عقیق:کتاب «اصول فقه نوین» دربردارنده بخش دوم از قواعد خاصه دلالت دلیل وضعی لفظی (قواعد خاصه دلالت لفظی) است که پیش‌تر در جلد اول این کتاب سخن از قواعد عامه دلالت لفظی به میان آمده است.

این کتاب در بخشی «قواعد و قوانین دلالت و فهم» را بر دو دسته‌ «قواعد عام دلالت» و «قواعد خاصه دلالت» تقسیم کرده؛ و مراد از «قواعد عام دلالت» را این گونه بیان می‌کند: قواعد و قوانینى است که به لفظ معینى بستگى ندارند، و به دو دسته قواعد دلالت ناشى از وضع و قواعد دلالت ناشى از استعمال تقسیم می‌شود و نیز «قواعد خاصه دلالت» قواعد و قوانینى است که به لفظ خاصى بستگى دارند، نظیر دلالت صیغه امر یا صیغه نهى یا ادات عموم و امثال آنها.

همچنین، در این کتاب «قواعد خاصه دلالت»، در دو مرحله بحث می‌شود. اول دلالت در مرحله مدلول تصورى: این دسته از دلالت‌ها، در مفردات، افزون بر تبادر، با به‌کارگیرى شیوه استقراء یا برهان عقلى به‌دست مى‌آید، و در مرکبات، علاوه بر تبادر و استقراء و برهان، با به‌کارگیرى شیوه تحلیل قابل دسترسی است، و در این مرحله میان مباحث اصولى و فلسفه تحلیلى، مباحث مشترکى قابل طرح است. مرحله دوم؛ دلالت در مرحله مدلول تصدیقى: این دسته نیز با استفاده از برهان عقلى، یا اصول عقلایى به دست آمده از طریق وجدان یا استقراء، قابل اثبات است.

 کتاب «اصول فقه نوین» بعد از بررسی «قواعد خاصه دلالت» به تبیین «قواعد دلالت خاصه لفظى» در دو بخش مواد و هیئات می‌پردازد.

کتاب «اصول فقه نوین» مجلد دوم اثر آیت‌الله محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی توسط انتشارات مجمع الفکر الإسلامی چاپ شده است.

منبع:وبگاه اجتهاد

211008