عقیق:روح انساني را خلق نمود و جسم را مركبي براي او قرار داد تا خود را به تكامل و مقصد برساند، اين مركب (جسم و بدن) وابسته به عالم ماده است، ولي راكب (روح) به دنبال اهدافي والا و برتر است كه هر چه موانع جسماني بر سر راهش بيشتر باشد، در رسيدن به هدف عاجزتر است و گناهان و معاصي از برترين موانع تكامل، به شمار مي روند، چنانچه در فرازي از دعاي كميل آمده: «و قعدت بي اغلالي», گناهان و معاصي، مرا زمين گير كرده اند.

2ـ لقمه حرام جزئي از بدن و وجود انسان مي شود و گوشت و پوست و استخوان از آن رشد و نمو مي كند. حضرت علي «عليه السلام» مي فرمايد: «الحرام سحت»⁽¹⁾, مال حرام خبيث و ناپاك است، و لذا كساني كه از خوردن مال حرام ابا و پروايي ندارند، سراسر وجودشان را خباثت و ناپاكي ها فرا مي گيرد.

اثرات لقمه حرام بر روح و جان، دو گونه است، يكي اثراتي كه به كل گناهان تعلق دارد كه همان مخالفت با دستورات خداوند و تجاوز به حريم محرمات الهي است. دوم اثراتي كه مخصوص لقمه حرام است و آن ضايع كردن حق الناس است. در روايات اثرات و مضراتي براي مال و لقمه حرام ذكر شده كه به بعضي از آن ها اشاره مي كنيم:

الف: اثرات عمومي

1ـ از بين رفتن لذت و حلاوت عبادت و ايمان: رسول گرامي اسلام «صلي الله عليه و آله» مي فرمايد: «حرام علي قلوبكم ان تعرف حلاوة الايمان حتي تزهد في الدنيا»⁽²⁾, ممكن نيست كه قلوب شما شيريني و حلاوت ايمان و عبوديت را درك كند مگر اينكه از گناهان بپرهيزيد و زهد و تقوي پيشه كنيد.

2ـ زنگار زدن و تاريك شدن قلب: از امام صادق «عليه السلام» نقل شده: «ان القلوب لترين كما يرين السيف»⁽³⁾, همانا قلوب انسانها زنگار مي گيرد، همانطور كه شمشير چنين مي شود، و گناهان عامل مهمي در پيدايش اين آفت، در قلوب انسانهاست. 

3ـ از بين رفتن حجب و حيا و كم رنگ شدن قبح گناهان: در فرازي از دعاي كميل مي خوانيم: «اللهم اغفر لي الذنوب التي تهتك العصم», خداوند بر من ببخشاي گناهاني را كه پرده هاي حجب و حيا را مي درند.

4ـ سلب توفيق در انجام مستحبات: امام صادق «عليه السلام» مي فرمايد: «ان الرجل يذنب الذنب فيحرم صلاة الليل»⁽⁴⁾, گاهي اوقات، گناهي انجام مي دهد كه باعث محروم شدن از اقامه نماز شب مي شود.

ب: اثرات مخصوص لقمه حرام

1ـ عدم قبولي نماز تا چهل روز: در حديثي از پيامبر «صلي الله عليه و آله» نقل شده: «من اكل لقمة حرام لم تقبل له صلوة اربعين ليلة»⁽⁵⁾, كسي كه لقمه حرامي مي خورد تا چهل روز نماز او در درگاه حق تعالي پذيرفته نمي شود. 

2ـ مستجاب نشدن دعا: در حديثي قدسي خداوند مي فرمايد: «فمنك الدعاء و علي الاجابة فلا تحجب عني دعوة اِلاّ دعوة آكل الحرام»⁽⁶⁾, از شما دعا كردن و از من اجابت آن، پس هيچ كس از اجابت من محروم نمي شود، مگر شخص حرام خوار. 

3ـ قساوت قلب و عدم پذيرش حق: در جريان واقعه عاشورا امام حسين «عليه السلام» خطاب به لشكر يزيد چنين فرمود: «فقد ملئت بطونكم من الحرام و طبع علي قلوبكم»⁽⁷⁾, شكم هايتان از حرام پر شده و قلب هايتان از پذيرش حق گريزان شده است.

4ـ دوري از خدا: امير بيان علي «عليه السلام» مي فرمايد: «من أدخل بطنه النار فأبعده الله»⁽⁸⁾, كسي كه در درون آتش (مال حرام) بريزد، خداوند او را از خود دور مي كند.

در پايان ذكر اين نكته ضروري است كه اثرات ذكر شده براي خورنده و مال حرام، ممكن است به گناهان ديگري چون دزدي و غيبت و... هم بيانجامد. در هر حال خوردن مال حرام از گناهان كبيره اي است كه هم به حق الله تصرف و تجاوز شده و هم به حق الناس و چون به حق ديگر ظلم و تعدي شده تا صاحبان مال، رضايتشان جلب نشود هرگز خداوند اين چنين انسانهايي را نمي بخشد، اگر چه به ظاهر توبه و استغفار كنند.

پي نوشت ها:

1. آمدي، عبد الواحد، غرر الحكم، مكتب الاعلام الاسلامي، ح8102.
2. مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، دار احياء التراث العربي، ج73، ص 49.
3. عروسي حويزي، عبد علي جمعه، نور الثقلين، اسماعيليان، ج5، ص 513، ذيل آيه 14 مطففين.
4. مجلسي، بحار الانوار، ج70، ص330.
5. همان، ج63، ص 313.
6. ابن فهد حلي، عدة الداعي، مؤسسه معارف اسلامي، چاپ اول، 1420 هـ، ص171.
7. مجلسي، بحار الانوار، همان، ج45،ص8.
8. مجلسي، بحار الانوار، ج40، ص340.
9. مجلسي، بحار الانوار، ج100، ص 16.

منبع:جام

211008