مي‏كرد، گرويدن وي به اسلام موجب سربلندي پيروان اسلام شد. زيرا پس از آن ‏مسلمانان از انزوا بيرون آمدند و قريش با درك پشتيباني توانا و استوار حضرت حمزه (ع) از پيامبر اكرم (ص)، آزارهاي خود را كاهش دادند و رفتارشان با رسول خدا و مسلمانان ‏ملايم‌تر شد.

حضرت حمزه همراه ديگر مسلمانان به مدينه هجرت كرد و خدمات ارزنده‏اي بويژه در امور نظامي ارايه داد.

پيامبر (ص) به مسائل دفاعي حكومت نوبنياد خود اهتمام خاصي داشتند. ايشان ‏با تشكيل گروه‌هاي رزمي درصدد برآمدند امنيت مدينه را تامين كرده، مسلمانان را براي رويارويي با دشمنان آماده سازند.

بر اين اساس هفت ماه پس از هجرت، نخستين‏ گروه گشتي رزمي را به فرماندهي حضرت حمزه اعزام كردند و گرچه اين ‏رويارويي بدون درگيري پايان يافت ولي نشانه ‏اي از اقتدار سپاه اندك اسلام در برابر كاروان بزرگ مشركان بود.

رسول خدا (ص) در ربيع الاول سال دوم هجرت غزوه «ابواء» را تدارك ديد و در ماه جمادي الاول نيز غزوه «ذات العشيره» را به قصد تعقيب كاروان قريش سازماندهي كرد كه پرچمدار سپاه اسلام در اين دو غزوه، حضرت حمزه بود.

عموي رسول خدا (ص) در جنگ بدر حضوري درخشنده داشت. اين نبرد با امدادهاي الهي و دلاوري ‏هاي بي ‏مانند اميرمومنان علي (ع) و سلحشوري حمزه، با پيروزي قاطع سپاه اسلام‏ به پايان رسيد. در اين پيكار چند نفر از سران كفر به دست تواناي حضرت حمزه به هلاكت ‏رسيده يا به اسارت درآمدند.

حمزه در غزوه «بني قين قاع» پرچمدار سپاه اسلام بود و يهوديان بني ‏قينقاع نخستين گروه يهود بودند كه با اسلام اعلام جنگ نمودند كه سپاه اسلام قلعه آنها را محاصره كرد و رسول خدا (ص) آنان را از مدينه تبعيد و اموال شان را مصادره كرد.

يك سال پس از جنگ بدر، غزوه احد با هدف مقابله با مشركاني كه براي انتقام‏گيري‏ از مسلمانان و جبران شكست ‏بدر به سمت مدينه آمده بودند آغاز شد.

حمزه و برخي ديگر از مسلمانان سلحشور، معتقد به جنگ برون ‏شهري بودند، حمزه به‏ رسول خدا عرض كرد: سوگند به آن كه قرآن را بر تو فرستاد امروز دست ‏به غذا نخواهم برد، مگر آن كه بيرون مدينه با شمشير خود بر دشمن بتازم!

حضرت حمزه از معدود قهرماناني ‏بود كه در جنگ، نشان برخود مي‌‏نهاد و بدين وسيله خود را به دوست و دشمن معرفي مي‏كرد. او نمونه ‏اي از شجاعت و دليري در ميدان نبرد بود، خود را به اعماق صفوف ‏دشمن مي‏رساند و با دشمن درگير مي‏شد، از قدرت بازوي برجسته ‏اي بهره‏ مند بود. در احد با دو شمشير پيش رسول خدا مي‌‏جنگيد و مي‏گفت: من شير خدا هستم!

در جنگ احد، به هنگام تهاجم دشمن، حضرت حمزه، وفادار و ثابت ‏قدم از رسول خدا (ص) دفاع مي‌كرد و توانست ۳۰ تن از مشركان جنگجو را به هلاكت ‏برساند ولي كينه ديرينه هند همسر ابوسفيان كه پدر و برادر خود را در جنگ بدر به دست حمزه بن عبدالمطلب از دست داده بود، او را واداشت كه غلام حبشي خود به نام وحشي را در صورت به شهادت رساندن حمزه، وعده آزادي و رهايي از بردگي دهد.

اين گونه بود كه در گرماگرم جنگ حضرت حمزه با زوبين غلام كه در كمين آن سردار دلاور بود، مورد نشان قرار گرفت و آن بزرگوار پس از عمري جهاد در راه خدا و ياري پيامبر اعظم به شهادت رسيد.

هند همسر ابوسفيان پس از شهادت حمزه بر سر پيكر وي حاضر شد و سينه‏اش را شكافت و جگرش را بيرون آورده و جويد و همچنين گوش و بيني و دست و پاي مباركش را قطعه قطعه كرد.

آن حضرت پس از شنيدن خبر شهادت حمزه به شدت اندوهگين شد و لذا چون پيكر او را ديد، با صداي بلند گريست. اندوه رسول خدا (ص)، اندوه بر مصيبتي بود كه از فقدان يك مجاهد مخلص و مدافع شجاع بر اسلام وارد شده بود؛ زيرا رسول خدا نه در اثر عواطف شخصي و به انگيزه علاقه قومي بر كسي محزون مي‌گريد و نه كسي را با اين انگيزه‌ها به گريه تشويق مي‌نمود بلكه علاقه و دوستي او و دوري و انزجارش براي خدا بود.

پيامبر اكرم (ص) پس از شهادت حضرت حمزه لباس خود را از تن بيرون آورد و بر روي جنازه قطعه قطعه شده او انداخت و هنگامي كه صفيه خواهر حمزه و عمه رسول خدا (ص) به احد آمد تا بدن برادر شهيدش را ببيند، پيامبر اكرم (ص) به فرزند صفيه گفت كه مادرش را از اين كار منصرف كند.

زماني كه رسول خدا (ص) عزاداري و گريه و زاري زنان مدينه را براي شهدا احد ديد، با چشمان اشكبار فرمود: براي عموي شهيدم گريه كننده‏اي نيست.

زنان مدينه از آن پس براي حضرت حمزه به قدري عزاداري كردند كه رسول خدا (ص) در حق آنان فرمود: به خانه‏هايتان برگرديد، خداوند پاداش اين عزاداري شما را با رحم و الطاف خود جبران كند، انصافا حق ياري را ادا كرديد.

حمزه سيدالشهدا در دامنه­ي كوه احد و در كنار شهداي ديگر به خاك سپرده شد اما افسوس كه با سلطه­ وهابيت در حجاز نه تنها خانه و حرم شريف حضرت حمزه، بلكه حرم­هاي ديگر شخصيت­هاي بزرگ اسلام نيز منهدم شد. 

حضرت فاطمه زهرا (س) هرهفته به زيارت قبر حضرت حمزه در منطقه احد رفته و براي او اشك مي‏ريخت.

مسلمانان جهان هنگامي كه براي انجام حج تمتع و يا عمره رهسپار مكه مكرمه مي‌شوند، ضمن زيارت حرم رسول خدا (ص) در مدينه منوره به اين سفارش حضرت عمل كرده و به منطقه احد رفته و مزار حمزه بن عبدالمطلب و شهداي جنگ احد را زيارت مي‌كنند.

منبع:ايرنا

211008