در گفت‌وگویی تفصیلی عنوان شد
مقام معظم رهبری فرمودند که: «مجالس تان از موعظه خالی نباشد.» سینه زنی و عزاداری خوب است، اما اگر همراه با درک مطالب دینی و اخلاقی باشد اثری دارد که وقتی مخاطب از مجلس بیرون می رود، اثر آن را درک خواهد کرد.
عقیق:حاج یدالله بهتاش ، پیر غلام بسیجی و جانباز اهل بیت علیهم السلام است که از شیوه های گوناگونی برای تبلیغ دین بهره می گیرد؛ از نویسندگی و تالیف کتاب گرفته تا مداحی در مجالس و هیئت های مذهبی و حتی ورود به فضای اینترنت برای شکل دهی منبر مجازی. پای منبرش که بنشینید هم روضه می شنوید، هم موعظه و هم شعرهای اخلاقی و معرفتی.*درباره مقام نوکری و خادمیِ دستگاه اهل بیت(علیهم السلام) صحبت کنید.
عنوان نوکری در خانه اهل بیت علیهم السلام، عنوان بزرگی است. اما همان اندازه که این عنوان برای انسان ایجاد موقعیت می‌کند، در عین حال باید توجه داشت که نوکری در خانه این خاندان بزرگوار مسئولیت هایی هم برای انسان ایجاد می‌کند.
هم روضه‌خوان‌ها «لولو و مرجان» را بخوانند
نوکر در خانه حضرت سیدالشهدا (ع) به کسی گفته می شود که با خلوص به آن حضرت خدمت کند. پس این عنوان به هر کسی تعلق نمی‌گیرد. مرحوم محدث نوری (ره) کتابی به نام «لؤلؤ و مرجان» تألیف کرده است که سفارش می‌کنم همه روضه خوان ها این کتاب را حتما مطالعه کنند. در این کتاب پله های اول و دوم منبر معرفی شده و در آنجا به طور مفصل نقل می شود که روضه خواندن و گریاندن مردم در مجلس عزای امام حسین (ع) تا چه اندازه ثواب دارد. اما دو شرط برای پذیرش این اقدام مطرح می‌کند که شامل خلوص و صداقت است.
خلوص به این معناست که روضه خوان و مداح در پی مطرح کردن اهل بیت علیهم السلام باشد، نه این که خودنمایی کرده و دغدغه مطرح کردن خودش را داشته باشد. پس کسی که مدام دم از سبک من، روضه من، هیئت من و... می زند از صف نوکری خارج شده چون می خواهد خودش را معرفی کند. صداقت هم به معنی راستگویی است تا مطالب با کمال صداقت مطرح شود. مداح و روضه خوانی که خلوص و صداقت ندارد ذاکر امام حسین (ع) محسوب نمی شود، کاسب به حساب می آید. بنابراین ذاکر باید صداقت باشد و به فکر منافع مادی نباشد، چون عده ای با نام امام حسین (ع) مشهور می شوند اما بعضی افراد آنقدر با صداقت و خلوص به آن حضرت خدمت می کنند که با آن حضرت محشور می شوند. این دو مرتبه تفاوت بسیار زیادی با هم دارند و خادم و نوکر واقعی کسی است که در پی کسب رضایت آن حضرت باشد. البته اگر کسی با خدمتکاری خالصانه و مخلصانه امام حسین (ع) به شهرت رسید مشکلی نیست، چون او در پی مطرح کردن نام ارباب خود بوده است.
*آداب نوکری امام حسین (ع) چیست؟ چرا از بعضی مداحان و سخنرانان استقبال می‌شود و مردم با شور در مجلس شان حاضر می شوند اما مجلس عده‌ای با اقبال چندانی مواجه نمی‌شود؟
باید به اتفاقی اشاره کنم که قبل از ماه رمضان حدود هفتاد و پنج نخبه جوان در حوزه مداحی به مشهد مقدس دعوت شدند. در آن جلسه که برای اولین بار برگزار می شد، درس ها و نکته هایی ارائه شد که در حوزه مداحی به کار همه افراد می آید. باور دارم که اکثر مداحان جوان، افراد خوبی هستند و به نیت خدمت به دستگاه امام حسین (ع) فعالیت مداحی می کنند اما چون استاد نداشته و با مداحان توانا در ارتباط نبوده اند، گاهی بعضی مسائل را مراعات نمی کنند. در این جلسه مطالبی را به عنوان عناصر موفقیت یک مداح مطرح کردم، تا مداحان جوان بدانند چطور فردی به عنوان پیرغلام امام حسین (ع) شناخته می شود. چون بعضی از مداحان مدتی در جامعه مطرح می شوند و حتی صوت آن ها در اتومبیل ها شنیده می شود، اما بعد از مدتی از یادها می روند و فراموش می شوند. این در حالی است که مداحانی در جامعه ما فعالیت می کنند که حدود هفتاد سال سن دارند، نه صدای خاصی دارند، نه سبک دارند و نه شعر جدیدی می خوانند اما به محض اینکه «السلام علیک یا اباعبدالله» را می گویند مردم منقلب می شوند و اثرگذار است.
