عقیق:انجام اعمال عبادی توسط یک فرد نائب یا
اجیر از جمله احکام اسلامی است که برای بجا آوردن حج و قضای نماز و روزه
اموات وضع شده است. در این شرایط ورثه می توانند فردی را اجیر کنند و با
پرداخت هزینه قضای اعمال دینی پدر یا مادر خود را بجا آورند. هزینه
روزه استیجاری در سال 94 برای یک ماه حدود 700 الی 800 هزار تومان برآورد
شده و برای نماز نیابتی نیز مبلغی حدود یک میلیون و دویست هزار تومان در
نظر گرفته شده است.
در این گزارش استفتائاتی از مراجع عظام تقلید در خصوص روزه استیجاری را مرور می‌کنیم:
آیت‌الله خامنه‌ای:
سؤال: آيا كسی كه روزه قضا يا روزه كفّاره بر عهده اوست می‌‌تواند برای كسی روزه استيجاری نيابتی يا تبرّعی بگيرد؟
جواب: در استيجاری مانعی ندارد ولی در تبرّعی محل اشكال است.
سؤال:
شخصی فوت کرده و قضای روزه ماه مبارک رمضان و نماز بر عهده اوست و فرزند
ذکوری هم ندارد. مقداری مال به جا گذاشته که برای قضای يکی از نماز و روزه
کفايت می کند. در اين صورت قضای نماز مقدم است يا روزه؟
جواب:
ترجيحی بين نماز و روزه نيست و بر ورثه واجب نيست که ما ترک وی را صرف
قضای نماز و روزه او نمايند، مگر آن‌که در اين‌باره وصيت کرده باشد، که در
اين صورت بايد به وصيت او در اجير گرفتن از ثلث ترکه برای قضای نماز و
روزه اش به هر مقدار که کفايت می کند، عمل کنند.
سؤال: اگر پسر بزرگ تر بخواهد برای روزه‌های پدر از دنيا رفته اش، كسی را اجير كند، آيا می تواند از تركه ميت خرج كند؟
جواب:
خير، پسر بزرگ تر بايد خودش روزه‌های پدر را به جا آورد و يا از اموال
خود، كسی را اجير كند و حق ندارد از تركه ميت چيزی خرج كند؛ مگر آن‌كه پدر
وصيت كرده باشد.
آیت‌الله سیستانی:
پرسش: می‌شود روزه را فروخت؟
پاسخ: می‌توان برای میتی اجیر شد.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
سؤال:
پدرم برای من(پسر بزرگ) وصیت نماز و روزه قضا کرده است. نماز را ادا
کرده‌ام. ولی برای روزه میخواهم آن را به غیر واگذار نمایم. هزینه آن را چه
کسی باید بپردازد؟
جواب: اگر
روزه‌ها احتیاطی باشد هزینه ها از مال پدر پرداخته می‌شود (با رضایت سایر
ورثه) و اگر قضای روزه های واجب بوده، هزینه آن را باید شما بپردازید.
سؤال:
اگر میّت وصّى را ملتزم به یک ختم قرآن نموده باشد و او کسى را جهت تلاوت
اجیر نماید و اجیر ، قرآن را ختم نماید ولى وصّى از پرداخت اجرت خوددارى
نماید، آیا به وصیّت میّت عمل شده و در صورت نپرداختن اجرت ثوابى به میّت
مى رسد؟
جواب: وصیّت عمل شده و ثواب به میّت مى رسد ولى وصّى بدهکار و مشغول الذّمّه است.
سؤال: آیا کسى که خودش نماز و روزه قضا دارد مى تواند از طرف شخص دیگر اجیر شود؟
جواب: مانعى ندارد.
سؤال: اگر کسی به علت بیماری به مدت 30 سال نتوانسته باشد نماز و روزه آنرا ادا کند بعد از فوت او چه مبلغی باید پرداخت شود؟
جواب:
مبلغی که برای نماز یا روزه قضا می پردازند کفاره نیست بلکه اجرت کسی است
که برای انجام نماز یا روزه اجیر می شود و در حال حاضر (سال 1386) برای
یکسال نماز و یکماه روزه معمولاً 350 هزار تومان می گیرند.
منبع:باشگاه خبرنگاران