سؤال،همواره نشانه تحقیق و كنجكاوى است؟

«قالُوا ادْعُ لَنا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنا ما هِيَ قالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّها بَقَرَةٌ لا فارِضٌ وَ لا بِكْرٌ عَوانٌ بَيْنَ ذلِكَ فَافْعَلُوا ما تُؤْمَرُونَ» (بقره، 68)

ترجمه: (بنى ‏اسرائیل به موسى) گفتند: «از خدایت بخواه تا براى ما روشن كند، آن چه گاوى است (كه ما باید بكُشیم)». موسى گفت: خداوند مى ‏فرماید: ماده گاوى كه نه پیر و از كار افتاده باشد، و نه بِكر و جوان، بلكه میانسال باشد. پس آن چه را به شما فرمان داده شد (هر چه زودتر) انجام دهید.

وقتى بنى ‏اسرائیل فهمیدند فرمانِ ذبحِ گاو جدّى است، شروع به بهانه ‏تراشى نمودند كه چه گاوى را باید ذبح كنیم؟. شاید این بهانه ‏ها بیشتر از طرفِ قاتلِ واقعى به مردم القا مى ‏شد تا مبادا رسوا شود و مردم او را بشناسند.

گرچه سؤال، كلیدِ فهم مطلب است، امّا بنى ‏اسرائیل با طرح این سؤالات قصد فرار داشتند، نه فهم، و لذا سؤالات خود را بى ‏ادبانه مطرح كرده و گفتند: «اى موسى از خدایت بخواه»، گویا خداىِ موسى را از خداى خود جدا مى‏ دانستند.

«قالُوا ادْعُ لَنا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنا ما لَوْنُها قالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّها بَقَرَةٌ صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرينَ» (بقره، 69)

ترجمه: (بار دیگر) گفتند: «از پروردگارت بخواه كه براى ما روشن سازد رنگ آن گاو چه باشد؟» موسى گفت: خداوند مى ‏فرماید: گاوى به رنگِ زردِ خالص، كه رنگش بینندگان را مسرور سازد.

با آن كه فرمان ذبح دوباره صادر شد، امّا گویا نمى ‏خواستند آن را انجام دهند، لذا دوباره سؤالِ دیگرى را مطرح كردند كه آن گاو به چه رنگى باشد؟ در حالی كه اولاً رنگِ گاو نقشى در حُكم نداشت و ثانیاً اگر لازم بود از ابتدا در حكم خدا آمده بود.

امّا خداوند براى آن كه بهانه‏ اى هم در این زمینه نداشته باشند، رنگ زرد را براى آن گاو معین نمود. تا بدانند آن چه را به فرمان خدا ذبح مى ‏كنند، نباید حیوانى زشت و بى ‏ارزش باشد، بلكه باید حیوانى سالم، میانسال و داراى رنگِ زیبا و چشم ‏نواز باشد.

از این آیه مى ‏آموزیم كه:

نباید در برابر احكام الهى بهانه ‏جویى و لجاجت بورزیم و براى فرار از انجام آن، سؤالات بیجا مطرح كنیم. سؤال، همواره نشانه تحقیق و كنجكاوى نیست، گاهى نشانه طفره رفتن و فرار از تكلیف است.