عقیق:«غدیر» عصاره و نتیجه خلقت و چکیده تمام ادیان الهی است. غدیر خلاصه مکتب وحی است.  غدیر فقط یک واقعه تاریخی نیست. عدم غدیر یعنی ناقص ماندن تمام رسالت انبیاء؛ چراکه «و ان لم تفعل فما بلغت رسالته» اگر غدیر نباشد رسالت خداوند ابدا به انجام نرسیده است. اگر غدیر نباشد خداوند بر روی زمین بندگی نشده است. غدیر نام مقدسی است و این نام مقدس در بردارنده اساس دین است.

غدیر اکمال دین است و اتمام نعمت. غدیر روز یأس دشمنان و کفار از نابودی دین است. با غدیر است که خداوند متعال از اسلام به عنوان دین راضی شده است. خداوند یکتا با نزول سوره توحید و یا آیه الکرسی، اسلام مورد رضایتش قرار نگرفته است؛ بلکه با غدیر است که بر اسلام مهر تایید «رضیت لکم الاسلام دینا»را می‌زند. غدیر ثمره نبوت و میوه رسالت است. غدیر تا قیامت راهنما است. تا آخرین روز دنیا این غدیر است که خط مشی مسلمین را تعیین می‌سازد.
غدیر مجموعه‌ای از وقایع مهم و سرنوشت ساز است. غدیر تنها یک جمله و یا یک خطبه نیست. «خطبه غدیر» شاخص‌ترین و ارزنده‌ترین سند آن روز بزرگ است که چکیده و عصاره این خطبه «من کنت مولاه فعلی مولاه» است. خطای بزرگی است اگر غدیر را تنها به یک جمله و یا یک خطبه منحصر کنیم. در حاشیه این خطبه و روزهای قبل از این خطبه جریانات بسیار مهمی است که از مجموع همه آن جریانات و اتفاقات که در حاشیه خطابه غدیر اتفاق افتاد به «واقعه غدیر» یاد می‌کنیم.

غدیر اتمام حجت است تا روز قیامت

در غدیر خم خداوند با تاکید بسیار حجت خویش را بر تمام بندگانش تا روز قیامت تمام کرد. هیچ گاه خداوند در ابلاغ دستوری مانند غدیر این گونه تاکید بر پیامبرش نکرده است. در هیچ یک از آیات قرآن مجید جمله: «فان لم تفعل فما بلغت رسالته»؛ اگر انجام ندهی رسالت خداوند را به انجام نرساندی را نمی‌بینیم، جز درباره واقعه غدیر که دستوری ویژه برای ابلاغ آن دستور خاص به رسول الله ابلاغ شد. و پیامبر عظیم الشان اسلام برای ابلاغ هیچ آیه ای از آیات قرآن از خداوند تضمین، حفظ و نگهداری نخواست.
آنگاه که سوره کافرون نازل شد و پیامبر باید به گردنکشان و بت پرستان قریش اعلام برائت از خدایان دروغینشان می‌کرد پیامبر از خداوند محافظت ویژه ای درخواست نکرد و در سوره کافرون و دیگر سوره‌هایی که در مکه هنگام قدرت قریش نازل شد خداوند نفرمود «والله یعصمک من الناس»؛ خداوند تو را از گزند مردم حفظ می‌کند. اما غدیر از چنان رفعت و اهمیتی برخوردار است که خداوند پیامبرش را وعده حفظ و نگهداری می‌دهد و پیامبر پیام غدیر را به همه مردم ابلاغ می‌کند. از اینرو هیچ کس در تمرد از پیام غدیر یعنی ولایت امیر المومنین(ع) معذور نخواهد بود.
پیامبر اکرم (ص) در شرایطی خاص برای اتحاد مسلمین حول ائمه معصومین علیهم السلام این خطابه مفصل را در مراسمی با شکوه ایراد فرمودند و جانشینان خود را تا روز قیامت معرفی کردند و با این همه چرا مسلمانان راه تفرقه را پیش گرفتند و یکصدا پیرو جانشینان از پیش تعیین شده پیامبرشان نیستند؟
بی شک خداوند متعال و رسول گرامی او مسلمانان را مورد این سئوال قرار می‌دهند، هم چنانکه حضرت فاطمه زهرا (س) پس از شهادت پدر بزرگوارشان مردم را در این باره چنین مخاطب ساختند: «گویا شما نمی دانید پیامبر در روز غدیر خم چه فرمود! به خدا قسم در آن روز عقد ولایت را برای او محکم کرد تا امید شما را از طمع در ان قطع کند، ولی شما واسطه و رابطه بین خود و پیامبرتان را قطع کردید. خداوند بین ما و شما در قیامت قضاوت خواهد کرد»(1) وجدان هر مسلمانی خود را در مقابل این خطاب می‌بیند. و بر او ضروری می‌نماید که جریان غدیر را با همه وسعت و عمق آن مورد مطالعه قرار دهد.