*چه می شود که بعضی مداحان و پیرغلامان این اندازه بر دل ها و ذهن های مردم اثر گذار می شوند؟
من پاسخ این پرسش را در هشت بند دسته بندی کرده ام. چون مداحی اهل بیت علیهم السلام فقط خواندن نیست. اولین شرط خلوص است، چون خلوص در عمل خادمی امام حسین (ع) مثل ویتامین در غذا اثرگذار است، هر قدر خلوص بیشتر باشد اثرگذاری بیشتری دارد. اصل دوم، صداقت و راستگویی و راست کرداری است و شرط سوم، مطالعه است به این معنا که مداح باید مطالعه علمی داشته باشد و مطالبی که در جلسات مذهبی و هیئت ها می خواند بر پایه مستندات تاریخی و علمی باشد.
این‌کارها حرام نیست، اما مداحان به آن مشغول نشوند
این نکته را هم باید مداحان مورد توجه داشته باشند که انتساب به اهل بیت علیهم السلام هر چند افتخار است، اما مسئولیت آور است. پس کارهای زیادی مثل کشیدن سیگار و قلیان هرچند حرام نیست، اما مداح نباید به آن مشغول شود. امام صادق (ع) فرموده است: «کار خوب از هر کسی پسندیده است اما از شما پسندیده تر است چون به ما منتسب هستید و هر کار بد از هر کسی سر بزند بد است، اما برای شما ناشایسته تر و بدتر است چون منتسب به خاندان ما هستید.» مداحان باید توجه داشته باشند همانطور که از ائمه اطهار علیهم السلام آبرو می گیرند باید کارهایی در شأن خادم و نوکر آن بزرگان انجام بدهند. در عین حال مداحان باید مراقب خانواده خود باشند، هم خود را نگه دارند و هم خانواده شان را. چون حتی مجلس عروسی که مداحی برای فرزند خود برپا می کند در جامعه اثرگذار است و مردم صداقت و راستی را از او یاد می گیرند. از طرف دیگر مجالس اهل بیت علیهم السلام در شرایطی اثرگذاری بیشتری خواهد داشت که در آن تنها به روضه خوانی اکتفا نشود، بلکه امر به معروف و نهی از منکر در آن انجام شود.
*در همین مورد یکی از ویژگی های منبرهای اثرگذار پرداختن به موعظه و بیان نکات اخلاقی و معرفتی است که اتفاقا مقام معظم رهبری هم بارها در فرمایشات خود بر این نکته تاکید فرموده اند. اثر گذاری رعایت این نکته را تا چه اندازه در منبرهای تان مشاهده کرده اید؟
همین طور است. اتفاقا مقام معظم رهبری فرمودند که: «مجالس تان از موعظه خالی نباشد.» سینه زنی و عزاداری خوب است، اما اگر همراه با درک مطالب دینی و اخلاقی باشد اثری دارد که وقتی مخاطب از مجلس بیرون می رود، اثر آن را درک خواهد کرد. پس مجالس باید سازندگی داشته باشد و همان طور که به مجلس شور می دهیم، باید شعور هم تزریق کنیم.
از طرف دیگر تاکید می کنم که مداحان به خصوص جوانان احکام مداحی را یاد بگیرند. چون نوحه خوانی و سینه زنی با وجود اینکه ثواب دارد، احکامی دارد که باید رعایت شود. مانند اینکه بدن عزاداران تا چه اندازه برهنه باشد و یا از قمه زنی پرهیز شود. و یا در مجالس شادی اهل بیت علیهم السلام باید حدود ابراز شادی را رعایت کرد.
*چه شد که منبرهای شما به صورت تلفیقی از موعظه و مداحی درآمده است که هم نکاتی را در قالب حدیث مطرح می کنید و هم به ذکر و مدح اهل بیت علیهم السلام می پردازید؟
از همان دوران نوجوانی که وارد عرصه مداحی اهل بیت علیهم السلام شدم، قصد داشتم تا نکاتی از زندگی این خاندان بزرگوار را برای مردم بازگو کنم که در امور زندگی به کارشان بیاید و در عین حال بتوانند مطلب را به ذهن بسپارند. چون یکی از نکات در زمینه سخنوری و به ویژه موعظه و مداحی این است که وقتی مجلس تمام شد و شخصی از حاضرین در جمع سوال کرد که در این مجلس چه مباحثی مطرح شد، آنها مطالب را به صورت درست و دسته بندی شده در ذهن داشته باشند و بتوانند آن را به دیگران عرضه کنند. به همین دلیل است که تلاش می کنم مطالبی را در مجلس اهل بیت علیهم السلام بگویم که هم مردم از شنیدن آن بهره ببرند و نکات پند آموزی برای اجرای سبک زندگی دینی بیاموزند و هم این نکات را به طور دسته بندی شده و منظم در ذهن خود داشته باشند تا در موارد ضروری آن ها را به کار بگیرند و به دیگران هم منتقل کنند.
