عقیق: هشام بن حكم نقل كرده كه از حضرت ابا عبد اللَّه(ع) راجع به علّت و سبب تحريم ربا پرسيدم؟

حضرت فرمودند: اگر ربا حلال مى ‏بود مردم تجارت را رها مى‏ كردند و نيازى به آن نداشتند از اين رو حقّ عزّ و جلّ ربا را حرام فرمود تا مردم از حرام دورى كرده و رو به تجارات و بيع و شراء آورند، پس ربا در قرض بين مردم باقى ماند.

هشام ابن سالم، از حضرت ابى عبد اللَّه(ع)،فرمودند: خداوند عزّ و جلّ ربا را حرام كرد تا مردم از انجام معروف و امر پسنديده خوددارى نكنند.

حضرت ابا الحسن على بن موسى الرّضا(ع) در مكتوبى فرمودند: علّت تحريم ربا آن است كه حق عزّ و جل از آن نهى فرموده زيرا در آن اموال فاسد و تباه مى‏ شوند چه آنكه انسان وقتى يك درهم را به دو درهم خريد ثمن و عوض يك درهم همان يك درهم بوده و درهم ديگر باطل و فاسد است پس بيع و شراء ربوى در هر حال براى مشترى و بايع ضرر و زيان آور است از اين رو خداوند تبارك و تعالى به خاطر فساد اموال و جلوگيرى از آن ربا را حرام و ممنوع فرموده همان طورى كه سپردن مال سفيه را به او از ممنوعات قرار داده است زيرا بيم آن هست كه سفيه مالش را فاسد كند.

بلى وقتى با رشد انس گرفت و خوب و بد، صلاح و فساد را تشخيص داد البته مى‏ توان مالش را به وى سپرد، پس به خاطر همين علت (فساد اموال) حق عزّ و جل ربا و فروختن يك درهم به دو درهم را حرام كرده و علّت حرام نمودن ربا بعد از بيان و علم به آن اين است كه مرتكب ربا حرام الهى را سبك شمرده و بدون اعتناء به آن واردش شده است و اين خود از معاصى كبيره مى ‏باشد زيرا با علم به حرمت و اين كه حق تبارك و تعالى آن را حرام نموده با اين حال به آن اقدام شود چيزى غير از سبك شمردن محرّم الهى نمى‏ باشد و سبك شمردن محرّم الهى موجب دخول در كفر است.

و علّت تحريم ربا در بيع و شراء نسيه آن است كه معروف از بين رفته و اموال تلف گشته و مردم به گرفتن سود رغبت پيدا نموده و قرض را ترك كرده و امور معروف و پسنديده را رها مى‏ كنند مضافا به اين كه اين ربا نيز موجب فساد و ظلم و نابودى اموال مى‏ باشد.

پی نوشت:

علل الشرائع / ترجمه ذهنى تهرانى، ج‏۲، ص‏548.

 منبع:جام

211008