عقیق: شب دعا، تضرع، توبه و انابه و توجه به پروردگار است. شب رهایی از قید بندگی غیر خدای تعالی است، فرصتی برای مغفرت و عذرخواهی است. هر کس با هر جرمی به محضر حق تعالی بیاید، دست ردّ به سینه‌اش زده نمی‌‌شود. حال که خدای متعال به برکت ماه رمضان به ما اجازه استغفار و طلب مغفرت داده، از او برای معاصی و جسارت‌ها و نیز از سستی در عبادت و بندگی عذرخواهی کنیم.
حضرت امام خمینی (ره) در فضیلت ماه رمضان و ارزش شب‌های قدر و وجه تسمیه این شب‌ها به «شب قدر» می‌فرمایند: «در وجه تسمیه «لیله القدر» علماء اختلافاتی کردند. بعضی بر آنند که چون صاحب شرف و منزلت است، و قرآنِ صاحبِ قدر به توسط ملکِ صاحبِ قدر بر رسولِ صاحبِ قدر برای امت صاحب قدر وارد شده است، لیله القدرش گویند و بعضی گفتهاند که برای آن «لیله قدر» به آن گویند که تقدیر امور و آجال و ارزاق مردم در این شب می‌شود. و بعضی گفتهاند به واسطه آن که از کثرت ملائکه زمین تنگ شود، آن را قدر گویند.» (آداب الصلاه؛ صفحه ۳۲۴)
بدان که از برای «لیله‌القدر» چنانکه حقیقت و باطنی است که به آن اشاره شد، از برای آن صورت و مظهری است، بلکه مظاهری است در عالم طبع، و چون مظاهر ممکن است در نقص و کمال فرق‌ها کند، از این جهت ممکن است بین اقوال و اخباری که در باب تعیین «لیله‌القدر» وارد شده است جمع نمود به اینکه تمام آن لیالی شریفه که در روایات است از مظاهر «لیله‌القدر» است، الا آنکه بعضی با بعضی در شرافت و کمال مظهریت فرق دارد و آن شب شریفی که تمام ظهور «لیله‌القدر» و شب وصل تامّ ختمی و وصول کامل خاتمی است، در تمام سال، یا در شهر مبارک رمضان، یا در عشر آخر آن، یا در لیالی ثلاثه، مختفی است. در روایات عامّه و خاصّه نیز اختلافاتی است. در روایات خاصه نیز به طریق تردید، در شب نوزدهم، و بیست‌ویکم، و بیست‌وسوم، مذکور شده و گاهی تردید بین شب بیست و یکم، و بیست [و] سوم شده است. (آداب الصلاهْ، صفحه ۳۳۱)
آن چیزی که انسان را به ضیافتگاه خدا راه می‌دهد این است که غیر خدا را کنار بگذارد و این برای هر کس میسور نیست، برای افراد انگشت شماری که در رأس آنها رسول الله است میسور بوده. آن توجه قلبی به مبدأ نور و اعراض از ماورای او، او را لایق کرد به ضیافه الله و لایق کرد برای اینکه، قرآن یک‌مرتبه به طور بسیط در قلب او وارد بشود. لیله مبارکه یکی از احتمالاتش بنیه خود رسول اکرم (ص) است که مشکات نورالله است و احتمالات دیگر هم هست. مهم ادراک این معناست که مراتب کمالات انسان برای ورود در ضیافت خدا زیاد است و باید از مقدمات شروع بشود. مقدمات هم همانی است که توجه به غیر نداشتن و غیری را ندیدن و جز خدا ندیدن و توجه به هیچ چیز غیر او نداشتن. در اینجا باید عرض کنم که از همه مردم این معنا مطلوب است و اگر بخواهند در ضیافت خدا وارد بشوند به اندازه وسع خودشان باید از دنیا اعراض کنند و قلبشان را از دنیا برگردانند». (صحیفه امام، جلد۱۷، صفحه ۴۹۱-۴۹۰)