*نکته دیگری که در مجالس دینی و هیئت‌ها و تکیه‌ها به خصوص در ماه محرم دیده می‌شود، حضور مردم از قشرهای مختلف جامعه در عزاداری‌هاست.چطور می‌شود که دل مردم با فرهنگ‌ها و آداب مختلف به سمت آن نور فروزان و کشتی نجات امت متمایل می‌شود؟
گاهی می بینم پرچم سیاه عزای محرم در سر در خانه ای نصب شده است. یک رهگذری دستی بر آن می کشد و بر صوتش می کشد، معلوم است که از آن پارچه سیاه تبرک می جوید. اینپارچه مثل همه پارچه هاست، اما چه شده که از آن ها متمایز شده و متبرک شده است؟ دلیلش همان نام امام حسین (ع) است که روی آن نوشته شده. یعنی حتی وقتی تکه ای پارچه با نام آن حضرت مزین می شود، پرچمی متبرک می شود. حتی چای هم وقتی به نیت امام حسین (ع) تهیه شود با برکت می شود.
ماجرای شفای فرزند شیخ عباس قمی
به این ترتیب پرچم و فرش و چای حسینیه و هیئت متبرک است، پس من نوعی به عنوان ذاکر امام حسین (ع) که یک عمر ذکر آن حضرت را گفته ام، اگر قدر خودم را بدانم و مراقب رفتار و گفتارم باشم متبرک نیستم؟ از شیخ عباس قمی نقل شده که فرزندش بیمار بود. به همسرش گفت یک پارچ آب و لیوان بیاور. بعد سه انگشت دست راستش را روی لیوان گرفت و از پارچ روی انگشت هایش و بعد لیوان آب ریخت. آن آب را به فرزندش خوراند. بعد گفت فرزندم خوب می شود. گفتند: مگر چه اتفاقی افتاده؟ جواب داد: من با این انگشتانم آنقدر قال رسول الله (ص) و قال حسین بن علی (ع) نوشته ام، اگر این انگشتان آنقدر اثر نداشته باشد که فرزندم از آب ریخته آن درمان شود، باید این انگشتان را برید. بعد هم فرزندش سلامت شد.
وقتی پرچم و فرش امام حسین (ع) احترام دارد، پس ذاکر آن حضرت هم احترام دارد و باید این حرمت حفظ شود. به خصوص ماه محرم فرصت طلایی برای ماست. چون در ماه محرم در مجلس امام حسین (ع) افراد بی حجاب و بی نماز و حتی شراب خوار هم شرکت می کنند. مداح و منبری باید از این فرصت طلایی به بهترین نحوه ممکن بهره ببرد و در مطلب گفتن و شعر خواندن او را به سمت نماز و دین تشویق کند.
آقا فرمودند که برای مردم موعظه کنید
سال گذشته در شب تاسوعا در محضر رهبر عزیزمان مداحی کردم و شعری ازصائب تبریزی و حدیثی مرتبط با آن را خواندم که رسول اکرم (ص) فرموده اند: «هر کسی بخواهد عاقبت به خیر شود باید سه کار انجام دهد: اول لقمه حلال بخورد، دوم همنشین اهل علم باشد و سوم نماز را با جماعت بخواند.» وقتی بعد از برنامه خدمت حضرت آقا رسیدم، فرمودند: «شعرتان که شاهکار صائب بود و موعظه تان خوب بود، این مواعظ را برای مردم بگویید.» وقتی مداح مطلب درست و مستند بگوید، رهبر و مرجع تقلید او را تایید می کند.
*اولین بار که این شیوه را در بیت حضرت آقا اجرا کردید مجلس چگونه برگزار شد؟
بار اولی که در شب عاشورا برای مداحی به بیت رهبری دعوت شدم، مسئولان بیت گفتند که وارد حوزه سخنرانی نشوم و فقط مداحی کنم. چون شخص دیگری به عنوان سخنران دعوت شده بود و قرار بود من بعد از او به ذکر مصیبت و مدح اهل بیت علیهم السلام بپردازم. با خودم فکر کردم چه اشکالی دارد که با همان شیوه اجرایی خودم مداحی کنم؟ به همین دلیل وقتی نوبت به مداحی شد، به سبک خودم ابتدا یک حدیث گفتم و نکته آن را بازگو کردم و بعد از آن به مداحی پرداختم. خاطره خوبی از آن مجلس اول به یاد دارم که وقتی برنامه تمام شد، مقام معظم رهبری با مهربانی و لطف خاصی فرمودند: «خیلی خوب بود» و این جمله را سه بار تکرار کردند. بعد از آن هم چند سال به طور پیوسته در ماه محرم در بیت مقام معظم رهبری مداحی کردم.
منبع:تسنیم
