عقیق:عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی(ره) که نشست علمی "فقه و سبک زندگی"در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد با اشاره به جایگاه فقه در اسلام، گفت: سبک زندگی اسلامی برگرفته از مباحث فقهی است؛ به طوری که باید  گفت اسلام مهمترین منبع استنباط سبک‎های زندگی است.

وی افزود:  ما تنها حکومتی هستیم که اسلام ناب را در رأس امور قرار دادیم و مدعی شدیم که می‎خواهیم سبک زندگی خود را از دین اسلام بگیریم؛ این ادعا به خاطر ظرفیت‎های بالای آموزه‎های دینی، اخلاقی، فقهی و تجربه تاریخی است؛ البته در این راستا باید نظام هایی را تعریف کنیم تا به این حقیقت برسیم.

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ادامه داد: سازمان هایی که ناظر به حقیقت و هویت نقش آفرینی فقه در زندگی هستند، باید منطبق با اسلام کار کنند و یا حداقل تعارضی با آن نداشته باشند.

وی افزود: سبک زندگی اسلامی با این دید و سبک دینی تفاوت فاحشی با زندگی به سبک غربی دارد و اگر ما بیشتر به سمت اسلام برویم این فاصله بیشتر هم خواهد شد؛ این در حالی است که سبک زندگی اسلامی در قالب فقه انعکاس یافته است.

شرف الدین با ذکر این مطلب که فقه، با هنجاری عقلانی همسویی کامل دارد، بیان کرد: همسویی فقه با نظام تکوین و عرف و برخورداری از قوه محرکه اجتهاد از جمله مهمترین ظرفیت‎های فقه است که می‌‎توان این سبک را به بهترین شکل ارایه دهد؛ اجتهاد است که باعث پویایی فقه شده و آن را از کهنه شدن و درجا زدن احکام نجات می دهد.

این محقق و پژوهشگر با اشاره به این که کار اصلی فقه، الگوسازی و قاعده سازی برای زندگی است، ابراز داشت: اولین گام نیز برای استنباط احکام فقهی ایجاد یک نظریه بنیادین است؛ در واقع نظریه بنیادین فقه آن است که دنیا و آخرت با هم مرتبط هستند و هدف فقه در کنار تنظیم روابط دنیوی، به سعادت رساندن مردم است؛ همین نظریه بنیادین تفاوت فقه و قانون را مشخص می‎کند زیرا هیچ قانونی هدفش سعادتمند کردن زندگی اخروی مردم نیست.

مدرس دانشکده صداوسیما، دومین گام در استنباط فقهی احکام را ارایه نظریه فقیه دانسته و گفت: در نظریه فقهی بایدگنجانده ‎شود که چه اعمالی می بایست انجام شود و چه اعمالی نه؛ باید به صورت شفاف نظر اسلام نسبت به اوقات فراغت،  کار و تحصیل زنان، ورزش حرفه‎ای، آپارتمان نشینی و... که از مباحث امروز جامعه است، در قالب یک نظریه بیان شود.

شرف الدین، گام بعدی در استبناط سبک زندگی از منظر فقهی را موضوع شناسی و مسئله شناسی ذکر کرد و گفت:  دراین راستا مبحث نیاز کاملا رخ نمایی می‎کند و عامل شکل دهنده به بسیاری از مقولات دیگر در این زمینه است؛ امروز غربی‎ها با نظریه نیاز همه رفتارهای خود را توجیه می‎کنند؛ البته ما به هیچ وجه آن را قبول نداریم.

وی، اجتهاد تک گزاره‎ای را از جمله مراحل دیگر استنباط احکام فقهی دانسته و افزود: این بحث مرتبط با سبک زندگی اسلامی بوده و بیشتر حوزه رفتاری و ساحت‎های مختلف زندگی فردی و اجتماعی مورد نظر است.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: برقراری ارتباط نظا م‎واره‎ای میان ابواب مختلف فقه اجتماعی و ساماندهی آنها در قالب مجموعه‎ای از احکام به هم پیوسته و ارگانیک از جمله ملزمات سیر اجتهاد تک گزاره‎ای است.

شرف‎الدین  در پایان گفت: زمینه سازی برای جریان به این قواعد و خرده نظام‎های فقهی در قلمروهای عینی زندگی اجتماعی از طریق فرهنگ‎سازی و گفتمان‎سازی جامعه، با ایجاد مشوق‎های محیطی برای رفع موانع فرهنگی و اجتماعی، گام بعدی در زمینه تعیین قواعد فقهی سبک زندگی است.

منبع:حوزه

211008