عقیق | پایگاه اطلاع رسانی هیئت ها و محافل مذهبی

کد خبر : ۴۳۲۲
تاریخ انتشار : ۲۶ دی ۱۳۹۱ - ۱۲:۰۰
ذکر تسبیح نقاره ها که روزی دوبار نگاه زائران و مجاوران امام رضا (ع) را تا فراز ایوان شرقى صحن عتیق می کشید همزمان با اهتزاز پرچم سبز رضوی بر گنبد طلا دوباره آغاز می شود، نوایی که 63 روز بود به گوش نمی رسید.

عقیق: نوای نقاره ها که هر صبح پیش از طلوع و هر عصر پیش از غروب خورشید را بدرقه می کنند دوباره در صحن و سرای رضوی پیچیده می شود، برگزاری این آیین که از ابتدای محرم الحرام تا سومین روز پس از شهادت حضرت امام رضا (ع) به رسم ادب و ارادت در هنگامه اقامه عزای حسینی متوقف می شود درسوم ربیع الاول همزمان با تعویض پرچم سیاه گنبد دوباره از سر گرفته می شود.

در این روز در حالی که پرچم سبز رنگ  رضوی بر بالای گنبد طلایی افراشته می شود و دل به نسیم بهشتی روضه رضوان امام رضا (ع) می دهد، زائران با نوای نقاره ها آقای مهربانی را صدا می زنند.

نقاره شادمانی بر فراز صحن عتیق

نقاره زنی رسم دیر آشنای مردم مشهد، زائران و مجاوران امام هشتم (ع) است که هر روز راس ساعت مشخصی  انجام می شود و برای آنهایی که در اطراف حرم رضوی هستند به این معناست که باید به حرکت خود شتاب می دهند تا به موقع به صفوف فشرده نماز برسند.

نقاره زن ها به جز در هنگامه طلوع و غروب آفتاب در ایامی دیگر نیز بر طبل ها کوبیده و در شیپورهایشان می دمند، از جمله هنگامی که دست های مهربانی حضرت از سر کرامت بر سر بیماری کشیده شده و درد را از تن رنجور او دور کرده و شفایش می بخشد، نقارهها برای اعلام این شادمانى، به صدا در می آیند تا همگان از این خبر آگاهی یابند. 

در شب و صبح میلاد ائمه اطهار (ع) و در هنگامه برگزاری جشنهاى بزرگی چون عید قربان، فطر و غدیر، در زمان تحویل هر سال شمسى نیز نقاره شادمانی نواخته مىشود.

البته این نوای که ندر سحرهای ماه رمضان ترتیب دیگری دارد به این شکل که مراسم یک نوبت دو ساعت مانده به سحر انجام می شود و بعد از اتمام مناجات مؤذنان به مدت نیم ساعت "نقاره سحر" و یک ربع قبل از غروب آفتاب "نقاره افطار" نواخته می شود.

در گذشته انجام وظیفه نقاره چیان در روزهای عادی، خدمت معمولی و در مواقع خاص و مناسبت ها، به ویژه جشن اعیاد "نقاره خانه عید" نامیده می شد.

و اما نقاره خانه  که با آن کاشی های فیروزه ای زیبایی اش هنگامی که نوای طبل زنان و نقاره زنان از آن به گوش می رسد، چشم زائران را می نوازد، ساختمانی که در بالای ایوان شرقى صحن انقلاب "عتیق" قرار دارد دارای دو طبقه است.

در طبقه زیرین این ساختمان طبلها و شیپورها را می گذارند و طبقه دوم نیز محل استقرار نوازندگانی است که برای رسیدن به فراز این مکان باید هر روز 106 پله را پشت سر بگذارند.

نوای نقاره خانه در ذکر غریب الغربا

تاریخ نقاره نوازی در آستان مقدس امام رضا(ع) را اواسط قرن نهم ذکر می کنند، در این باره در کتاب تاریخ آستان قدس خواندم که نقارهزنان یازده نفر هستند که به نوبت انجام وظیفه میکنند و به آنها "عملهشکوه" میگویند، این افراد نقاره را به وسیله "طبل" و "کرنا" می نوازند.

طبق آنچه در کتاب تاریخ آستان قدس آمده، کرناها ذکر می گویند و حتی حرکات افراد و کرناها هم برای خودش معنا و مفهوم بلندی دارد و همین باعث می شود که هر بار صدای نقاره زن ها بلند می شود قلب زائران با نوای "رضا جان" کرناها به تپش بیفتد، طبلها البته ذکری ندارند و فقط به عنوان همنواز از شروع تا خاتمه با کرناها نواخته میشوند.

در هنگامه غروب و طلوع و مناسبت های مذهبی کرنانوازان به ردیف بر ایوان نقاره خانه می ایستند و طبال‌ها جلوی آنها می نشینند و ترکه‌ به دست، راس ساعت ترکه‌هایشان را بر طبل‌ها فرود آورده و همگام با کرنانوازن می نوازند.

ذکری که در طی نقاره زنی توسط سرنوازان و پس نوازان در جلال و شکوه ضامن آهو نواخته می شود مفهمومی به این مضمون دارد:

 در دست اول: "سرنواز " که سر دسته کرنانوازها است، کرنا را به عنوان سلام به سمت گنبد مطهر رضوی میگیرد و میدمد: " سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا" و پس نوازان که چهار نفر هستند با هم، پاسخ می دهند: "امام رضا"

سرنواز دوباره با سر کرنا به طرف گنبد حضرت اشاره میکند و چنین مینوازد: "امام رضا" و پس نوازان جواب میدهند: "غریب"

در دست دوم: کرنای سرنواز ذکر میکند: " مولی مولی مولی علی بن موسی الرضا" و پس نوازان جواب میدهند: "رضا جان"

سرنواز، سر کرنا را به طرف گنبد میگیرد و ذکر میکند: "یا امام غریب، یا امام رضا"

دست سوم: کرنای سرنواز ذکر میکند: "دوران دوران امام رضاست"، در این موقع طبالها به عنوان شادی طبلهای خود را به صدا در میآورند و دوباره سرنواز ذکر میکند: "دوران دوران امام رضا، دادرس بیچارگان" و پس نوازان پاسخ میدهند: «ای دادرس درماندگان".

موقعی که پس نوازان میخواهند کرنای خود را بر زمین بگذارند، سرنواز میگوید: "فریاد رس"

 و سپس همه با هم بر محمد(ص) و آل او صلوات می‌فرستند و همه چیز به او ختم می شود، به عطر سیب زیارت که در فضا می پیچد، به بوی باران و دلتنگی، به دستهای پر از خواهش و به  قلب هایی که در بارگاه او آکنده از امید می تپند.


منبع: خبرگزاری مهر

کد خبرنگار 211007


ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
پربازدیدترین اخبار
پنجره
تازه ها
پرطرفدارترین عناوین