فضيلت ماه شعبان المعظم

مولف،‌مفسر، مترجم قرآن خاطرنشان کرد: شيخ از صفوان جمّال روايت کرده است که امام صادق(ع) به من فرمود: کساني را که پيرامون و اطراف تو هستند به روزة شعبان وادار کن. گفتم: فدايت شوم، مگر در فضيلت آن چيزي مي‌بيني؟ فرمود: آري رسول خدا(ص) هرگاه هلال شعبان را مي‌ديد، به منادي دستور مي‌داد تا در مدينه ندا کنند: اي اهل مدينه، من از جانب رسول خدا(ص)‌ به سوي شما ارسال شده‌ام، آن حضرت مي‌فرمايد: آگاه باشيد، به درستي که شعبان ماه من است، خدا رحمت کند کسي را، که مرا در ماه من ياري کند،‌ يعني روزه بدارد آن را،‌ سپس امام صادق(ع) چنين گفت: اميرالمؤمنين(ع) مي‌فرمود: از هنگامي که شنيدم منادي رسول خدا(ص) در شعبان ندا داد، روزة شعبان از من فوت نشد، و تا زماني که زنده هستم به خواست خداوند از من فوت نخواهد شد. پس مي‌فرمود: روزة دو ماه شعبان و رمضان ماية توبه و آمرزش خداست. اسماعيل‌بن عبدالخالق روايت کرده است: نزد امام صادق(ع) بودم، ذکر روزة شعبان به ميان آمد، حضرت فرمود: در فضيلت روزة شعبان چنين و چنان است، تا جايي که انسان مرتکب قتل حرام مي‌شود، پس چنانچه شعبان را روزه بدارد، اين روزه به او سود مي‌رساند،‌ و به خواست خداوند آمرزيده مي‌شود!

وی با اشاره به بعضي از اعمال مشترک اين ماه افزود:

اوّل: هر روز هفتاد مرتبه بگويد: «أًستَغفِرُاللهَ وَ أَسأَلُهُ التَّوبَهَ»

دوم: هر روز هفتاد مرتبه بخواند: «أَستَغفِرُاللهَ الَّذي لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الرَّحمنُ‌ الرَّحيمُ الحَيُّ القَيُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَيهِ».  در بعضي روايات «الحيُّ القَيُّومُ» پيش از «الرَّحمنُ الرَّحيمُ» است، و عمل به هر دو خوب است. و از روايات استفاده مي‌شود، که بهترين دعاها و ذکرها در اين ماه استغفار است، و هر که در هر روز اين ماه هفتاد مرتبه استغفار کند، مانند اين است که در ماه‌هاي ديگر هفتاد هزار مرتبه استغفار نمايد.

سوّم: در اين ماه صدقه بدهد،‌ گرچه نصف دانة خرمايي باشد، تا حق‌تعالي بدن او را بر آتش دوزخ حرام کند. از امام صادق(ع) نقل شده است که از وجود مبارک ايشان دربارة فضيلت روزة رجب سؤال کردند؟ فرمود: چرا از روزة شعبان غافل هستيد؟ راوي عرض کرد: يَابنَ رسول‌الله کسي که يک روز از شعبان را روزه بدارد، چه ثوابي دارد؟ فرمود: به خدا سوگند بهشت پاداش آن است، عرض کرد يَابنَ رسول‌الله بهترين اعمال در اين ماه چيست؟ فرمود: صدقه و استغفار، هر که در ماه شعبان صدقه دهد حق‌تعالي آن را رشد و نموّ دهد همان‌گونه که يکي از شما بچّه شترش را رشد مي‌دهد، تا آن که در قيامت، در حالي که به اندازة کوه احد شده باشد به صاحبش باز گردد.

چهارم: در تمام اين ماه هزار مرتبه بگويد: «لا إِلهَ إِلَّا اللهُ، وَ لا نَعْبُدُ إِلّا إيّاهٌ مٌخْلِصينَ لَهُ الدّينَ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ؛ معبودي جز خدا نيست، و نپرستيم جز او را، در حالي که دين را براي او خالص کرديم، گرچه مشرکان را خوش نيايد».

اين ذکر پاداش بسياري دارد، از جمله اينکه در نامة عملش عبادت هزار ساله بنويسند.

پنجم: در هر پنجشنبة اين ماه دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت پس از سورة «حَمْد» صد مرتبه «قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ» خوانده و بعد از سلام نماز صد مرتبه صلوات بفرستد، تا حق‌تعالي هر حاجتي که در امر دين و دنيا دارد روا کند، و نيز روزة هر پنجشنبه اين ماه فضيلت بسيار دارد. روايت شده است که در هر پنجشنبة ماه شعبان آسمانها را زينت مي‌کنند، پس ملائکه عرض مي‌کنند، خداوندا! روزه‌داران اين روز را بيامرز، و دعاي آنان را اجابت فرما. در خبر نبوي است: هر که روز دوشنبه و پنجشنبة شعبان را روزه بدارد، حق‌تعالي بيست حاجت از حوايج دنيا، و بيست حاجت از حوايج آخرت او را برآورد.

ششم: در اين ماه بسيار صلوات فرستد.

*مفاتیح الجنان ترجمه استاد حسین انصاریان