بنا به نقل ابوالفرج اصفهانی، آن حضرت در عصر خلافت عثمان بن عفان (سومین خلیفه راشدین) دیده به جهان گشود. این قول مبتنی بر این است که وی به هنگام شهادت 25 ساله بود. در برخی روایات هم، سن ایشان را 28 ساله ذکر کرده‌اند، وی در مکتب جدش امام علی بن ابی طالب (ع) و در دامن مهرانگیز پدرش امام حسین(ع) در مدینه و کوفه تربیت و رشد و کمال یافت.
امام حسین (ع) در تربیت وی و آموزش قرآن و معارف اسلامی و اطلاعات سیاسی و اجتماعی به آن حضرت تلاش بلیغی به عمل آورد و از وی یک انسان کامل و نمونه ساخت و شگفتی همگان، از جمله دشمنانشان را بر انگیخت.
درباره شخصیت علی اکبر(ع) گفته شد، که وی جوانی خوش چهره، زیبا، خوش زبان و دلیر بود و از جهت سیرت و خلق و خوی و صباحت رخسار، شبیه‌ترین مردم به پیامبراکرم(ص) بود و شجاعت و رزمندگی را از جدش علی بن ابی طالب(ع) به ارث برده و جامع کمالات، محامد و محاسن بود.
شباهت حضرت علی اکبر(ع) به رسول خدا را نباید تنها یک شباهت موروثی صرف دانست بلکه این شباهت فضیلتی بزرگ برای ایشان و حتی مادر بزرگوارشان است. سید جوانان بنی هاشم در دشت کربلا به اوج مقامات انسانی رسیده بود تا جایی که شاید بتوان مقام ایشان را تا نزدیکی مقام امامت دانست.
تا آنجا که پدر بزرگوارش می‌فرماید "هرگاه مشتاق دیدار پیامبر می‌شدیم به چهره او می‌نگریستیم" به همین جهت روز عاشورا وقتی اذن میدان طلبید و عازم جبهه پیکار شد، امام حسین(ع) چهره به آسمان گرفت و گفت " اللهم اشهد علی هؤلاء القوم فقد برز الیهم غلام اشبه الناس برسولک محمد خلقا و خلقا و منطقا و کنا اذا اشتقنا الی رؤیة نبیک نظرنا الیه"
حضرت علی اکبر(ع) در کربلا حدود 25 سال داشت؛ برخی راویان سن وی را 18 سال و 20 سال هم گفته‌اند. او اولین شهید عاشورا از بنی‌هاشم بود. شجاعت و دلاوری حضرت علی اکبر(ع) و رزم آوری و بصیرت دینی و سیاسی او، در سفر کربلا به ویژه در روز عاشورا تجلی کرد. سخنان و فداکاری‌های وی نیز به خوبی مؤید این مطلب است. حضرت علی اکبر، نزدیک‌ترین شهیدی است که با امام حسین(ع) دفن شده است. مدفن او پایین پای اباعبد الله الحسین قرار دارد و به این خاطر ضریح امام شش گوشه است.
در ایران روز تولد این بزرگوار روز جوان نامگذاری شده است به همین مناسبت نگاهی به چند وصیت از پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) به جوانان داریم:
مهم‌ترین سفارش امام علی(ع) به فرزند دلبندش، تقوای الهی است، آن جا که می‌فرمایند: پسرم، بدان محبوب‌ترین چیزی که از میان گفته‌هایم در این وصیت نامه به آن تمسک می‌جویی، تقوای الهی و پرهیزکاری است.
در روایتی از رسول اکرم(ص) نقل است که فرمودند: در قیامت هیچ یک از بندگان، قدم از قدم برنمی‌دارند تا از وی چهار سوال شود، از عمرش که آن را در چه راه به کار انداخته و چگونه فانی کرده است، از جوانیش که آن را در چه راهی پایان داده است، از اموالش سوال می‌شود که از چه راهی به دست آورده و در چه راهی خرج کرده است و از حب و دوستی با اهل بیت از وی سوال می‌شود. رسول گرامی اسلام(ص) در کنار ایام عمر به طور جداگانه از جوانی نام برده‌اند که ارزش اختصاصی جوانی را می‌رساند.
امام علی(علیه السلام) همچنین به فرزندش امام حسن(علیه السلام) چنین می فرمایند: قلب نوجوان مانند زمین خالی است که هرچه در آن بیفشانی آن را می‌پذیرد، پس پیش از آن که قلبت سخت شود و فکرت به امور دیگر مشغول گردد، به تعلیم و تربیت تو مبادرت کردم و همت خود را بر تربیت تو گذاشتم.
یکی از وصایای امام علی(علیه السلام) به جوانان، میزان قرار دادن وجدان اخلاقی در معاشرت اجتماعی است. آن حضرت خطاب به فرزندش چنین می‌فرمایند: پسرم، خود را معیار و مقیاس قضاوت بین خود و دیگران قرار ده.
پی نوشت ها:
نهج البلاغه
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید
غررالحکم و دررالکلم
منبع:ایسنا
211008