غدیر روز یأس کافرین

واقعه غدیر اثرات و برکات بسیاری داشت و همچنان تا به امروز این برکات ادامه و جریان دارد و تا قیامت نیز جاری و ساری خواهد بود. از جمله برکات غدیر خم که خداوند در قرآن اشاره می‌کند: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم»؛ در غدیر خم امید کافران و منافقان از نابود کردن و منحرف کردن دین به یأس و ناامیدی تبدیل شد. لذا با این عبارت می‌توان فهمید به برکت غدیر هیچ گاه اسلام حقیقی به وسیله تحریف محرفین مخفی و گم نمی‌شود و هیچ گاه اسلام دچار سرنوشت ادیان گذشته نخواهد شد؛ زیرا در اسلام غدیر وجود دارد و غدیر سرنوشت اسلام و حفظ و بقای سالم و کامل آنرا تضمین کرده است.
پیامبر خدا با در نظر گرفتن آینده اسلام و ادامه یافتن اسلام تا قیامت از حیث وسعت زمانی اسلام و گستره مسلمانان و جهانی شدن دین اسلام در خطابه غدیر جانشینان خویش را تا آخرین روز دنیا معرفی نمودند.
هرچند مسلمانان صدر اول نتوانستند بر عهد و بیعتی که با پیامبر و امیرالمومنین در غدیر خم بستند پایبند باشند و این عهد را شکستند و ملتزم به خلافت بلا فصل علی (ع) نشدند؛ اما بسیاری از مسلمانان نسل‌های آینده وصی و خلیفه حقیقی پیامبر را حضرت علی بن ابیطالب(ع)  دانستند و تنها او را شایسته عنوان «امیر المومنین» دانستند و این هدف از «غدیر» بود.
تلألو و درخشندگی غدیر راه هدایت را برای مسلمانان نسل‌های بعدی باز گذاشت. از این رو اسلام واقعی که مبتنی بر غدیر است همیشه زنده و پاینده خواهد بود. اگرچه عده‌ای از مسلمانان در طول زمان‌ها در مقابل جانشینان واقعی پیامبر اسلام سر تعظیم فرود نیاوردند؛ ولی جمع عظیم شیعیان در طول تاریخ فقط و فقط حضرت علی بن ابی طالب و یازده فرزند ایشان را جانشینان واقعی پیامبر می‌دانند و در مقابل این دوازده نور پاک سر تعظیم فرود می‌آورند.
واقعه غدیر و خطبه غدیر تنها برای یک زمان خاص نبود و فقط برای عده ای محدود و زمانی معین بیان نشده است. و تا قیامت خطبه غدیر کافران را از تحریف و نابودی دین مأیوس کرده است.

