1. آفرينش انسان بدون پدر و مادر: مانند آفرينش حضرت آدم و حوا (عليهما السلام) :

(«يَأَيهَُّا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمُ الَّذِى خَلَقَكمُ مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنهَْا زَوْجَهَا ...»): اى مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهيزيد! همان كسى كه همه شما را از يك نفس آفريد و همسر او را (نيز) از جنس او خلق كرد ...[1]

2. تولد انسان، بدون وجود پدر: مانند تولد حضرت مسيح(عليه‌السلام) :

 («إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِين‏»): زمانى كه فرشتگان گفتند: اى مريم خداى تعالى بشارتت مى‏دهد به كلمه‏اى از خودش كه نامش مسيح عيسى بن مريم آبرومندى در دنيا و آخرت از مقربين است‏.[2]

3. تولد انسان با پدر و مادر، اما فاقد شرايط توليد مثل: نظير حضرت يحيي(عليه‌السلام) :

 («يا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ اسْمُهُ يَحْيى‏ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِيًّا * قالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلامٌ وَ كانَتِ امْرَأَتِي عاقِراً وَ قَدْ بَلَغْتُ مِنَ الْكِبَرِ عِتِيًّا»): (پس بدو گفتيم) اى زكريا ما به تو مژده پسرى مى‏ دهيم كه نامش يحيى است و از پيش هم نامى براى وى قرار نداده‏ ايم* گفت: پروردگارا! چگونه باشد مرا پسرى با اينكه همسرم نازا است و خودم از پيرى به فرتوتى رسيده ‏ام؟[3]

انواع مواليد فوق، همگي از امور امكاني ‏اند و هيچ‏ گونه امتناع عقلي در آن‏ها نيست، هرچند بر خلاف عادت‏ اند. خداوند سبحان براي هدايت مردم گاهي خرق عادت را مطرح مي‏ فرمايد. خداوند هر كاري را بخواهد مي‏ كند و هيچ چيزي توان ايستادگي در برابر قدرت مطلق او را ندارد. جمله («اِنَّهُ عَلي كُلِّ شي‏ءٍ قَدير»)[4] بدين معناست كه هر چيزي مصداق شي‏ء باشد، مقدور خداست؛ امّا ممتنعات مانند «جمع بين نقيضين»، شي‏ء نيستند، بنابراين تخصّصاً از قدرت الهي خارج‏ اند نه تخصيصاً. امور ممتنع، لا شي‏ء است نه شي‏ء، از اين‏رو تخصصاً از عموم قدرت الهي خارج است.

پي نوشت:

[1] سوره نساء، آيه1.

[2] سوره آل عمران، آيه 45.

[3] سوره مريم، آيه 7.

[4] سوره فصلت، آيه39.

تفسير تسنيم، ج14، ص197.

منبع:انوار طاها