ثواب اقاله و درخواست آن در کلام امام سجاد (ع)

موضوع دعای شانزدهم صحیفه سجادیه این جمله است: «وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا اسْتَقَالَ مِنْ‏ ذُنُوبِهِ‏».

این دعا زمانی بوده که امام سجاد (علیه السّلام) قصد طلب اقاله از گناهان خود از خداوند متعال داشته است.

* اقاله‌ی در بیع چیست؟

اقاله در بیع هم وجود دارد. شما زمانی منزلی را می‌فروشید و بعداً پیشمان می‌شوید که خانواده‌ی من ناراحت هستند و به خریدار می گویید بیا این معامله را به هم بزنیم.

یک آدم‌هایی هستند که من دیدم، شما هم حتماً دیدید؛ آن‌ها خیلی فرصت طلب هستند و در این‌گونه مواقع سوء استفاده می‌کنند. خریدار به فروشنده می‌گوید: ببین من این را از شما خریدم و الآن مال من است؛ اگر خیلی ناراحت هستی به تو می‌فروشم. مثلاً فرض بفرمایید صد میلیون فروخته بودی حالا… می‌گوید نه من آن پول را به تو نمی‌دهم، من به تو می‌فروشم.

* اقاله‌ی در معامله یعنی چه؟

یک وقت اقاله می‌کنند، اقاله یعنی این بیع و شراع را نادیده می‌گیرند. بگوید بچّه‌های تو ناراحت هستند، بیا این پول را بگیر و دیگر کاری با هم نداریم. پول من را بدهید و بروید در خانه بنشینید.

خریدار دیگر حرف از فروش و سوء استفاده از آن نمی زند. به فروشنده می گوید: پول من را که به شما داده بودم بدهید و این هم خانه‌ی شما و در آن بنشینید. در اینجا معامله را اقاله می‌کنند؛ یعنی نادیده می‌گیرند، دیگر اصلاً چیزی نمی‌گوید.

* ثواب اقاله‌ی در بیع

اقاله در بیع ثواب دارد، می‌فرماید: «مَن أَقالَ أَخَاهَ المُسلِم … أَقالَهُ اللّهُ عَثرَتَهُ یَومَ القیامه» هر کس بیع را با برادر دینی خود اقاله کند، خدا روز قیامت گناهان او را اقاله می‌کند. اصلاً ما نادیده گرفتیم، مثل این‌که اصلاً شما گناه نکردید.

* بازگشت توفیقات سلب شده

یکی از دعاهای خیلی مهمی که اگر عوام بازی در نیاوریم، معنای آن را متوجّه باشیم «یَا مُقِیلَ‏ الْعَثَرَات/ ای خدایی که لغزش‌ها را اقاله می‌کند/ ای خدایی که لغزش‌ها را نادیده می‌گیرد» می باشد.

گاهی مواقع بعضی توفیقات از آدم سلب می‌شود، اگر این دعا را در سجده و قنوت خود بگویید آن توفیقات برمی‌گردد. مثل همان بنده‌ی خدایی که خانه خریده بود، می‌گوید عین پول من را بدهید، هیچ چیزی هم نمی‌خواهم، بروید بنشینید.

حالا این‌جا اقاله است، می‌خواهد گناهان خود را اقاله کند. ما هم از امام سجّاد (علیه السّلام) یاد می‌گیریم، بدانیم خدایی داریم که گناهان ما را اقاله می‌کند، آن‌قدر مهربان است یعنی اگر ما پیشمان شویم، توبه کنیم اصلاً با ما یک معامله‌ای می‌کند مثل این‌که گناهی نکرده‌ایم.

پی نوشت:

بازنویسی بخشی از سخنرانی آیت الله فاطمی نیا در جلسه سیری در صحیفه سجادیه