قبول ولایت در غدیر مانند روز سجده برآدم

پیامبر مکرم اسلام وظیفه همه مسلمین را در امر خلافت و جانشینی بیان داشتند. و تکلیف همگان را مشخص ساختند. و هرکسی که تا قیامت راه هدایت را برگزیند، چاره ای از تبعیت از فرمان الهی حضرت رسول در غدیر خم ندارد. پیامبر بر همه کسانی که تابع غدیر شدند وظیفه رساندن پیام غدیر را به دیگران واجب ساختند و در خطبه غدیر فرمودند: «باید حاضران به غائبان، شهر نشینان به روستائیان و پدران به فرزندان تا روز قیامت این خبر را برساننند و همه در ابلاغ این پیام انجام وظیفه کنند.»
وقتی پیامبر حجت را بر مردم این گونه تمام کردند و دین خدا را به این وسیله کامل و نعمت ربوبی را بندگان تمام کردند؛ این مردم خواهند بود که راه بهشت و سعادت را انتخاب می‌کنند و یا راه جهنم و شقاوت را. پذیرفتن یا نپذیرفتن ایشان امتحان و ابتلای خداوند در این امت خواهد بود. امام رضا علیه السلام در این باره می‌فرماید: «و مثل المؤمنین فی قبولهم ولاء أمیر المؤمنین فی یوم غدیر خم کمثل الملائکة فی سجودهم لآدم و مثل من أبى ولایة أمیر المؤمنین فی یوم الغدیر مثل إبلیس‏»؛ مثل مومنین در قبول ولایت علی بن ابیطالب در غدیر خم مثل ملائکه در سجود شان مقابل حضرت آدم است و مثل کسانی که در روز غدیر خم از ولایت علی بن ابیطالب سر باز زدند مثل شیطان است.(2)
و امام باقر(ع) فرمودند: «حضرت موسی از تعدادی از بنی اسرائیل برای هارون بیعت گرفت و ایشان این بیعت را شکستند و خلافت هارون تن نداده واز سامری تبعیت نمودند و گوساله پرست شدند هم چنین رسول خدا از امت برای علی بن ابیطالب بیعت گرفت اما ایشان بیعت با علی(ع) را شکستند و از تابعان سامری و ... شدند .... (3)

غدیر، عید آل محمد علیهم الصلوه و السلام

روز قیامت چهار روز را مانند عروس به پیش گاه الهی می‌برند: «عید فطر، عید قربان، روز جمعه، عید غدیر. روز غدیر خم در مقابل عید قربان و فطر مانند ماه بین ستارگان است. خداوند متعال بر غدیر ملائکه موکل مقربین خود را موکل می‌کند که رئیسشان جبرئیل است. و انبیاء مرسلین را که رئیسشان حضرت محمد است و اوصیاء منتجبین را که رئیسشان امیر المومنین است. و اولیاء خود را که رئیسشان سلمان و ابوذر و مقداد و عمار هستند. اینان غدیر را همراهی می‌کنند تا آنرا وارد بهشت نمایند. (4)
همچنین امام صادق علیه السلام فرمودند:«شاید گمان کنی که خداوند روزی با حرمت تر از روز غدیر خلق کرده است! نه بخدا قسم، نه بخدا قسم، نه بخدا قسم.»(5)
روز غدیر خم در واقع عید آل محمد است و روز جشن و سرور اهل بیت می‌باشد. امام صادق علیه السلام می‌فرماید:«انبیاء بنی اسرائیل روزی را که جانشین بعد از خود را تعیین می‌کردند عید قرار می‌دادند.«عید غدیر» هم روزی است که پیامبر(ص) امیرالمومنین(ع)را برای مردم منصوب فرمود.(6)
شخص یهودی که در مجلس عمر حاضر بود گفت: آیه‌ای در قرآن شما است که اگر آن آیه در دین ما بود ما آن روز را عید می‌گرفتیم. عمر پرسید کدام آیه؟ یهودی گفت: اگر آیه «الیوم اکملت لکم دینکم .....»(که در روز غدیر نازل شده) در امت ما نازل شده بود ما آنروز را عید می‌گرفتیم. (7)

پی نوشت ها:
1-( عوالم ج 11 ص 595 ح 58)
2- (إقبال‏الأعمال 465 فصل فیما نذکره من فضل صوم یوم الغدیر)
3-( الاحتجاج ج 1 ص 56)
4-( عوالم ج 15 ص 212)
5-( عوالم ج 15 ص 215)
6-( بحار الانوار ج 37 ص 170)
7-( الغدیر ج 1 ص 283)

منبع:دانشجو

211008